T Truyn Osho

 

Biên dịch : 

Đỗ Tư Nghĩa

 

 

 

PHẦN I:
 

CHƯƠNG III


T̀M KIẾM CÁI BẤT TỬ


 


Hỏi: Ông biết rằng kiếp sau ḿnh sẽ sống trong một h́nh tướng (form) nào đó?
Đáp: Không ở trong bất cứ h́nh tướng nào. Tôi sẽ sống mà không có h́nh tướng.
Hỏi: Một cách vĩnh cửu?
Đáp: Một cách vĩnh cửu. Tôi đă từng ở đây một cách vĩnh cửu và tôi sẽ ở đây một cách vĩnh cửu.
Hỏi: Phải chăng ông sẽ có “ư thức” [1] (consciousnesss) siêu việt (beyond – vượt quá) cái chết ?
Đáp: Vâng, bởi v́ cái chết không dính dáng ǵ tới “ ư thức.”
Hỏi: Ông sẽ có “nhân dạng” (identity) [2] siêu việt cái chết chứ?
Đáp: Không có “nhân dạng.”

 

_____________

 

[1] Consciousness: ư thức. Tạm dịch như trên, và cũng xin nhắc lại, từ “ư thức” mà Osho dùng ở đây có một nghĩa riêng, không có nghĩa thường dùng trong tâm lư học phương Tây.


[2] Identity: 1. Tính đồng nhất. 2. Dấu hiệu để nhận dạng. Tạm dịch như trên – bởi v́, trong một “cảnh giới” nào đó, th́ sẽ khơng c̣n “nhân” (người) nào nữa!

 

 

 

 

 

 

Từ một cuộc phỏng vấn với

John McCall, Seattle Post – Intelligence.


 

Tại phương Đông, chúng ta đă từng quan sát kinh nghiệm chết của thiên hạ. Việc bạn chết như thế nào phản ánh toàn bộ cuộc đời bạn, cách mà bạn đă sống. Nếu tôi có thể thấy cái chết của bạn, tôi có thể viết toàn bộ tiểu sử của bạn – bởi v́ trong cái khoảnh khắc đó, toàn bộ cuộc đời bạn được cô đọng lại. Trong cái khoảnh khắc độc nhât vô nhị đó, giống như một làn chớp, bạn phô bày mọi sự.
 

Một kẻ hà tiện sẽ chết với tay nắm chặt – vẵn nắm giữ và đeo níu, vẫn cố để không chết, vẫn cố để không buông bỏ. Một người giàu ḷng yêu thương, sẽ chết với hai bàn tay mở rộng, chia sẻ… thậm chí, chia sẻ sự chết của ḿnh, như đă chia sẻ cuộc đời ḿnh. Bạn có thể thấy mọi sự được viết trên khuôn mặt đó – liệu người này đă sống đời ḿnh tỉnh giác hoàn toàn (fully alert), có “nhận biết” (aware) hoàn toàn hay không. Nếu có, th́ trên khuôn mặt người ấy sẽ có một làn ánh sáng chiếu rọi; xung quanh cơ thể người ấy sẽ có một vầng hào quang. Nếu bạn đến kề sát bên người ấy, th́ bạn sẽ cảm thấy im lặng – không buồn, nhưng im lặng. Nếu một người đă chết một cách vui sướng, th́ bạn thậm chí sẽ đột nhiên cảm thấy vui sướng khi ở gần bên người ấy.
 

Nó đă xảy ra trong thời thơ ấu của tôi. Một người thánh thiện trong làng tôi qua đời. Tôi đă dành cho ông một niềm thương mến nào đó. Ông là một tư tế (priest) trong một ngôi đền nhỏ, một người rất nghèo. Bất cứ khi nào tôi đi qua – khi đi học gần ngôi đền, tôi thường đi qua đó, hai lần một ngày – ông thường gọi tôi và ông luôn cho tôi một ít trái cây, một ít bánh kẹo.
 

