đỗ tư nghĩa
PHẦN III: T̀NH YÊU.
18. T̀NH YÊU ĐÍCH THỰC. Si mê một ai đó, hay hẹn ḥ một ai đó, sẽ khiến cho đời thêm hào hứng ! Bị một ai đó cuốn hút có thể là tuyệt vời. Khi bạn phải ḷng ai đó, th́ cuộc đời có vẻ như được đổ đầy với kịch tính và sự hào hứng; bạn cảm thấy ḿnh giống như nhân vật chính trong một cuốn tiểu thuyết. Nếu không thế, th́ nhiều cái của đời sống thường nhật có khuynh hướng trở nên b́nh thường, thiếu hào hứng, và khiến cho những nỗ lực đều đặn liên tục, ngày này qua ngày khác, sẽ trở nên khó khăn. Không phải bao giờ nó cũng là điều vui thú. Câu hỏi là: Người ấy gây cảm hứng cho bạn làm việc chăm chỉ hơn, hay chia trí bạn? Sự có mặt của người ấy có khiến cho bạn quyết tâm hơn trong việc dành nhiều năng lượng hơn cho những sinh hoạt học đường, trở thành một người bạn tốt hơn, một người con hiếu thảo hơn ? Người ấy có gây cảm hứng cho bạn để bạn thực hiện những mục tiêu tương lai của bạn, và làm việc để đạt được chúng ? Hay, người ấy là tiêu điểm của bạn, che khuất hết mọi thứ khác ? Nếu niềm si mê ấy đang khiến cho bạn lơ là những sự việc, quên mục đích của bạn trong đời, th́ bạn đă đi sai đường rồi. [1] Một quan hệ lành mạnh, là một quan hệ mà trong đó người ta động viên lẫn nhau để đạt tới những mục đích của mỗi người trong khi chia sẻ với nhau những hy vọng và những ước mơ. Một mối quan hệ nên là một nguồn cảm hứng, nguồn động viên, và nguồn hy vọng. Dante Alighieri, một trong những nhà thơ vĩ đại nhất của Phương Tây thời Trung Cổ, có một cô bé tên là Beatrice như là nguồn cảm hứng của ông. Từ thơ ấu, ông đă yêu nàng từ xa. Một hôm, sau một thời gian cách biệt, chàng trai Dante, lúc ấy 18 tuổi, t́nh cờ gặp lại nàng trên đường phố. Sau này ông viết một bài thơ nói về niềm vui của ḿnh vào lần gặp gỡ đó, nhan đề “Tái Tiếp Sức” (revitalisation). Trong sự vùng vẫy để diễn đạt cảm xúc của ḿnh với người nữ trẻ tuổi, ông đă sáng tạo ra một h́nh thức thi ca mới. Beatrice đă mở khóa cho tiềm năng nghệ thuật của Dante. Tuy thế, đó sẽ vẫn là một t́nh yêu đơn phương bởi v́ nàng kết hôn với một người đàn ông khác và chết rất trẻ. Nhưng Dante không bao giờ ngừng yêu nàng. Cuối cùng, t́nh yêu đó khiến cho ông có thể củng cố và làm sâu thêm cái năng lực của trái tim ḿnh và sáng tạo ra một cái ǵ đó thực sự cao cả và trác việt. Trong tuyệt tác phẩm của ông, Divine Comedy, Dante mô tả Beatrice như là một hữu thể dịu dàng, từ ái, kẻ hướng dẫn ông tới Thiên Đường. Dĩ nhiên, Dante sống trong một thời đại khác với thời đại chúng ta. Nhưng tôi nghĩ, ta có thể học được nhiều từ nhà thơ vĩ đại này; ông đă trung thành với những cảm xúc của ḿnh, dù nó có được đáp trả hay không, và chuyển hóa chúng thành cảm hứng của đời ông. Tôi thực sự tin rằng, t́nh yêu phải là một cảm hứng chỉ đạo cho đời chúng ta, cái lực thúc đẩy chúng ta sống một cách dũng