|
đỗ tư nghĩa
22. Một lối đi xuyên qua trầm cảm
Nhưng hỡi các tỳ kheo, đâu là chân lư cao cả của con đường dẫn đến sự tận diệt khổ đau? Đó là bát chánh đạo: chánh kiến, chánh tư duy, chánh ngữ, chánh mạng, chánh nghiệp, chánh tinh tấn, chánh niệm, chánh định. Đức Phật
Con đường th́ luôn ở ngay dưới chân bạn. Issan Dorsey
Khi chúng ta bị trầm cảm, chúng ta có thể cảm thấy ḿnh trôi dạt trên thế gian, bị lạc trong chính đời ḿnh. Giữa sự khổ này, chúng ta có thể chào đón bất cứ gợi ư nào về một phương cách khả dĩ giúp ta t́m thấy được lối đi cho ḿnh. Chỉ cần một ai đó vạch ra một lối đi rơ ràng, thuyết phục với ta, th́ ta sẽ nhanh chóng râm rắp đi theo nó. Nhưng dường như không có câu trả lời dễ dàng nào. Giống như Hansel và Gretel, chúng ta thấy rằng những mảnh vụn bánh ḿ mà chúng ta để lại đằng sau để làm dấu, đă bị ăn, và chúng ta vẫn cứ bị lạc đường. Sở dĩ có khó khăn trong việc t́m lối đi, là bởi v́ cuộc sống con người không vận hành theo kiểu chương tŕnh hóa, dù thường khi chúng ta muốn nó như vậy. Không có câu trả lời nào, không có chuỗi biện pháp nào mà, khi thực hiện chúng, sẽ giải quyết những vấn đề của chúng ta măi măi. Chúng ta có thể t́m thấy lối đi của ḿnh. Thế nhưng, thay v́ một lối thoát ra, chúng ta có thể t́m thấy một lối đi trở lại vào trong cuộc đời. Chúng ta có thể khám phá một lối đi mà chính nó là cách tồn tại trong mỗi khoảnh khắc. Khi đức Phật t́m thấy một lối đi xuyên qua khổ đau của cuộc đời, tới một nơi chốn của b́nh an và niềm vui, Ngài đă vừa phát hiện ra, vừa tạo ra nó. Lối đi này, mà Ngài gọi là Bát Chánh Đạo, th́ bất cứ ai cũng thực hành được. Không có ǵ ngạc nhiên, nó bao gồm 8 yếu tố : chánh kiến, chánh tư duy, chánh ngữ, chánh mạng, chánh nghiệp, chánh tinh tấn, chánh niệm, và chánh định. Cái từ samma, mô tả mỗi “nhánh” của lối đi, th́ thường được dịch như là “ chánh”, nhưng cái nghĩa gốc trong tiếng Sanskrit là “trọn vẹn” (complete) hay “ toàn bộ” (whole). Tám “nhánh” này có thể dẫn đến một sự tham dự trọn vẹn và đầy đủ hơn vào đời ta. Mỗi yếu tố diễn tả sự đầy đủ, sự chữa trị, cái hoà điệu mà ta đă có sẵn trong đời ḿnh. Những bước đi của con đường này th́ không phải là kế tiếp nhau. Thay vào đó, chúng tạo ra một ṿng tṛn mà trong đó mỗi bước dẫn đến, tạo thành, và củng cố tất cả những bước khác. Bát chánh đạo không dẫn đến một cùng đích nào. Thay vào đó, chính nó là hiện thân của cái cùng đích. Khi đặt chân lên lối đi này, chúng ta đă di chuyển vào trong sự toàn vẹn của cuộc đời. Bát chánh đạo có thể được chia thành 3 khu vực: tri kiến (quan điểm), hay sự hiểu biết, thiền định, và hành động đức lư. Việc thực hành Bát chánh đạo không chỉ sẵn sàng trong tầm tay của ta trong trầm cảm, mà c̣n rất thích hợp với cái sự khổ đặc thù mà ta đang trải nghiệm. Trầm cảm tác động đến khả năng suy nghĩ của ta, tạo ra những niềm tin nguy hiểm và đau đớn. Bằng cách nh́n vào những tin tưởng này, và