Khi ông chết, tôi là đứa bé duy nhất đến viếng ông. Toàn thị trấn tụ họp lại. Bỗng nhiên, tôi không thể tin cái đă xảy ra – tôi bắt đầu cười lớn. Cha tôi ở đó; ông cố ngăn tôi lại, bởi v́ ông thấy ngượng. Một tang lễ không phải là thời điểm để cười. Ông cố bịt miệng tôi lại. Ông cứ lặp đi lặp lại, “ Im đi nào!”
 

Nhưng tôi chưa bao giờ cảm thấy lại sự thôi thúc đó. Từ đó, tôi chưa bao giờ cảm thấy nó một lần nữa; trước kia, tôi chưa bao giờ cảm thấy nó – cười quá to, như thể một cái ǵ đó rất đẹp đă xảy ra. Và tôi không thể ḱm nén được. Tôi cười lớn, và mọi người đều giận dữ. Tôi bị đuổi về, và cha tôi bảo tôi, “ Sẽ không bao giờ con được phép có mặt trong bất cứ một t́nh huống trang nghiêm nào! Ngay cả ta cũng đang cảm thấy ngượng v́ con. Tại sao con lại cười? Cái ǵ đang xảy ra ở đó? Có ǵ đáng cười trong cái chết chứ? Mọi người đều đang khóc, thế mà con th́ lại cười lớn.”
 

Và tôi nói với ông, “ Một cái ǵ đó đă xảy ra. Ông già đó đă phóng thích một cái ǵ đó và nó hết sức đẹp. Ông ta chết một cái chết cực khoái (orgasmic).” [3] Không chính xác là những lời này, nhưng tôi đă nói với ông rằng tôi đă cảm thấy người này chết rất hạnh phúc, rất vui sướng, và tôi muốn tham dự vào tiếng cười của ông ta. Ông ta đang cười to, năng lượng của ông đang cười.
 

Người ta nghĩ rằng tôi điên. Làm thế nào một người chết lại cười to được? Từ đó, tôi đă từng quan sát nhiều cái chết, nhưng tôi không thấy lại kiểu chết đó một lần nào nữa. Khi bạn chết, bạn phóng thích năng lượng của bạn, và với năng lượng đó, toàn bộ kinh nghiệm của đời bạn. Bất luận bạn đă từng ra sao – buồn, hạnh phúc, giận dữ, đam mê, từ bi – bất luận bạn ra sao – cái năng lượng đó mang những rung động của toàn bộ cuộc đời bạn. Bất cứ khi nào một vị thánh đang hấp hối, th́ việc được ở gần bên ông ta là một món quà vĩ đại; chỉ đơn giản được tắm với năng lượng của ông, rơi xuống như mưa rào, là một nguồn cảm hứng lớn lao. Bạn sẽ được đặt vào trong một chiều kích hoàn toàn khác. Bạn sẽ được đánh thuốc mê (drugged) bởi năng lượng của ông, bạn sẽ cảm thấy say. Cái chết có thể là một sự thành tựu viên măn, nhưng điều đó chỉ có thể được, nếu cuộc sống đă được sống thích đáng.

 

__________________

 

[3] Orgasmic (tính từ) : “cực khóai.” Đi từ danh từ “orgasm” (khóai lạc cực độ). Từ này thường dùng để chỉ “cực khóai t́nh dục.” Người ta nói rằng, trong thiền định, khi đạt tới môt giai đọan nào đó, sẽ có một trạng thái “cực khóai” tương tự, và c̣n lớn hơn nhiều, so với “cực khóai t́nh dục.”
 


