|
đỗ tư nghĩa
34. Hăy ngồi xuống
Tại sao bạn không chỉ đơn giản ngồi xuống và câm miệng lại ? Sư Trưởng Dainin Katagiri
Trong trầm cảm, dường như có một rào chắn giữa ta và đời ta. Thiền tập nhằm bứt phá cái rào cản đó, và do vậy, nó có thể là một thực tập rất thích hợp cho chúng ta. Thiền là một trong số những điều ít ỏi mà có thể được làm tốt ngay giữa ḷng trầm cảm, bởi v́ tất cả những ǵ mà nó đ̣i hỏi chỉ là ngồi xuống, lặng lẽ, và chú tâm. Khi ta cảm thấy rằng ḿnh không thể làm bất cứ cái ǵ một cách thỏa đáng, và rằng, làm bất cứ cái ǵ cũng đ̣i hỏi nỗ lực to lớn, th́ thiền là một thực tập tuyệt diệu, bởi v́ nó vừa nghiêm mật lại vừa nhẹ nhàng. Cái bầu trời bát ngát mở rộng – là thiền – th́ đủ rộng để dung chứa cơn trầm cảm của ta. Ta không cần phải cảm thấy rằng ta phải bỏ lại cơn trầm cảm của ḿnh ở bên ngoài; nó có thể được mang theo với ta vào trong thiền tập. Trong thiền tọa, được dạy bởi Đạo Nguyên, th́ không có ư tưởng về được hay mất, rằng ḿnh phải tiến bộ, hay phải chứng ngộ. Thiền tập chỉ là để khám phá cái khoảnh khắc hiện tiền, càng đầy đủ càng tốt. Chúng ta nỗ lực hết ḿnh – nhưng đây là thiền tập, không phải là “ cuộc tập trận.” Sự đau đớn khởi lên, và ta cố hết sức để không bị nó khống chế hay (để nó) làm ta bỏ cuộc. Mặt khác, trong thiền tọa của ḿnh, ta không t́m kiếm sự đau đớn, và nếu nó quá mănh liệt, th́ ta có thể tạm nghỉ xả hơi. Bạn không cần phải ngồi trong một khoảng thời gian nhất định nào – chỉ cần ngồi lâu như bạn có thể. Trong thiền tập, không có cách thức nào sai cả. Nếu bạn có thể duy tŕ sự chú tâm trên hơi thở của ḿnh, chỉ một hoặc hai giây đồng hồ, th́ cứ làm như vậy. Trách móc hay xét đoán chính ḿnh không phải là một phần của thiền tập. ( Nó có thể là một phần của cơn trầm cảm của bạn, nhưng thiền tập có thể giúp đỡ trong việc làm dịu lại cái giọng nói ưa phán xét này.) Bạn chỉ cần ngừng lại, ngồi xuống, thở, và chú tâm với tất cả trái tim ḿnh. Đừng so sánh cái khoảnh khắc này với thiền tập của bạn ngày hôm qua, hay tuần trước, hay cách đây vài phút. Ngay bây giờ, hăy làm cái tốt nhất mà bạn có thể. Thiền tập không là cái ǵ đặc biệt hay kỳ lạ (exotic).Thay vào đó, nó chỉ đơn giản làm chậm lại ḍng tâm thức, để lắng nghe cái ǵ đang có mặt bên trong bạn và xung quanh bạn. Đó là việc chú tâm đến mỗi khoảnh khắc như nó tự tŕnh diện cho ta, với tất cả con tim và khối óc ḿnh. Ta thực tập thiền không chỉ với khối óc và trái tim ta, mà c̣n với cơ thể ta nữa. Hăy chú ư đến tư thế ngồi của bạn. Hăy giữ cho xương sống được thẳng, đừng để cho nó cong hay lắc lư. Và nếu thấy quá đau nhức, hăy đổi tư thế hay ngừng lại. Khi tôi đi thăm vị Thầy của tôi lần đầu tiên sau khi tôi đă khởi sự thiền tập, tôi có đủ loại câu hỏi về triết học, về tất cả những điều “kỳ ảo” (fantastic) mà tôi đă đọc. Nhưng ngày đó, Katagiri không muốn nghe những cái đó. Ông muốn biết hơi thở của tôi đang tiến hành ra sao, thế ngồi của tôi có vững vàng và cân bằng hay không. Tôi đề cập đến sự đau nhức nơi cẳng chân tôi, và ông gợi ư tôi nên ngồi ở thế bán già, cho dù chỉ trong một thời gian ngắn. Ông gợi ư là tôi nên bắt đầu bằng cách ngồi theo tư thế đó, trong một cái chậu. Nó là như vậy. Không có những cuộc thảo luận triết lư “cao xa”, chỉ có những câu hỏi về hai đầu gối và hơi thở của tôi. Cách thiền tập lư tưởng, là tập mỗi ngày. Thiền tập một cách đều đặn, với sự cam kết, miên mật vào cả những ngày tốt § lẫn những ngày xấu; sau cùng, một cái ǵ đó sẽ xảy ra. Trước hết, qua thiền tập hằng ngày, chúng ta bắt đầu thấy rằng quả thật không hề có thiền tập xấu hay tốt. Chúng ta chỉ đơn giản nỗ lực hết sức ḿnh. Một vài ngày tâm ta tĩnh lặng, thân ta cảm thấy thoải mái, và ta t́m thấy một giai đoạn (của sự) im lặng và niềm vui thanh thản. Những ngày khác, th́ không dễ dàng. Nhưng ta cứ ngồi xuống và xem có cái ǵ bên trong và xung quanh ta trong khoảnh khắc này. Chúng ta có thể xử lư với trầm cảm của ḿnh một cách tương tự. Mỗi ngày, dù tốt hay xấu, ta nỗ lực hết sức ḿnh. Ta chú tâm đến việc ḿnh đang cảm nhận như thế nào. Chúng ta gặp gỡ trầm cảm và thấy nó như nó đang là, trong khoảnh khắc này, và trong mỗi khoảnh khắc.