cảm. Nếu bạn dùng t́nh yêu như một sự chạy trốn, th́ dường như cái trạng thái hân hoan phấn chấn đó có thể sẽ không kéo dài lâu. Mà nếu nó kéo dài đi nữa, th́ có thể bạn chỉ thấy ḿnh thậm chí có nhiều vấn đề hơn – cùng với nhiều đau đớn và buồn sầu. Dù có cố sức bao nhiêu đi nữa, ta sẽ không bao giờ có thể chạy thóat khỏi chính ḿnh. Nếu chúng ta cứ vẫn c̣n yếu đuối, th́ sự đau khổ sẽ theo ta bất cứ nơi nào ta đi. Ta sẽ không bao giờ t́m thấy hạnh phúc nếu ta không thay đổi chính ḿnh từ bên trong. Hăy để tôi nói thêm rằng, nếu xem t́nh yêu chỉ như là một sự trốn chạy, th́ cho dẫu bạn không nhận biết nó một cách hữu thức, đó cũng là sự bất kính to lớn – bất kính với cả “nửa kia” của bạn, lẫn với chính bạn. Hạnh phúc không phải là một cái ǵ đó mà một ai khác – như một bạn gái hay bạn trai – có thể hiến tặng chúng ta. Ta phải thành tựu nó cho chính ḿnh. Và cách duy nhất để làm thế, là phát triển tính cách và năng lực của ta như là một con người, bằng cách hiện-thực-hóa một cách đầy đủ tiềm năng của chính ta. Nếu chúng ta hy sinh sự tăng trưởng và tài năng của ḿnh cho t́nh yêu, chúng ta tuyệt đối sẽ không t́m thấy hạnh phúc. Trong khi c̣n ở tuổi thiếu niên, phạm vi kinh nghiệm của bạn hăy c̣n hạn chế. Có thể, bạn chưa t́m thấy cái khu vực mà trong đó tài năng của bạn được biểu lộ một cách tốt nhất. Cho dẫu bạn đă t́m thấy, th́ cũng dễ rơi vào trong cái bẫy – đó là: nghĩ rằng không có ǵ đáng mong ước hơn là t́nh yêu lăng mạn. Nhưng cuộc sống th́ phong phú hơn thế nhiều. Điều quan trọng là đừng vội vă. Thật ra, không ở trong quan hệ, có thể là điều lợi lạc. Nó cho phép bạn có th́ giờ để học tập và tham gia vào những hoạt động ngoài chương tŕnh, mà sẽ giúp bạn xây dựng nền móng cho một bản ngă mạnh mẽ. Đơn độc một ḿnh không phải là cái ǵ đó đáng sợ hăi, bởi v́ khi đúng lúc, bạn sẽ t́m thấy đúng người để yêu. Bạn c̣n trẻ mà. Điều quan trọng bây giờ, là làm việc chăm chỉ để phát triển thành một một con người thực sự tuyệt vời. Bạn có một sứ mệnh quư giá – một cái ǵ đó quan trọng để đóng góp vào sự cải thiện người khác – mà chỉ có bạn mới có thể chu toàn. Những con người đau khổ trên thế giới đang chờ những nỗ lực dũng cảm của bạn. Lơ là sứ mệnh đặc biệt của bạn và chỉ t́m kiếm lạc thú cá nhân, là những dấu hiệu của ḷng ích kỷ. Một kẻ vị kỷ, chỉ biết chính ḿnh, không thể nào yêu người khác một cách chân thực.[2] Mặt khác, nếu bạn thực sự yêu một ai đó, th́ qua mối quan hệ của bạn với người ấy, bạn có thể phát triển thành một người có t́nh yêu trải rộng tới toàn nhân loại. Loại quan hệ đó củng cố và làm giàu nội tâm của bạn. Sau cùng, những mối quan hệ mà bạn h́nh thành, sẽ phản ánh trạng thái của đời bạn. Chỉ trong chừng mực bạn tự mài giũa chính ḿnh bây giờ, mà bạn có thể hy vọng phát triển những sợi tơ t́nh tuyệt vời của trái tim, trong tương lai.