 


 

 

 

~~000~~

 

 

Trong thời thơ ấu của tôi, một trong những tṛ “tiêu khiển” (pastime) của tôi là đi theo mọi tang lễ. [4] Cha mẹ tôi liên tục lo lắng, “Con không biết người chết là ai, con không có liên hệ nào, t́nh bạn nào với họ. Tại sao con lại bận tâm và lăng phí thời gian của ḿnh?” Bởi v́ tang lễ Ấn độ kéo dài ba, bốn, hoặc năm tiếng đồng hồ.
 

Trước tiên, đi ra khỏi thành phố, đám rước đi bộ, mang theo thi hài người chết, và rồi hỏa thiêu thi hài trên giàn hỏa … Và bạn biết những người Ấn độ, họ không thể làm bất cứ cái ǵ một cách có hiệu năng. Giàn hỏa sẽ không bắt lửa, nó sẽ chỉ cháy một cách nửa vời, và rồi thi hài sẽ không cháy, và mọi người làm đủ cách để cho nó cháy, bởi v́ họ muốn rời xa khỏi đó càng nhanh càng tốt. Nhưng những người chết th́ cũng nhiều “mưu mẹo (tricky)" . Họ sẽ cố hết sức để giữ bạn ở đó càng lâu càng tốt.
 

Tôi nói với với cha mẹ tôi, “ Có liên quan đến ai, cái đó không phải là vấn đề. Chắc chắn là con có liên quan tới cái chết, là điều mà người ta không thể chối căi. Việc ai chết th́ không quan trọng – đối với con, nó chỉ có ư nghĩa biểu tượng. Một ngày nào đó con sẽ chết. Con phải biết người ta hành xử với người chết ra sao, người chết hành xử với người sống ra sao; nếu không, th́ con sẽ học hỏi như thế nào?”
 

Họ nói, “ Con đưa ra những luận cứ thật kỳ lạ.”
 

“Nhưng,” - tôi nói - “ cha mẹ phải thuyết phục con rằng, cái chết là không có liên hệ với con, rằng con sẽ không chết. Nếu cha mẹ có thể thuyết phục con về điều đó, th́ con sẽ ngừng đi theo sau tang lễ; nếu không, hăy để cho con thám hiểm.” Họ không thể nói với tôi rằng, tôi sẽ không chết, nên tôi nói, “ Vậy th́, xin hăy giữ im lặng. Con không đang bảo cha mẹ phải đi theo tang lễ. Và con thích mọi thứ xảy ra ở đó.”
 

Điều đầu tiên mà tôi quan sát được, là không ai nói về cái chết, ngay cả ở đó. Giàn hỏa đang đốt cháy cha của ai đó, anh của ai đó, chú của ai đó, bạn, kẻ thù của một ai đó: ông ta có liên hệ với nhiều người trong nhiều cách. Ông đă chết – thế mà tất cả họ đều nói về những chuyện vặt vănh.

 


______________________

 

[4] Có lẽ trong suốt lịch sử nhân loại, chỉ có một ḿnh cậu bé này mới có một “tṛ tiêu khiển” kỳ quái như thế ! Thật là “vô tiền khoáng hậu.” !


 

 

 

 

 

Họ thường nói về những bộ phim, họ thường nói về chính trị, về thị trường. Họ thường nói về đủ thứ chuyện – trừ cái chết. Họ thường tụ họp thành những nhóm nhỏ, và ngồi xung quanh giàn hỏa. Tôi thường đi từ nhóm này sang nhóm kia: Không ai nói về cái chết. Và tôi biết chắc rằng, họ đang nói về những chuyện khác để giữ cho ḿnh bận rộn, để khỏi thấy thi hài đang cháy – bởi v́ (rồi đây) nó cũng (có thể) là thi thể của họ, nữa.
 

