|
đỗ tư nghĩa
29. Bị gắn chặt vào cuộc sống
Được khai ngộ (enlightened) bởi tất cả mọi sự vật là gỡ bỏ cái rào chắn giữa cái tôi của ḿnh và những người khác. Đạo Nguyên. Genjkoan
Khi chúng ta bị trầm cảm, những cảm xúc của ta về t́nh trạng bị tách rời khỏi chính ḿnh và những người khác có vẻ như tràn ngập. Ta cảm thấy như thể ḿnh đang sống sau một tấm màn. Nhiều lúc tấm màn này dường như được làm bằng nhung dày và đen, những lúc khác, được làm bằng sắt. Vào những lúc khác nữa, nó có thể để cho một ít ánh sáng xuyên qua. Nhưng nó luôn ở đó, làm cho ta khó hay không thể nh́n thấy và chạm vào đời ḿnh, và người khác cũng không thể nh́n thấy và chạm vào đời ta. Đức Phật nói về cái cảm giác của sự tách rời này. Một phần, nó là hậu quả của việc tạo ra một cái tôi tách rời, và rồi bảo vệ nó chống lại những kẻ khác bằng mọi giá. Thế nhưng, chúng ta nhận thức rằng cái mà ta đang thực sự bảo vệ, chỉ là một ảo tưởng về cái tôi tách rời đó. Trái với cái khái niệm rằng mỗi người là một cái tôi tách rời, độc lập và không cần bất cứ ai khác, đức Phật dạy rằng tất cả mọi sự đều tương quan tương thuộc lẫn nhau. Một vị thiền sư hiện đại, Thích Nhất Hạnh, nói về sự tương liên này như là “ tương tức” (interbeing). Như ông giải thích nó, vô số những sư vật đều có mặt trong tờ giấy này, tất cả chúng cần phải có mặt để cho tờ giấy này hiện hữu.¨ Ánh mặt trời, mưa, đất, và không khí đều cần thiết để cho cây cối mọc lên. Những người chặt cây xuống, chế biến ra giấy, làm thành sách, và mang tới cho bạn, đều có mặt, dính líu đến tờ giấy này. Hăy bao gồm tất cả những con người và những sự vật mà được cần đến để cho cuộc đời những người đó thành h́nh, và bạn có thể bắt đầu thấy như thế nào mà tờ giấy này liên quan đến toàn vũ trụ. Trước mỗi bữa ăn, những người thuộc truyền thống Zen đọc một câu như vầy: “ Vô số bàn tay cùng góp sức để mang đến cho ta thực phẩm này. Chúng ta nên ư thức như thế nào mà nó đến với ta.” Chỉ cần có ư thức và sự hiểu biết, th́ ḷng biết ơn sẽ đến một cách tự nhiên. Trong trầm cảm, chúng ta quên là tất cả chúng ta tương liên như thế nào. Những cảm nhận về sự tách rời được phóng đại. Nếu bạn đă cảm thấy rằng bạn không bao giờ thực sự “ăn khớp” ( và phần lớn trong chúng ta đều đă cảm thấy, ít nhất, trong những cách thức nào đó, phương diện nào đó, hay ở một vài thời điểm trong đời chúng ta), rồi th́ cái cảm tưởng này có thể tái xuất hiện, hay trở nên được hết sức phóng đại. Có thể là hữu ích để mà tiếp tục tự nhắc nhở chính ḿnh rằng, cái cảm tưởng về sự tách biệt thực ra là một sự nhận diện lầm. Chúng ta đang t́m kiếm một quan hệ và mối thâm t́nh đích thực với tất cả mọi sự thể. Thế nhưng mối quan hệ này không cần phải được t́m kiếm, bởi v́ nó vẫn luôn ở đó rồi. Quả thực là nó ở trong tầm tay của ta, bất cứ khoảnh khắc nào mà ta lựa chọn. Nó ở trong tầm tay chúng ta, bởi v́ cuộc sống không có ǵ khác ngoài quan hệ; chúng ta đă ở trong quan hệ với mọi sự, trong mọi khoảnh khắc. Trong những lúc mà bạn cảm thấy bị tách rời một cách không thế cứu văn được, hăy nhớ rằng, bạn sống gắn chặt vào chính giữa ḷng cuộc đời. Bạn không thể bị tách ra khỏi cuộc đời một cách dễ dàng – cũng như không dễ tách rời những phân tử (hạt) đá ra khỏi một mảnh đá hoa cương, hay tách những phân tử oxy ra khỏi cái bầu không khí xung quanh bạn.
KHÁM PHÁ THÊM: Ngồi yên tĩnh, hăy mang sư chú ư của bạn đến hơi thở của bạn. Ngồi thoải mái trên ghế, hăy cảm nhận rằng bạn được gắn chặt và buộc neo vào trái đất như thế nào, nó nâng đỡ bạn và đời bạn ra sao. Hăy mang ư thức của bạn tới cái nơi này, mà ở đó bạn ngồi như là cái trung tâm của một mạng lưới bất tận, nối kết tất cả mọi hữu thể § trong thế giới này với nhau và với bạn. Trong cái mạng lưới này mọi hữu thể đều quan trọng và được kính nể, tất cả đều cần thiết. Những hữu thể này nâng đỡ đời bạn, đồng thời chúng cần sự hiện hữu của bạn để sống. Khi bạn thở ra, hăy nhớ rằng hơi thở ra của bạn cung cấp không khí bỗ dưỡng cho cây cối và thảo mộc, và cái hơi thở vào kế tiếp của bạn sở dĩ có được, là nhờ có hơi thở ra của chúng. Trong cái bao la của cái thế giới này, mỗi hữu thể là một phần của tất cả mọi hữu thể khác, ¨ và chứa đựng tất cả mọi hữu thể khác. Bạn là một phần của thế giới này; bạn cùng thở với tất cả những hữu thể khác. Bạn không tách rời khỏi thế giới này. Bạn cảm thấy không được nối kết chỉ v́ bạn đă quên cái tư cách thành viên của bạn trong cái đại gia đ́nh này, là cái nơi mà bạn không bao giờ có thể bị tách rời. Cái thế giới này nuôi dưỡng bạn và đời bạn, hệt như không khí nuôi dưỡng mọi người và mọi vật. Với mỗi hơi thở, hăy nhớ rằng bạn được nối kết với cái thế giới bao la. Bạn đă từng được “cắm rễ” trong thế giới này từ cái khoảnh khắc chào đời, và sẽ vẫn liên hệ ràng buộc với tất cả mọi hữu thể cho đến khi bạn thở hơi thở cuối cùng.
¨ Xem “Trái Tim Hiểu Biết” và “Trái Tim Mặt Trời” của Thích Nhất Hạnh (ND). § Being: “hữu thể.” Bạn đọc lưu ư: từ “hữu thể” có nghĩa rất rộng – nó bao gồm cả sinh vật lẫn những vật không có sự sống. (ND). ¨ Xem Lưới Trời Ai Dệt. Nguyễn Tường Bách. NXB Trẻ, đă tái bản nhiều lần. (ND).
trở về mục lục:
|