19. HĂY THONG THẢ Có vẻ như mọi sự trong nền văn hóa của chúng ta – từ quảng cáo cho đến nhiều tiết mục trên TV – đều bảo ta rằng t́nh dục (sex) và t́nh yêu lăng mạn là những cái làm cho ta hạnh phúc. Cái thông điệp được chuyển tải bởi một số phương tiện truyền thông đại chúng và những ảnh hưởng khác trên giới trẻ, phản ánh một xă hội người lớn bị sa đọa; xă hội đó lợi dụng, khai thác đầu óc của những người trẻ. Những phương tiện truyền thông đại chúng tạo ra những chương tŕnh v́ lợi nhuận, mà không nghĩ đến sự an vui của thế hệ trẻ hôm nay. Bị làm dao động bởi những h́nh ảnh phổ biến và áp lực của đám bạn cùng trang lứa, nhiều người trẻ đang hối hả bắt đầu ḥ hẹn. Có vẻ như họ cảm thấy rằng họ đang bỏ lỡ thời gian, nếu họ không có một bạn trai hay bạn gái khi TV bảo họ rằng mọi người khác xung quanh họ đều đang có. Nhưng hăy đừng lay hoay với ư nghĩ rằng bạn phải làm một cái ǵ đó, chỉ đơn giản v́ có vẻ như mọi người khác đang làm. Điều quan trọng là bạn thấy được những điều này đúng như chúng là. Tuổi trẻ của bạn là quư giá. Mỗi người trong các bạn là quư giá, không thề đo lường được. Thật là dại dột khi để cho ḿnh bị giật dây bởi văn hóa quần chúng (pop). Thay vào đó, tôi hy vọng bạn sẽ kiên quyết đi theo con đường riêng của bạn. Buông xuôi theo quan điểm cho rằng t́nh yêu là “ tất cả” của cuộc đời, làm như thế là tự lừa dối huyễn hoặc ḿnh rằng bao lâu mà bạn ở trong t́nh yêu, th́ mọi thứ khác đều không có ǵ là đáng kể. Thật là một khái niệm lầm lạc khi cho rằng, càng ch́m sâu hơn vào một mối quan hệ đau đớn và có thể là tàn phá, th́, một cách nào đó, càng tuyệt diệu. Có một thời cho mọi sự : một thời trẻ để sống hồn nhiên, một thời để bước vào thế giới người lớn, một thời để kết hôn, vân vân. Tiến từng bước về phía trước ở mỗi giai đoạn, là phù hợp với lư tính. Có một câu chuyện về một người đàn ông giàu có, ông ta ghen tỵ với ngôi nhà đẹp 3 tầng của một người khác. Và do vậy, ông thuê một người thợ nề xây cho ông một dinh thự có kích cỡ như thế. Người thợ nề đồng ư và theo cách tự nhiên, bắt đầu xây từ nền móng xây lên; nhưng người đàn ông giàu có th́ sốt ruột, mất kiên nhẫn, và nói, “ Tôi không cần một cái móng. Và tôi không cần tầng thứ nhất hay tầng thứ hai. Tôi chỉ muốn một toà nhà cao 3 tầng. Hăy nhanh chóng xây tầng thứ ba!” Đây có vẻ giống như một câu chuyện đùa, nhưng có nhiều người đang hành xử theo cách này. Hệt như một ngôi nhà sẽ sau cùng sụp xuống nếu nó không có nền móng, hay nếu cái nền được xây một cách cẩu thả, thật rơ ràng, nếu bạn đi theo những con đường tắt, bạn có thể mong đợi loại kết quả nào? Tương tự như vậy, thật là thiếu khôn ngoan, khi muốn sống như một người lớn, trước khi bạn có thể tự săn sóc ḿnh một cách đúng đắn. [3] Rất thường khi, khi một mối quan hệ chấm dứt, th́ nỗi đam mê say đắm mà đă một lần gây cảm hứng, có vẻ như là một ảo tưởng. Trái lại, những cái mà bạn học được từ sự học hỏi, th́ vẫn c̣n măi. Bởi vậy, điều quan trọng là bạn đừng bao giờ để cho một mối quan hệ dập tắt ngọn lửa của sự ṭ ṃ tri thức của bạn. Điều quan trọng là, bạn làm hết sức ḿnh ở cái mà bạn phải tập trung vào – bây giờ. Qua những nỗ lực như thế, bạn sẽ phát triển trở thành một cá nhân với một tương lai tuyệt vời. Tôi hy vọng bạn sẽ không tự bán rẻ ḿnh, và bóp nghẹt tiềm năng vô giới hạn của bạn. Quá nhiều người dập nát từ trong trứng sự hứa hẹn sáng chói của họ trong sự theo đuổi t́nh yêu lăng mạn mù quáng. Như câu nói, “T́nh yêu th́ mù quáng” nhắc nhở ta, người ta đánh mất tính khách quan của ḿnh khi “rơi” [4] vào trong t́nh yêu.