Họ có thể thấy, nếu họ có một cái nh́n sâu (insight) vào trong những sự thể, rằng họ đang cháy trên giàn hỏa – chứ không ai khác. Đó chỉ là một vấn đề thời gian. Ngày mai một ai khác trong số những người này sẽ ở trên giàn hỏa; ngày sau nữa, một ai khác sẽ… hằng ngày có những người được đưa tới giàn hỏa. Một ngày nào đó, tôi sẽ được đưa tới giàn hỏa táng, và đây là sự đối xử mà những người này sẽ dành cho tôi. Đây là lời từ biệt cuối cùng của họ: họ đang nói về giá cả đang lên, đồng rupee xuống giá - trước cái chết. Và tất cả họ đang ngồi xây lưng lại với giàn hỏa táng.
 

Họ có trách nhiệm phải đến, nên họ đến – nhưng họ không bao giờ muốn đến. Do vậy, họ muốn có mặt ở đó một cách hầu như vắng mặt, chỉ để làm trọn một sự “tuân thủ xă hội” (social conformity), chỉ để chứng tỏ rằng họ có mặt. Và cái đó cũng để chắc chắn rằng, khi họ chết, họ sẽ không đơn giản được đưa đi bởi công ty xe tải thành phố. Bởi v́ họ đă tham dự quá nhiều tang lễ của thiên hạ, đương nhiên thiên hạ bắt buộc phảiï đến “trả lễ”. Họ biết tại sao họ ở đó – họ ở đó, bởi v́ họ muốn người ta ở đó khi họ ở trên giàn hỏa táng.
 

Nhưng những người này đang làm ǵ? Tôi hỏi những người mà tôi quen biết. Đôi khi, một trong những thầy giáo của tôi ở đó, đang nói về những điều ngu xuẩn – rằng một ai đó th́ đang tán tỉnh vợ ai đó… Tôi nói, “ Phải chăng đây là lúc để nói về vợ của ai đó và bà ta đang làm ǵ? Hăy nghĩ về người vợ của người đàn ông đă chết này. Không có ai lo lắng về điều đó, không ai đang nói về điều đó.
 

“ Hăy nghĩ về vợ của quư vị khi quư vị qua đời. Với ai cô ấy sẽ lăng nhăng? Cô ấy sẽ làm ǵ? Quư vị đă làm những sắp xếp nào cho điều đó chưa? Và, quư vị không thể thấy cái sự ngu xuẩn hay sao? Cái chết đang có mặt, thế mà quư vị th́ lại đang cố tránh nó trong mọi cách có thể được.” Nhưng mà tất cả mọi tôn giáo đều đă (và đang) làm cái đó, và những người này đang đơn giản đại diện cho những truyền thống nào đó của những tôn giáo nào đó.”
 

Ông ngoại tôi thường bảo tôi rằng, khi tôi sinh ra, ông đă nhờ một chiêm tinh gia danh tiếng nhất thời đó xem tử vi cho tôi. Nhà chiêm tinh phải làm một bản tử vi hoàn chỉnh, nhưng ông nghiên cứu nó và nói, “Nếu đứa trẻ này sống sót sau 7 năm, th́ tôi sẽ làm bản tử vi đầy đủ. Có vẻ như thằng bé này không thể sống sót hơn 7 năm, và nếu đứa bé sẽ chết, th́ làm bản tử vi đầy đủ là vô ích; nó sẽ không có ích ǵ. Nhà chiêm tinh nói, “ Và thói quen của tôi, là nếu tôi không chắc chắn rằng bản tử vi sẽ có ích lợi, th́ tôi sẽ không bao giờ làm nó.”
 

Ông chết trước khi ông làm nó, nên con trai ông phải chuẩn bị bản tử vi. Nhưng mà ông ta cũng bối rối; ông ta nói, “ Hầu như chắc chắn rằng, đứa bé này sẽ chết ở tuổi 21. Cứ mỗi 7 năm, cậu ta sẽ đối diện với cái chết.” Cho nên, cha mẹ tôi, gia đ́nh tôi, luôn luôn lo lắng về cái chết của tôi. Cứ đến cuối mỗi chu kỳ 7 năm của tôi, họ trở nên sợ hăi. Và ông ta nói đúng. Khi lên 7, tôi sống sót, nhưng tôi có một kinh nghiệm sâu sắc về cái chết – không phải của chính tôi, mà của ông ngoại tôi. Và tôi đă quá gắn bó với ông, đến nỗi cái chết của ông có vẻ như là cái chết của chính tôi.
 