một cách trung thực nh́n xem kinh nghiệm của ta có xác nhận chúng hay không, ta có thể buông bỏ nhiều trong số chúng. Khi chúng ta đạt tới một sự hiểu biết đầy đủ hơn về chính ta và đời ta, ta có thể t́m thấy một liều giải độc cho sự khổ đau của ḿnh. Trầm cảm cũng tác động đến khả năng hành động của ta. Ta có thể hành động trong những thể cách có hại cho chính ta và kẻ khác. Trầm cảm có thể khiến cho ta khó thực hiện một hành động nào. Tuy vậy, trong cả 2 trường hợp, ta có thể học cách hành động trong những phương cách hài hoà và hữu hiệu hơn. Sau cùng, trong trầm cảm, ta thường hay cảm thấy rằng ta bị tách rời khỏi đời ḿnh. Trầm cảm củng cố nhiều trong số những rào chắn mà khiến cho ta khó có được một kinh nghiệm đầy đủ hơn về đời ḿnh. Khi thiền tập, ta đang dấn thân vào trong một thực hành để có mặt một cách đầy đủ trong đời, một con đường đi tới sự thâm t́nh hơn với tất cả những ǵ mà ta gặp gỡ, từ khoảnh khắc này sang khoảnh khắc nọ. Ban đầu, việc thực hành Bát Chánh Đạo có thể xem ra là một công việc dễ nản ḷng. Mặc dù nó thực sự đ̣i hỏi nổ lực, nó không thực sự là một cuộc du hành khó khăn. Quả thật, nó không phải là một lối đi, mà đúng hơn, nó là một hướng đi. Khi chúng ta đi theo lối đi này, chúng ta chọn việc di chuyển về phía niềm vui, ḷng bi mẫn và sự phục vụ, và quay mặt khỏi khổ đau và sự cô lập. Sự xoay hướng này xảy ra bên trong ta, đến nỗi, một khi ta đă khởi hành, th́ bất cứ hướng nào mà ta theo, cũng đều trở thành lối đi của ta. Lối đi này là một cách sống. Nó là một cách hành động, một cách đối xử với chính bản thân và kẻ khác. Khi chúng ta chọn lối đi này, tất cả những ǵ mà chúng ta gặp gỡ đều có khả tính dạy chúng ta một cái ǵ đó. Không có những chỗ ngoặt sai lầm nào trên cuộc du hành này. Bất cứ cách nào mà bạn chọn, đều cung cấp một cơ hội cho sự thực tập và khám phá.
KHÁM PHÁ THÊM: Hăy trở lại cái nơi mà ban đă tưởng tượng như là trầm cảm của bạn. Nếu bạn đă từng có mặt ở đây một số lần, bạn biết rơ cái nơi này. Bạn thậm chí có thể cảm thấy thoải mái tại đây. Bạn đă thấy nó không c̣n là một nơi khủng khiếp, và rằng nơi này có thể có nhiều cái đáng giá. Khi bạn trở lại, hăy h́nh dung rằng tại nơi này bây giờ có một lối đi cần được t́m thấy. Có lẽ nó là một một lối ṃn đă được khai phá xuyên qua cái khu rừng tối tăm mà bạn đă có mặt, hay là một ngôi sao để hướng dẫn bạn ra khỏi một đêm sâu sa mạc - hay một sợi dây an toàn dẫn đường cho bạn từ sâu dưới đại dương. Hăy nh́n kỹ vào lối đi này, cái lối ṃn này, cho đến khi nó trở thành rơ ràng với bạn. Hăy nhận thức rằng có một lối đi ra khỏi nơi này mà có lần bạn đă nghĩ rằng bạn sẽ bị lạc măi măi. Bạn đă sẵn sàng để rời bỏ nơi đó chưa ? Có lẽ bạn ngạc nhiên rằng bạn cảm thấy buồn trước viễn ảnh phải rời bỏ nó? Bạn đă sẵn sàng bắt đầu cuộc hành tŕnh? Có chăng sự tự do hay sự nhẹ nhơm trong việc khởi hành trên con đường của bạn ?
trở về mục lục:
|