20. HĂY CỨ SỐNG THỰC VỚI CHÍNH M̀NH. Đôi khi, khi tôi ở trong một mối quan hệ, th́ có vẻ như tôi không c̣n là chính ḿnh. Tôi cố sức để là cái mà người khác muốn tôi là. Thường trực t́m kiếm sự tán thành của “nửa kia” của bạn, đó là tự hạ ḿnh. Trong những mối quan hệ như thế, th́ chưa có sự quan tâm chân thực, chiều sâu chân thực và thậm chí t́nh yêu chân thực. Nếu bạn không đang được đối xử theo cách mà trái tim bạn mong muốn, tôi hy vọng bạn sẽ có dũng cảm và phẩm cách để quyết định rằng, bạn thà đánh liều phải nhận sự khinh thị của “ngưới ấy”, hơn là chịu đựng sự khổ sở. Một người nông cạn sẽ chỉ có những mối quan hệ nông cạn. T́nh yêu chân thực không phải là bám víu vào một người khác; nó chỉ có thể được vun trồng giữa hai người mạnh mẽ, an toàn trong cá tính của họ. Thay v́ quá si t́nh đến mức có vẻ như chỉ có hai người hiện hữu (trên đời), sẽ lành mạnh hơn nhiều, khi tiếp tục làm những nỗ lực để cải thiện và phát triển chính bạn trong khi học hỏi từ những khía cạnh của “nửa kia” của bạn, những khía cạnh mà bạn kính trọng và ngưỡng mộ. Antoine Saint-Exupéry, tác giả của Hoàng Tử Bé, trong một tác phẩm gọi là Terre des Hommes [5], đă viết, “Yêu không phải là nh́n nhau, mà là cùng nh́n về một hướng.” [6] Những mối quan hệ kéo dài lâu hơn, khi cả hai người cùng chia sẻ những giá trị và niềm tin tương tự. T́nh yêu chân thực không phải là làm bất cứ cái ǵ mà người kia muốn, hay làm ra vẻ bạn là một cái ǵ đó mà bạn không là. Một người mà yêu bạn một cách chân thực, sẽ không khăng khăng đ̣i bạn phải làm bất cứ cái ǵ ngoài ư muốn của bạn, hay lôi kéo bạn vào một hoạt động nguy hiểm. Không có sự tôn trọng, sẽ không có mối quan hệ nào kéo dài thật lâu, cũng như hai người không thể làm nẩy nở cái tốt đẹp nhất trong nhau. Bản thân tôi hy vọng những người nam sẽ hết sức lịch thiệp với những người nữ – quan tâm tâm đến họ, tôn trọng họ và làm hết sức ḿnh để hỗ trợ họ. Trách nhiệm của những người đàn ông là trở nên đủ mạnh mẽ, đủ từ ái, và đủ chín chắn để quan tâm về hạnh phúc suốt đời của bạn t́nh của họ. Đối với những người đàn ông phấn đấu nuôi trồng phẩm chất này, đó cũng là một biểu hiện của t́nh yêu chân thực. Khi bạn có con cái, cũng quan trọng để nghĩ về chuyện khi chúng yêu, bạn muốn thấy chúng được đối xử như thế nào ? Nếu bạn không thể tưởng tượng ra cái “kịch bản” đó, th́ bạn chưa sẵn sàng cho t́nh yêu. Tôi nghĩ, ai cũng cần có ít nhất một người, mà với người đó ta có thể nói về bất cứ cái ǵ – nhất là về t́nh yêu; điều này là thật quan trọng. Tôi đặc biệt quan ngại về những người đóng kín tâm hồn trước bạn bè và gia đ́nh – giữ một vài điều cho chính ḿnh là tốt, nhưng đôi khi những bí mật có thể làm đau ḷng bạn. Trong những vấn đề liên quan đến t́nh yêu, sẽ lợi lạc cho bạn nếu chấp nhận rằng, bạn không nhất thiết là vị quan toà tốt nhất của t́nh huống của bạn, và hăy có sự khôn ngoan quay sang những người khác để thu nhận những ư kiến và lời khuyên khách quan của họ. Cho dẫu bây giờ bạn có vẻ như đang tận hưởng t́nh yêu, hay cho dẫu bạn nghĩ là bạn rất nghiêm túc với mối quan hệ đó, nhưng nếu bạn để cho cuộc sống yêu đương của bạn thiêu đốt hết thời gian và năng lượng của bạn, phương hại đến sự tăng trưởng của bạn, th́ bạn chỉ đang đang chơi một tṛ chơi. Và nếu bạn luôn chơi những tṛ chơi, th́ đời bạn cũng sẽ chỉ là một tṛ chơi.
21. NGHIỆN T̀NH YÊU. Ông nghĩ thế nào về những người mà phải luôn ở trong một mối quan hệ,và không bao giờ chịu được t́nh trạng cô độc một ḿnh? Mọi người có tự do sống đời của riêng ḿnh, và tính cách của mỗi người đều khác nhau. Tuy nhiên, tôi nghĩ thật đáng tiếc, nếu thường trực chạy đuổi theo t́nh yêu. Nếu một ai đó sắp có một t́nh yêu, há chẳng phải là tuyệt vời nếu t́nh yêu đó dẫn đến hôn nhân? Và, có phải là càng tuyệt vời hơn nhiều, nếu có một t́nh yêu lớn kéo dài suốt đời ? Dĩ nhiên, điều này sẽ không luôn xảy ra. Tuy vậy, thật là bất công khi bước vào một mối quan hệ với một ai đó, nếu bạn chưa quyết định rằng bạn cam kết làm cho nó trở thành một mối quan hệ nghiêm túc, và thay vào đó, bạn luôn canh chừng t́m một cái thay thế nếu mối quan hệ này bị hỏng. [7] Nếu bạn thực sự có một người bạn nữ cảm thấy rằng cô luôn phải ở trong một mối quan hệ, tại sao bạn không nói chuyện với cô ấy một cách thâm t́nh ? Hăy cố giải thích rằng, tương lai nắm giữ những khả tính vô giới hạn. Không cần phải lao vào cái ǵ cả; không cần phải vội vàng làm người lớn. [8] Nếu cô bạn của bạn thích một ai đó, th́ không có ǵ sai khi cô ấy nắm giữ t́nh cảm đó bên trong chính ḿnh, trong khi quyết tâm tự trau dồi để thể trở nên loại người mà bất cứ ai cũng tự hào được ở gần. Sự tự phát triển, là nền tảng cho những mối quan hệ hạnh phúc của bạn trong tương lai.