Trong cách trẻ con của riêng tôi, tôi bắt chước cái chết của ông. Tôi thường không ăn 3 ngày, không uống nước, bởi v́ tôi cảm thấy, nếu tôi ăn và uống, th́ nó sẽ là một sự phản bội. Ông là một phần không thể thiếu của tôi. Tôi đă lớn lên với sự hiện diện của ông, với t́nh yêu của ông.
 

Khi ông chết, tôi cảm thấy việc ăn uống sẽ là một sự phản bội. Tôi không muốn sống nữa. Nó là trẻ con, nhưng thông qua nó, một cái ǵ rất sâu xa xảy ra. Trong 3 ngày tôi nằm trên giường; tôi không chịu ra khỏi giường. Tôi nói, “ Bây giờ, ông đă mất, và con không c̣n muốn sống nữa.” Tôi sống sót, nhưng mà 3 ngày đó trở thành một kinh nghiệm về cái chết. Tôi đă chết trên một phương diện nào đó, và tôi đi tới chỗ nhận thức – bây giờ tôi có thể kể cho bạn nghe về nó, mặc dù vào thời điểm đó, nó chỉ là một kinh nghiệm mơ hồ – tôi đi tới chỗ cảm thấy rằng, cái chết là không thể được. Đây chỉ là một cảm giác. Khi tôi tới tuổi 14, gia đ́nh tôi lại trở nên lo lắng rằng tôi sẽ chết. Tôi sống sót, nhưng rồi, một lần nữa, tôi thử nghiệm (try) nó một cách có ư thức. Tôi nói với họ, “ Nếu cái chết sẽ xuất hiện như lời nhà chiêm tinh đă nói, th́ tốt hơn là hăy chuẩn bị cho nó. Và tại sao lại không dành cho ḿnh quyền chủ động? Tại sao con không đi và gặp nó giữa đường? Nếu con sắp chết, th́ tốt hơn, là nên chết một cách có ư thức.”
 

Do vậy, tôi bỏ học trong 7 ngày. Tôi đi gặp ông hiệu trưởng và nói với ông, “ Em sắp chết.”
 

Ông nói, “ Tṛ nói vớ vẩn ǵ thế? Tṛ sắp tự vẫn à? Tṛ muốn nói ǵ, khi bảo rằng tṛ sắp chết?”
 

Tôi nói với ông về sự tiên đoán của nhà chiêm tinh, rằng cứ 7 năm, cái chết lại đối mặt với tôi. Tôi bảo ông, “ Em đang ẩn cư (retreat) trong 7 ngày để chờ đợi cái chết. Nếu cái chết đến, th́ tốt hơn nên gặp nó một cách có ư thức, để cho nó trở thành một kinh nghiệm.”
 

Tôi đi tới một ngôi đền ngay bên ngoài làng tôi. Tôi sắp xếp với vị tư tế, rằng ông sẽ không quấy rầy tôi. Đó là một ngôi đền rất hoang vắng, không ai thăm viếng – cũ kỹ, đổ nát. Không ai từng đến đó. Tôi nói với ông, “Cháu sẽ lưu lại trong ngôi đền. Ông chỉ đơn giản cho cháu một cái ǵ đó để ăn và một cái ǵ đó để uống, mỗi ngày một lần, và suốt ngày cháu sẽ nằm ở đó chờ chết.” [5]
 

