|
đỗ tư nghĩa
37. Thiên nhiên là thần dược
Thuốc men và bệnh tật chữa trị cho nhau. Toàn bộ mặt đất đều là thuốc men. Bạn t́m thấy chính ḿnh ở đâu ? Thiền sư Ummon
Thế giới thiên nhiên là một ngôi nhà tâm linh… Ở đó, con người dạo bước qua những khu rừng của những sự thể vật lư mà cũng là những sự thể tâm linh, và mọi thứ này đang quan sát hắn với những cái nh́n âu yếm. Charles Beaudelaire§
Trầm cảm là một sự phá tung, làm mở tung, trái tim chúng ta. Tác nhân của sự phá tung ấy là thế giới của “cái tôi” - của những mối quan hệ và bổn phận - và những thực tế không thể chạy trốn của đời người. Là con người, chúng ta cần sẵn sàng để cho trái tim ta vỡ ra, hết lần này sang lần nọ. § Nhưng điều đó đă đủ cho chúng ta chưa ? Chưa, bởi v́ chúng ta cũng cần phải t́m kiếm một nơi mà ở đó trái tim ta có thể được chữa lành hết lần này sang lần nọ. Chúng ta cần một nơi mà ở đó ta có thể được làm tươi mới lại, để sống một lần nữa trên thế gian, với ḷng bi mẫn và hành động. Sẽ có những giai đoạn ta lại muốn đóng chặt trái tim ḿnh – nhưng, một khi đă được mở tung, trái tim mong ước được cứ để ngỏ măi măi. Nó chỉ có thể bị đóng lại qua những biện pháp mạnh mẽ, như tự làm tê liệt chính ḿnh – thí dụ, bằng ma túy, công việc bận rộn, hay t́nh dục cuồng dại. Như vậy, chúng ta có thể t́m ở đâu sự chữa lành mà cho phép ta giữ ḿnh ở t́nh trạng dễ bị thương tổn và cởi mở, để cho trái tim ta được vỡ ra, hết lần này sang lần nọ? Thiền và sự yên lặng của nó là một nơi như vậy, nhưng c̣n có, ít nhất, một nơi khác nữa. Khi thế gian đă làm vỡ trái tim ta, th́ chính mặt đất sẽ chữa lành nó. ª Văn học Zen rất hay nhắc đến trái đất và thiên nhiên, thường khi như là tác nhân của “sự tỏ ngộ” (realisation) và cho ta những cơ hội để học tập. (Khi được hỏi ai đă chứng kiến sự giác ngộ vĩ đại của Ngài, Đức Phật với xuống chạm vào mặt đất.) Phần lớn những lời dạy tôn giáo lớn nhất của thế giới chứng tỏ một sự tôn kính tương tự đối với mặt đất. Những lời dạy của chúa Jesus, chẳng hạn, cho thấy sự âu yếm đối với cây cỏ và hoa. ¨ Khi Jesus cần lời dạy và sự hồi phục cho linh hồn Ngài, Ngài đi một ḿnh vào sa mạc. Và khi thánh Francis§ yêu cầu một cội cây nói với ông về Thượng Đế, nó nứt ra những bông hoa giữa mùa đông. Trong trầm cảm, có thể ta cảm thấy quá cô đơn đến mức ta không thể chịu nỗi việc rời căn pḥng của ḿnh – nói chi đến ngôi nhà của ta. Thế nhưng, trong những nơi yên tĩnh bên ngoài, ta có thể t́m thấy sự chấp nhận, t́nh yêu, và sự hồi phục. Những con chim không quan tâm là ta có bị trầm cảm hay không, và chúng không xét đoán ta. Nếu ta tĩnh lặng, chúng sẽ đậu xuống gần bên ta và hót cho ta nghe về niềm hy vọng và cái đẹp, là những cái mà trong trầm cảm, ta khó ḷng t́m thấy trong đời ḿnh. Mặt đất sẽ nâng đỡ ta, và một cội cây sẽ che chở ta. Như Đức Phật đă nói, mưa rơi xuống trên mọi người một cách b́nh đẳng, không phân biệt kẻ mê và người ngộ. Mặt trời cũng không phân biệt cơn trầm cảm và niềm vui. Việc đi ra với thế gian trong cách này cũng có thể giúp ta vượt lên bản thân và nỗi đau của ḿnh. Có lẽ, ta có thể bắt đầu thấy và cảm nhận cái sự hoàn hảo tuyệt đối của mọi sự vật y như chúng vốn là. Nếu ta yên tĩnh, thậm chí ta cũng có thể t́m thấy những câu trả lời mà ta cần. Khi tôi ch́m sâu trong trầm cảm của chính ḿnh, tôi trải