22. TỰ BẢO VỆ M̀NH. [9] A. Làm sao biết khi nào một ai đó chỉ đang lợi dụng ḿnh? Sự thực là, một số chàng trai chỉ muốn lợi dụng những cô gái để thoả măn t́nh dục. Bởi vậy, các cô phải cảnh giác và phát triển những năng lực của sự khôn ngoan và phán đoán, để nhận rơ những người như thế. Có thể, đôi khi những cô gái chủ động đi bước đầu tiên trong những quan hệ t́nh dục, mặc dù thường khi động cơ của họ là muốn khắc sâu mối quan hệ đó, một mối quan hệ mà có thể dễ dàng tan vỡ. Nếu mối quan hệ của bạn đang làm cho bố mẹ bạn lo âu, hay khiến cho bạn xao lăng việc học, hay khiến cho bạn dấn ḿnh vào một hành vi độc hại, th́ bạn và người mà bạn đang ḥ hẹn chỉ đang có một ảnh hưởng tiêu cực đối với nhau. Cả hai [trong các bạn] đều sẽ không hạnh phúc, và rốt cục, có thể là hai người chỉ làm khổ nhau thôi.
B. Bố mẹ tôi và các bạn tôi lo lắng bởi v́ tôi đang hẹn ḥ với một người đàn ông quá nhiều tuổi hơn ḿnh. Tôi không thấy có ǵ ghê gớm cả. Nhiều phụ nữ trẻ hết sức dễ sa ngă trước những ve văn nài nỉ của người khác phái, nhất là những đàn ông lớn tuổi hơn. Họ hành động như thể bị sửng sốt và mất khả năng làm những quyết định b́nh tĩnh, hợp lư tính. Đây chính là lư do tại sao những người phụ nữ trẻ rất cần, hết sức cần phải phát triển sức mạnh nội tâm và ḷng tự trọng. Bởi v́, rất thường khi, họ là những kẻ bị tổn thương nhiều nhất, nên họ có mọi quyền để khẳng định phẩm cách của họ và chăm sóc cho sự an vui của bản thân. Nếu người đàn ông – trong trường hợp này – không tôn trọng cái quyền này, th́ anh ta không đáng để cho ta có quan hệ gần gũi. Tuy nhiên, một số người, một khi họ đă dính vào một mối quan hệ, gặp khó khăn khi phải nói “không”, v́ sợ mất người kia. Trong những trường hợp như thế, th́ t́nh yêu giống như việc ngồi trên một xe hơi mà không có thắng. Cho dẫu là bạn tiếc v́ đă bước vào và muốn đi ra, cái xe sẽ không chịu ngừng. Người ta thường hay bị dính líu vào trong những mối quan hệ, nghĩ rằng họ tự do và độc lập, nhưng tại điểm nào đó, tự thấy rằng ḿmh đă trở thành tù nhân cho mối quan hệ đó. Điều này đúng cho cả các chàng trai lẫn các cô gái. Đời bạn là vô cùng quư giá. Bởi vậy, tôi hy vọng bạn sẽ đối xử với chính ḿnh với sự tôn trọng lớn nhất. Thay v́ đi theo một con đường mà sẽ gây cho bạn khổ đau, hăy chọn một con đường tốt nhất cho sự an vui của bạn. Sự thực là, t́nh yêu đích thực chỉ được bồi đắp giữa hai người thành khẩn, chín chắn và độc lập. Bởi vậy, điều cơ bản là bạn phải ưu tiên việc tự trau dồi chính ḿnh và đừng bị kéo đi xa bởi t́nh yêu lăng mạn viễn vông.
