|
đỗ tư nghĩa
21. Địa chất học về cảm xúc
Tôi thề rằng, trái đất chắc chắn sẽ toàn vẹn đối với bất cứ ai toàn vẹn. Trái đất vẫn lởm chởm và găy đổ đối với ai mà vẫn c̣n lởm chởm và găy đổ. Walt Whitman § ( Bài ca của trái đất đang lăn)
Giữa cơn trầm cảm của tôi, tôi đă cố viết về những cảm nhận của ḿnh. Tôi đă viết về một cái vực thẳm đen tối lớn – một cái vực thẳm làm cho tôi kinh hăi, thế nhưng nó làm cho tôi say mê. Ban đầu, nó khủng khiếp và gớm ghiếc, đó là cái nơi cuối cùng mà tôi muốn thám hiểm, lại càng ít muốn ở gần. Nhưng khi tôi nắm giữ cái h́nh ảnh đó, sau một thời gian, tôi thấy rằng tôi đă có thể đi vào và khám phá xem ở đó có những ǵ. Tôi không c̣n sợ hăi rằng tôi sẽ rơi vào vực thẳm đó và thấy rằng nó không có đáy, chỉ có bóng tối vô tận. Thay vào đó, tôi đă thấy rằng tôi có thể làm những cuộc du ngoạn vào trong cái vực thẳm này, và rằng có nhiều cái thú vị để xem. Cái h́nh ảnh (mà tôi có trước đây. ND) đă thay đổi. Tôi có thể thấy thảo mộc, hoa và cây cối, mọc lên từ nhiều phía của cái vực. Những thú vật sống tại đó, hút sự sống từ một chút ánh sáng c̣n có được. Và thay v́ là bóng tối không đáy, tôi đă t́m thấy một suối nước mát mẻ, ngọt ngào đang sủi bọt lên từ dưới đáy. Có một loại “ khai mỏ tâm linh” mà người ta có thể làm trong trầm cảm. Cái vực thẳm chỉ là sự khởi đầu, giống như cái lối vào trong cái thế giới bên dưới ḷng đất (âm phủ) được nói đến trong thần thoại. Có nhiều thứ có thể được t́m thấy ở đây hơn là một thế giới của tàn tạ và sự chết. Những cái vực thẳm được t́m thấy trong trầm cảm có thể rất giống với thế giới dưới ḷng đất mà Alice¨ đă t́m thấy dưới cái hang thỏ – dễ sợ, thế nhưng đẹp đẽ một cách kỳ lạ. Tôi không c̣n nghĩ đến việc thám hiểm trầm cảm như là dấn ḿnh vào một chuyến du lịch tới thế giới địa phủ. Thay vào đó, tôi h́nh dung trầm cảm như là việc trải nghiệm một cuộc thăm ḍ địa chất về mặt tâm linh và cảm xúc. Thám hiểm những tầng địa chất đó phát hiện ra đá quư. Trong việc đào xới và khám phá, ngay cả khi chỉ gặp những thứ vặt vănh, th́ chẳng sớm th́ muộn, ta sẽ gặp những cái sâu xa hơn nhiều. Khi chúng ta đi xuống sâu - qua khỏi cái bề mặt của cả thế giới bên ngoài lẫn thế giới bên trong của ḿnh, qua khỏi cái vùng đất phong phú một cách không thể tin được, nơi mà sự phát triển và tàn lụi quay ṿng một cách bất tận - chúng ta sẽ đạt tới cái nền móng, là cái vững chắc trong đời ta. Hăy khoan xuống sâu hơn, và bên dưới đá tảng là nước. Tại đây chúng ta t́m thấy những con suối mát mẻ, những hồ và sông dưới ḷng đất (underground). Đây là những cái cho chúng ta dưỡng chất, cung cấp cái ḍng nước ngầm yên tĩnh. Tại đây là sự di chuyển liên miên bất tận, cái bản chất tuôn chảy và biến dịch của đời ta, nó nằm bên dưới cái nền móng có vẻ như vững chắc mà chúng ta tưởng tượng là có mặt ở đó. Xuống tại đây, nữa, là cái sự chuyển hóa kỳ bí (alchemical) của những thú vật và thảo mộc đă chết