Thơ Thiền #5 : Cứu Chỉ Thiền sư
Nhạc nền : Đêm thấy ta là thác đổ Nhạc và lời : Trịnh Công Sơn Độc tấu tây ban cầm : Vô Thường
H́nh ảnh : Liên Như Nguồn : YouTube Liennhu
Văn Học Đời lư ( Ngô Tất Tố ) Thiền-sư Cứu Chỉ *
( Đời thứ 7, ḍng Vô Ngôn
Thông ) Sư họ Đàm, quê ở làng Phù Đàm, phủ Chu Minh. Thuở nhỏ Sư rất ham học, đọc suốt các sách Tam giáo. Một hôm, Sư tự than: “Khổng và Mặc câu chấp về lẽ có, Lăo và Trang đắm đuối về lẽ không, những sách thế tục chẳng phải phương pháp giải thoát. Chỉ có Phật giáo chẳng kể có hay không, có thể liễu thoát sanh tử, nhưng phải siêng năng tu tŕ giữ giới thanh tịnh và t́m thiện tri thức ấn chứng mới được.” Nhân đó Sư xả tục xuất gia, t́m đến Ấp Sơn, chùa Cảm Ứng xin làm đệ tử Trưởng lăo Định Hương. Giờ tham thỉnh, Sư hỏi: - Thế nào là nghĩa cứu kính Trưởng lăo im lặng giây lâu, hỏi lại Sư: - Hiểu chưa? Sư thưa: - Chưa hiểu. Trưởng lăo bảo: - Ta đă cho ngươi nghĩa Cứu kính. Sư suy nghĩ. Trưởng lăo bảo: - Lầm qua rồi! Ngay câu nói này, Sư thấu triệt ư chỉ. Nhân đó Trưởng lăo đặt tên Sư là Cứu Chỉ. Sau, Sư lên chùa Quang Minh, núi Tiên Du (Bắc Ninh) ở luôn trong đó chuyên tu hạnh đầu-đà, trọn năm không bước chân xuống núi. Tiếng đồn tới kinh đô, vua Lư Thái Tông cho mời mấy phen mà Sư không đến. Đích thân Vua ba lần đến chùa Sư thưa hỏi. Thái sư Lương Văn Nhậm rất kính trọng Sư. Khoảng niên hiệu Long Thụy Thái B́nh (1054-1059), Tể tướng Dương Đạo Gia lập chùa Diên Linh trên núi Long Đội, Yên Lăng thỉnh Sư trụ tŕ. Cố từ chối mà không được, Sư đành hạ sơn. Ngày ra đi, Sư nói: “Ta chẳng trở lại đây nữa.” Cầm thú trong núi kêu buồn suốt ba tuần mà chưa dứt. Trụ tŕ chùa Diên Linh được ba năm, khoảng niên hiệu Chương Thánh Gia Khánh (1059-1065), Sư sắp tịch, bèn gọi môn đồ đến dạy:
- Phàm tất cả các pháp
môn vốn từ tánh của các ngươi, tánh tất cả các pháp vốn từ
tâm của các ngươi. Tâm pháp nhất như, vốn không hai pháp.
Phiền năo trói buộc, tất cả đều không. Tội phước phải quấy,
tất cả đều huyễn. Không cái nào chẳng phải quả, chẳng phải
nhân. Không nên ở trong nghiệp mà phân biệt báo, không nên ở
trong báo mà phân biệt nghiệp, nếu có phân biệt th́ chẳng tự
tại. Tuy thấy tất cả pháp mà không có chỗ thấy, tuy biết tất
cả pháp mà không có chỗ biết. Biết tất cả pháp lấy nhân
duyên làm gốc. Thấy tất cả pháp lấy chánh chân làm tông. Tuy
chuyên nơi thật tế mà rơ thế gian đều như biến hóa. Rơ thấu
chúng sanh chỉ là một pháp, không có hai pháp. Chẳng rời
cảnh nghiệp mà phương tiện khéo léo, ở trong cơi hữu vi hiện
bày pháp hữu vi mà không phân biệt. Tướng vô vi là do hết
dục, dứt ngă, quên niệm mà nhận lấy vậy. ___ * Cám ơn Lai-Hồng đă thêm vào cho đầy đủ .
|