23. T̀NH DỤC. Bạn trai của tôi muốn quan hệ t́nh dục với tôi. Tôi yêu anh ấy và không muốn mất anh ấy. Tôi nên làm ǵ? Việc những người trẻ quan tâm đến nhiều điều, kể cả t́nh dục, là một phần tự nhiên trong sự phát triển của con người. Tuy nhiên, bạn có thể hối tiếc suốt đời, nếu bạn bị lôi cuốn một cách mù quáng bởi những dục vọng thân xác của bạn. [10] Sự thúc đẩy muốn khám phá cái khía cạnh ấy th́ rất mạnh mẽ, được cung cấp nhiên liệu bởi cả thân xác lẫn tâm hồn bạn. Do vậy, điều hết sức quan trọng, là có thái độ đúng đắn và hiểu rằng, những quyết định mà bạn làm hôm nay, những hành động mà bạn thực hiện, rồi ra, chúng sẽ có những hậu quả. Tương lai của bạn không hiện hữu tại một nơi xa xôi nào. Cái hạt giống cho hạnh phúc tương lai của bạn nằm trong hành vi của bạn hôm nay, trong cái cấu trúc tâm lư của bạn tại ngay khoảnh khắc này. Bởi vậy, thật quan trọng để nghĩ về loại quan hệ tốt nhất mà bạn có thể có với bạn hữu, người yêu và bất cứ ai quan trọng với bạn. Nếu bạn yêu, tôi hy vọng bạn sẽ nhớ rằng, sau cùng, mối quan hệ tốt nhất, là một mối quan hệ mà trong đó cả bạn lẫn “nửa kia” của bạn đều tiếp tục phát triển chính ḿnh. Đăc biệt, những người trẻ có khuynh hướng mù quáng trong t́nh yêu. Nhưng tôi phải nói với bạn rằng, t́nh yêu có nhiều ư nghĩa hơn là việc chỉ làm bất cứ cái ǵ mà bạn trai của bạn gợi ư. Tôi lo ngại khi thấy rằng quá nhiều cô gái vị thành niên mang thai, nhiễm bệnh tật và đau khổ dài lâu, đôi khi suốt đời, như là kết quả của những đam mê nhất thời. Mối quan hệ lư tưởng là một mối quan hệ mà trong đó cả hai bạn đều nhắm đến một mục đích tương lai lớn, động viên và giúp nhau phát triển. Nếu bạn trai của bạn thực sự quan tâm đến bạn, th́ anh ta sẽ không ép buộc bạn phải làm bất cứ cái ǵ mà bạn không muốn làm. [11] Bằng cách nói “không” một cách kiên quyết, bạn có thể thấy anh ta có thực sự thành khẩn hay không, và thành khẩn tới mức nào. Tôi hy vọng bạn sẽ hành động theo một hướng tương lai mà bạn đă chọn. Và cũng hy vọng rằng, bạn không bị dao động bởi những quan niệm của người khác về cái gọi là “xịn.”
24. MANG THAI Ở TUỔI VỊ THÀNH NIÊN. Tôi có thể nói ǵ với một người bạn nữ trẻ đă mang thai? Hay với một người bạn, mà cho đến nay c̣n may mắn, nhưng vẫn đang sinh hoạt t́nh dục một cách thiếu cẩn trọng ? Mang thai ngoài ư muốn, là một bi kịch. Những người trẻ có khuynh hướng cảm thấy ḿnh là vô địch – rằng bất luận họ làm cái ǵ, th́ mọi sự sẽ đều tốt đẹp. Cách hành xử này có vẻ lạc quan, nhưng thực ra, nó rất cẩu thả. Không ai thóat khỏi luật nhân quả cả. Đối với những ai đang sinh hoạt t́nh dục, và cho tới nay vẫn c̣n may mắn, hăy xem xét những điều sau đây: Sự phá thai, nhất là trong khi c̣n quá trẻ, có thể là gây trầm cảm về tinh thần và nguy hiểm về thể xác. Và nếu bạn quyết định mang thai ngoài ư muốn, th́ rất có thể bạn sẽ phải hy sinh nhiều hoạt động, mà trong đó những cô gái khác có thể tham dự một cách tự do. Những năm tháng thiếu nữ của bạn, là một giai đoạn để xây dựng nền móng cho hạnh phúc tương lai của bạn. Đó là cái độ tuổi khi mà cơ thể và trí óc bạn vẫn c̣n tươi tắn và mềm dẻo, và bạn có thể hấp thụ nhiều thứ mà sẽ quan trọng cho bạn suốt quăng đời c̣n lại của bạn. Đó là cái tuổi mà bạn có thể thành thạo một vài kỹ năng hay chú tâm vào việc học tập; ở độ tuổi này, bạn có thể tự do h́nh thành tương lai của bạn như bạn thích. Sẽ là bi đát, khi phải từ bỏ cả một bầu trời vào lúc bạn c̣n quá trẻ. Bạn sẽ không chỉ làm hại chính bạn, mà c̣n phụ ḷng bố mẹ bạn và những người khác, là những người đă và đang quan tâm nhiều về bạn qua tháng năm. Đối với cô bạn đang mang thai, tôi tin rằng điều hết sức hệ trọng, là bạn duy tŕ một t́nh bạn chân thực với cô ấy. Bạn không những nên đồng cảm với cô, mà c̣n phải tiếp thêm cho cô sức mạnh để tự ḿnh đứng lên. Cô bạn đó có thể đang đau đớn hay bối rối. Trong khi tôn trọng những quyết định của cô, tôi hy vọng rằng, bạn có thể tiếp tục động viên cô. Hăy nói với cô rằng, cho dẫu hoàn cảnh của cô khó khăn thế nào chăng nữa, th́ cô vẫn hoàn toàn có thể xoay chuyển t́nh huống của cô thành một cái ǵ đó đầy niềm vui. Dĩ nhiên, không nên xem đây là một cái cớ để vứt bỏ sự đề pḥng cẩn trọng. Tôi muốn nói rằng, dù thấy ḿnh ở đâu chăng nữa, bạn cũng nên luôn giữ lấy niềm hy vọng.