và rữa nát. Được biến thành nhiên liệu hóa thạch qua sức nóng và áp lực, chúng trở thành ánh sáng và năng lượng cho sự sống của ta. Chúng sưởi ấm ta, thắp sáng lối đi của ta, và giúp ta qua suốt chuyến du hành của ḿnh. Sau cùng, bên dưới tất cả mọi thứ đó là năng lượng thuần túy. Tự nuôi dưỡng, không lệ thuộc vào ánh sáng mặt trời, gió hay nước, là cái lơi nóng chảy ( molten core.) Tại đây chúng ta t́m thấy một nơi chốn mà ở đó đam mê và dục vọng được chuyển hóa, như đá tảng được chuyển hóa thành dung nham. Dung nham sau cùng chảy lên bề mặt, để một lần nữa lại trở thành đá tảng, tạo ra những ḥn đảo, những lục địa, và những vùng đất mới. Nó là cái cốt lơi (core) mà có thể chuyển hóa đời chúng ta nữa. Cũng tại đây chúng ta t́m thấy cái suối nguồn của trọng lực, cái lực mà phát ra từ trung tâm để ràng buộc mọi sư lại với nhau, y như cuộc sống của chúng ta th́ được đan quyện với sự sống của tất cả mọi chúng sinh khác.
KHÁM PHÁ THÊM: Trước đây, có lẽ bạn đă h́nh dung cơn trầm cảm của bạn như là một nơi chốn. Bạn tưởng tượng ra một sa mạc khô cằn, một khu rừng rậm, một thung lũng sương mù mịt, hay có lẽ, như cái đáy của đại dương. Bây giờ, hăy làm một chuyến viếng thăm trở lại nơi đó. Hăy chuẩn bị những lương thực và thiết bị mà bạn cần. Rồi hăy làm một vài chuyến du ngoạn vào trong cái lănh thổ này – trước hết, những chuyến đi ngắn và chậm răi. Bạn có thể h́nh dung cơn trầm cảm của bạn một cách khác không ? Thay v́ nh́n nó như là một nơi xấu xí, đáng sợ, và gớm ghiếc, bạn có thể thấy nó như là một nơi cần được khám phá, một nơi đầy khả tính ? Hăy mang đến cho sự khám phá của bạn một cảm thức về sự ṭ ṃ, một cảm thức về sự kinh ngạc. Có chăng cái đẹp mà có lẽ bạn đă bỏ sót trong lần đầu tiên? Có chăng sự sống mà bạn đă không nh́n thấy? Giống như một nhà thám hiểm trong một đất nước mới lạ, hăy cố đừng nh́n nó qua những lăng kính của cái thế giới cũ của bạn. Bạn t́m thấy cái ǵ ở đó mà nó làm cho bạn thích thú ? Cái đó khiến cho bạn sợ hăi ? Cái đó làm bạn ngạc nhiên hay làm cho bạn bị sốc ? Có chăng những điều mà bạn thấy là bạn có thể lấy đem về để giúp bạn trong chuyến hành tŕnh hằng ngày của bạn? Bạn có thể trở lại (sau chuyến đi) với những câu chuyện về sự ly kỳ và mạo hiểm? Trong một cuộc du hành như thế, một người thường hay gặt hái nhiều hơn là chỉ trở lại với những kinh nghiệm mới. Người đó được chuyển hóa một cách nền tảng. Họ đă học những bài học mới, hay t́m thấy một sức mạnh hay sự minh triết mà họ không biết rằng họ có. Khi bạn làm cuộc du hành này vào trong trầm cảm, với một tâm trí và trái tim cởi mở, th́ đâu là những món quà bên trong mà bạn có thể đem trở về ?
§ Walt Whitman (1819 – 1892). Nhà thơ lớn của Mỹ. Nổi tiếng với tập thơ Leaves of Grass ( Lá Cỏ). Whitman có ảnh hưởng lớn đến thi ca và văn học Mỹ. (ND). ¨ Đây là chuyện cổ tích Alice in Wonderland ( Alice trong xứ thần tiên). ND.
trở về mục lục:
|