KHÁM PHÁ THÊM: Ngồi thoải mái và cảm nhận hơi thở trong bụng dưới của bạn, thực tập an trú vào trong thiền định của bạn. Hăy tưởng tượng rằng bạn là một ḥn sỏi đang rơi xuống xuyên qua một ḍng nước chảy xiết, cho đến khi bạn đă an định, với tất cả trọng lượng của bạn, trên cái đáy cát. Hăy cảm nhận trọng lượng cơ thể bạn khi nó dồn xuống trên cái chỗ ngồi của bạn và cái mặt sau hai cẳng chân và hai đầu gối bạn. Hăy tập trung trên hơi thở khi nó ổn định vào trong cơ thể và cột bạn vào với mặt đất mà trên đó bạn đang ngồi. Nếu bạn cảm thấy một thôi thúc muốn đứng dậy, hay cảm thấy năng lượng nhấc bạn lên, hăy nghĩ về điều này chỉ như là cái ḍng nước, đang tạm thời nhấc bạn ra khỏi đáy sông. Rồi hăy ổn định một cách cách nhanh chóng vào lại trên đáy sông. Khi bạn thở vào, phổi bạn đầy không khí, hăy ghi nhận cái năng lượng của nó kéo bạn xuống như thế nào, và bạn an trú ra sao tại cái nơi mà bạn đang có mặt. Khi hơi thở ra của bạn làm phổi bạn trống rỗng, hăy cảm nhận bạn trở nên nặng hơn như thế nào, và hăy ổn định một lần nữa. Hăy giữ ư thức của bạn tại bụng dưới và trên chỗ ngồi của bạn. Nếu những ư tưởng của bạn kéo bạn lên, chỉ đơn giản suy nghĩ “ Ổn định,” và hăy trở lại với bụng dưới và chỗ ngồi của bạn. Hăy để ư xem cái dự định muốn giữ cho ḿnh ổn định, cái ư muốn ấy đă neo bạn vào cái đáy sông như thế nào. Hăy thực tập đi bộ một cách chậm răi với chánh niệm, tập trung trên ư nghĩ và cảm nhận về sự an định. Khi bạn thở vào và nhấc bàn chân lên, hăy cảm nhận một lần nữa cái năng lượng hướng về phía dưới (mà) kéo bạn trở lại mặt đất. Khi bạn thở ra và đặt bàn chân xuống một lần nữa, hăy cảm nhận trọng lượng đầy đủ của bạn trên bàn chân đó. Hăy di chuyển như một ḥn sỏi bị cuốn đi dọc theo cái đáy của một con sông, quá nặng để có thể được nhấc lên. Khi nào bạn quên chú ư đến việc an định này, hăy ghi nhận điều đó. Nếu những ư tưởng của bạn nhẹ đi và kéo bạn lên, hăy một lần nữa cảm nhận cái năng lượng của sự chuyển động đi xuống khi bạn đặt bàn chân xuống, và nhẹ nhàng trở về với sự an định. Suốt ngày, ít nhất cứ vài phút một lần, hăy suy nghĩ, “ an định.” Khi nào bạn có vẻ như “trồi lên” (rise up) ra khỏi chính ḿnh, hăy ghi nhận điều đó. Hăy để chính bạn an trú vào trong đời bạn và con người bạn, và hăy ghi nhận hơi thở chảy xuống bụng dưới của bạn ra sao, neo bạn lại và an định bạn như thế nào.
trở về mục lục:
|