25. ĐỐI TRỊ VẾT THƯƠNG L̉NG. Gần đây tôi mới chia tay với một người, tôi thực sự bị trầm uất. Có lẽ, đó là những cảm xúc mà nhiều người trải nghiệm. Nhưng, nếu bạn là nạn nhân của những ám ảnh không lành mạnh, hay quá bị quáng mắt bởi t́nh yêu đến mức bạn không thể thấy cái ǵ khác, th́ bạn chỉ tự chuốc lấy niềm thất vọng. Dù ǵ đi nữa, hăy luôn cố hết sức để sống dũng cảm, có trái tim mạnh mẽ. Tuổi trẻ là một thời để dũng cảm tiến bước về tương lai. Bởi vậy, đừng để cho chính bạn đổi hướng, lệch đường hay tụt hậu, hay ẩn nấp trong bóng tối. Tuổi trẻ không phải là thời cho sự yếm thế hay ḷng tự xót thương ḿnh. Cái tâm thế đó là dành cho những kẻ thua cuộc. Thay vào đó, đối mặt với sự ruồng bỏ, tôi hy vọng bạn sẽ trau dồi một tinh thần chịu đựng dẻo dai, và bạn sẽ có ḷng tin để nghĩ: “Nếu họ không nhận ra được sự tuyệt vời của ḿnh, th́ đó là sự thiệt tḥi của họ.” John D. Rockfeller, [12] kỹ nghệ gia và nhà từ thiện Mỹ, và đă thu góp được một gia tài khổng lồ, là một người như thế. Trong thời trẻ tuổi, khi ông c̣n nghèo, ông đă ngỏ lời cầu hôn với t́nh yêu đầu tiên của ḿnh, nhưng bị nàng từ khước. Mỉa mai thay, mẹ cô gái không cho phép con gái ḿnh kết hôn với một người mà những triển vọng có vẻ như quá mờ mịt như thế – đây là một thí dụ cho thấy việc đánh giá được cái tiềm năng là khó khăn như thế nào. Thay v́ bị trầm uất, sự từ khước đó dường như chỉ thúc đẩy, động viên chàng trai Rockfeller. Đừng để cho một trái tim tan vỡ làm nản ḷng bạn. Hăy tự nói với chính bạn rằng, bạn không quá yếu đuối hay mỏng manh đến nỗi một điều nhỏ bé như vậy có thể làm bạn xuống tinh thần. Bạn có thể nghĩ rằng, không ai có thể so với người mà bạn đă mất. Nhưng người này sẽ so sánh ra sao với 10 người kế tiếp, 100 người, 1000 người kế tiếp mà bạn sẽ gặp? Bạn không thể tuyên bố với sự chắc chắn rằng, sẽ không có một người khác mà sẽ vượt xa người này trong t́nh cảm của bạn. Khi bạn trưởng thành hơn, cách mà bạn nh́n người cũng sẽ thay đổi. Tôi chắc rằng, khá nhiều người trong số các bạn đă để cho trái tim ḿnh bị vỡ và cảm thấy không thể tiếp tục sống đời ḿnh, và ḷng tự trọng của bạn bị rách nát tả tơi. Nhưng bạn đừng bao giờ tự cho phép ḿnh nghĩ rằng bạn là thứ bỏ đi, là kẻ vô tích sự. Không ai có thể thay thế bạn : bạn quư giá hơn tất cả những kho báu trong vũ trụ gộp lại. Cho dẫu hoàn cảnh hiện tại của bạn có thế nào đi nữa, bạn vẫn là độc nhất, không thể thay thế được. Xin hăy nắm giữ lấy ư nghĩ đó, hăy chiến đấu để vượt qua mọi trở lực, và vươn lên khỏi mọi khổ đau và tuyệt vọng. Điều hệ trọng là bạn phải trở nên mạnh mẽ. [13] Nếu bạn mạnh mẽ, th́ ngay cả nỗi buồn của bạn cũng sẽ trở thành một nguồn dưỡng chất, và những điều khiến cho bạn đau khổ, sẽ thanh tẩy cuộc đời bạn. Chính bởi v́ ta đă trải nghiệm nỗi khổ lớn mà ta có thể trở nên mạnh mẽ, trưởng