qua một thời gian trên bờ của Hồ Superior. Tôi trèo lên một ngọn núi thấp hướng ra hồ. Tôi t́m thấy một tảng đá nhô ra và ngồi ở đó trong trầm mặc, nói một lời nguyện cầu thầm lặng. Thậm chí tôi không rơ là tôi đang hỏi xin và t́m kiếm cái ǵ, nhưng tôi biết rằng tôi cần một cái ǵ đó. Tôi nguyện ngồi và chờ đợi câu trả lời. Lúc bấy giờ là cuối tháng 10, trời rất lạnh. Sau gần một giờ, hơi lạnh của tảng đá bên dưới tôi bắt đầu thấm vào tôi, và rồi tuyết bắt đầu rơi. Tôi đợi thêm vài phút nữa và quyết định rằng câu trả lời mà tôi đang t́m kiếm đă không đến. Tôi bỏ cuộc và sẵn sàng đứng lên. Rồi tôi cảm nhận một luồng không khí bất ngờ lao xuống. Hai con ó biển đang bay cách đầu tôi chỉ một vài feet, quá gần sát đến nỗi tôi có thể nghe những cái lông vũ của chúng kêu xào xạc khi chúng cắt ngang qua rặng núi và đậu xuống bờ cái hồ lớn. Chúa Jesus nói, hăy t́m, sẽ thấy; hăy hỏi, sẽ nhận được câu trả lời. Trong sự sống của thiên nhiên, có nhiều thần dược để chữa trị bệnh tật và thương tích; và câu trả lời có thể đến ngay cả khi bạn đă từ bỏ việc t́m kiếm. Đối với tôi, câu trả lời hôm ấy là, Hăy ngừng chạy quanh cầu xin và t́m kiếm. Hăy buông xả và tĩnh lặng, và bạn sẽ thấy những phép lạ vốn đang diễn ra xung quanh ḿnh.
KHÁM PHÁ THÊM: Hăy bước ra khỏi cửa và đi ra ngoài. Bất luận là bạn đi tới đâu - khu vườn sau nhà của chính bạn, chóp của một ṭa chung cư giữa ḷng thành phố, hay ở nơi hoang dă nhất, hăy ghi nhận sự sống đang hiện hữu xung quanh bạn. Hăy nghe những âm thanh, bất luận là tiếng gù gù của những con chim bồ câu trong thành phố hay tiếng gọi của những con diều hâu ở nơi hoang dă. Đừng đóng lại với những âm thanh, những cảm nhận và cảm giác này. Hăy để chúng nói với bạn như thể đó là một bài ca vĩ đại, một cuộc tṛ chuyện mà trong đó bất cứ ai cũng có thể tham dự vào. Nếu bạn có thể, và có đủ sự riêng tư, hăy cố ngồi tĩnh tọa tại một địa điểm nào đó ngoài trời. Đừng xem những tiếng ồn và sinh hoạt đang xoay ṿng chung quanh bạn như là những cái gây bực bội. Thay vào đó, hăy lấy chúng làm đối tượng cho sự chú tâm của bạn; hăy để chúng chảy qua bạn, vào và ra khỏi cái “ ngôi nhà” – cái “ngôi nhà” đó chính là tự ngă (cái tôi) của bạn. Khi bạn đă thiền tập xong, hăy cúi đầu chào chúng và cám ơn chúng về âm nhạc của chúng. § Charles Beaudelaire (1821 – 1867): Nhà thơ Pháp, nổi tiếng nhờ tập thơ Les Fleurs du Mal ( Ác Hoa). Nghiện thuốc phiện. Bị ám ảnh bởi tội lỗi, khổ đau và sự chết. Nhưng thật không ngờ, ông lại có một câu nhiều chất “Thiền” như thế! Có lẽ Beaudelaire cũng là một nạn nhân của trầm cảm? (ND). § Câu nói này thoạt nghe có vẻ rất …“nghịch lư”, và hơi… “điên điên” ! Nhưng suy nghĩ kỹ, th́ rất sâu sắc. Tuy nhiên, làm được điều này không phải dễ! (ND). ª Những nhà thơ lăng mạn rất yêu thiên nhiên, và họ t́m thấy ở đó một nguồn an ủi to lớn. Chỉ cần đọc thơ họ là thấy: những chứng cớ th́ quá nhiều, không kể xiết (ND). ¨ Xem Phúc Âm theo thánh Matthew: “ Hăy nh́n xem hoa huệ ngoài đồng: chúng không làm lụng, không kéo sợi; thế mà Thầy bảo cho anh em biết: ngay cả vua Salomon, dù vinh hoa tột bực, cũng không mặc đẹp bằng một bông hoa ấy…” (ND). § Xem “ Xin Chọn Người Yêu Là Thượng Đế.” Của Nikos Kazantzakis. Bản dịch của Nguyễn Yến Anh, NXB Kinh Thi, Saigon. 1974. (ND).
trở về mục lục:
|