Trong bảy ngày, tôi đợi. Bảy ngày đó đă trở thành một kinh nghiệm đẹp. Cái chết không bao giờ đến, nhưng về phần tôi, tôi đă cố bằng mọi cách để chết. Thật kỳ lạ, những cảm giác kỳ dị xảy ra. Nhiều điều xảy ra, nhưng cái nét căn bản là điều sau đây: nếu bạn đang cảm thấy là bạn sẽ chết, bạn trở nên trầm tĩnh và im lặng. Không có ǵ tạo ra bất cứ lo lắng nào lúc đó, bởi v́ tất cả mọi lo lắng đều có quan hệ với sự sống. Sự sống là nền tảng của mọi lo lắng. Nói ǵ th́ nói, một ngày nào đó bạn sẽ chết, vậy, khi bạn sắp chết, tại sao lại lo lắng chứ?

 

Tôi đang nằm ở đó. Vào ngày thứ ba hay thứ tư ǵ đó, một con rắn ḅ vào ngôi đền. Nó ở trong tầm nh́n, tôi đang thấy con rắn, nhưng không có chút sợ hăi nào. Bỗng nhiên, tôi cảm thấy rất kỳ lạ. Con rắn đang đến mỗi lúc một gần hơn, và tôi cảm thấy rất kỳ lạ. Không có chút sợ hăi nào, nên tôi nghĩ, “ Khi cái chết đến, nó có thể đến qua con rắn này, nên tại sao phải sợ? Hăy chờ đợi!”
 

Con rắn ḅ ngang qua tôi và bỏ đi. Sợ hăi đă biến mất. Nếu bạn chấp nhận cái chết, th́ không có nỗi sợ hăi nào. Nhưng nếu bạn đeo níu vào cuộc sống, th́ mọi sợ hăi hiện diện ở đó.
 

Nhiều lần những con ruồi bay đến xung quanh tôi. Chúng thường bay xung quanh, chúng thường ḅ qua tôi, trên mặt tôi. Đôi khi tôi cảm thấy ngứa, và tôi đă muốn ném chúng đi, nhưng rồi tôi nghĩ, “ Để làm ǵ? Sớm hay muộn, ḿnh cũng sẽ chết, và rồi có không ai sẽ ở đây để bảo vệ thi thể của ḿnh. Do vậy, cứ để chúng tự do.”
 

Cái khoảnh khắc tôi để cho chúng tự do, cảm giác ngứa biến mất. Chúng vẫn c̣n ở trên cơ thể, nhưng dường như tôi không bị dính líu vào. Cơ hồ như chúng đang cử động, đang ḅ trên cơ thể một ai khác. Có một khoảng cách ngay tức th́. Nếu bạn chấp nhận sự chết, một khoảng cách được tạo ra. Sự sống di chuyển ra xa với tất cả những lo âu của nó, sự bực bội, mọi thứ. Tôi đă chết trong một cách nào đó, nhưng tôi đi đến chỗ biết rằng một cái ǵ đó bất tử đang ở đó. Một khi bạn chấp nhận sự chết một cách hoàn toàn, bạn trở nên ư thức về nó.
 

Rồi ở tuổi 21, một lần nữa gia đ́nh tôi lại chờ đợi. Cho nên tôi bảo họ, “Tại sao các vị cứ tiếp tục chờ đợi? Đừng chờ đợi. Bây giờ con sẽ không chết.”
 

Về mặt vật lư, một ngày nào đó tôi sẽ chết, dĩ nhiên. Tuy vậy, sự tiên đoán này của nhà tiên tri đă giúp tôi rất nhiều, bởi v́ ông làm cho tôi ư thức rất sớm về cái chết của ḿnh. Tôi đă có thể thiền định và chấp nhận rằng nó đang đến.

 

~~000~~

 

 

_________________

 

[5] Lúc này, cậu bé Rajneesh (Osho) mới 7 tuổi – mà đă nằm chờ chết một cách “chủ động”. Thật hiếm có!



 

 

 

trang đỗ tư nghĩa

chân trần

art2all.net