thành. Tôi đă nghe người ta nói, “ Nếu bạn buồn, hăy khóc – khóc cho đến khi những giọt lệ của bạn rửa sạch tất cả nỗi đau.” Giống như băng qua một con sông của sự đau khổ. Những ai đă làm như thế, sẽ có một chiều sâu và một sự toả sáng mà những kẻ xa lạ với kinh nghiệm như thế chưa từng biết đến. Điều quan trọng là đừng chết ch́m trong ḍng sông. Điều quan trọng nữa, là hăy tiếp tục tiến về phía trước. Nếu bạn dùng nỗi buồn của bạn như một nguồn suối của sự tăng trưởng, bạn sẽ trở thành một người có chiều sâu và biết cảm thông, bao dung hơn – thậm chí, một con người tuyệt vời hơn. Đây là vụ mùa của nỗi đau và nỗi khổ của bạn. Hăy ngẩng cao đầu. Bởi v́ bạn đă sống với tất cả sức mạnh của ḿnh, bạn là kẻ chiến thắng.
________________________ [1] Bạn hăy suy ngẫm câu nói này trước khi quá muộn! [2] Rất đúng! Tuy nhiên, nói như vậy không có nghĩa là ta phải hoàn toàn hy sinh chính ḿnh v́ người khác. Theo Erich Fromm, nếu ta không thể yêu chính ḿnh, th́ ta cũng không thể yêu người khác. Tuy nhiên, ông phân biệt t́nh yêu hợp lư tính ( rational love) với t́nh yêu phi lư tính ( irrational love). T́nh yêu đích thực là t́nh yêu hợp lư tính. Do vậy, yêu ḿnh một cách đích thực, th́ không hề mâu thuẫn với t́nh yêu dành cho người khác. Ngược lại, nếu ta yêu người khác bằng một t́nh yêu phi lư tính, th́ có khi, đó chỉ là t́nh yêu vị kỷ! [ Nếu xét thật kỹ, th́ đa phần t́nh yêu ta dành cho người khác đều phát xuất từ một động cơ vị kỷ - ta cứ tưởng là ta yêu họ, nhưng thực ra, ta chỉ yêu chính ḿnh!]. [3] Đây là câu nói rất đáng suy ngẫm! [4] To fall in love : Trong tiếng Anh, từ “ fall” có nghĩa là “ rơi, té.” Tôi cố ư dịch như vậy, bởi v́ , quả thực, khi yêu một người, là ta đă… té” vào trong t́nh yêu ! Chữ “ té” cho thấy rằng, khi yêu, ta thường khó ḷng tự chủ được ! Phương Tây có câu” T́nh yêu th́ mù quáng.” [ Love is blind]. Cứ tưởng tượng mà xem, đă “ mù” rồi, th́ thật là… khó chữa! [5] Đă có nhiều bản dịch Việt ngữ, trong đó, có bản dịch của Bùi Giáng, nhan đề : Cơi Người Ta. [6] Nói như vậy th́ … hơi quá! Yêu nhau mà không nh́n nhau sao được! Theo tôi, ta cứ… nh́n nhau, và sau đó, cùng nh́n về một hướng! [7] Rất đúng! Nếu ta quá “ tính toán”, th́ ta cũng khó ḷng yêu ai được – nghĩa là, ta cũng phải… “ đánh liều” một chút! [ Ở đây, h́nh như tác giả muốn nói đến hiện tượng “ bắt cá hai tay”?]. [8] Muốn “ làm người lớn” trong khi ḿnh chưa đủ điều kiện và năng lực, sẽ gây ra nhiều rắc rối không cần thiết! [9] Các bạn thuộc nữ giới, nhất là những bạn c̣n quá trẻ, cần đọc kỹ và suy ngẫm chương này và các chương sau, để tránh những “ sai lầm” đáng tiếc! [10] Rất đáng suy ngẫm! [11] Câu này cũng đáng suy ngẫm! [12] John Rockfeller : ( 1839- 1937): Người Mỹ. Được mệnh danh là “ vua dầu hỏa.” [13] Đây là lời khuyên rất thực tiễn và sâu sắc!
trở về mục lục:
|