|
đỗ tư nghĩa
40. Lao động
Thiền sư Bách Trượng thường chấp tác (lao động) ngay cả vào tuổi 80, làm đẹp khu vườn, làm sạch khuông viên, và tỉa cây. Các đệ tử thấy sư phụ ḿnh làm việc quá nặng nhọc, nhưng họ biết ông sẽ không chịu nghe lời khuyên của họ, ngừng lao động, bởi vậy họ giấu dụng cụ của ông đi. Ngày đó, ông không ăn, và ngày sau đó cũng vậy. Sau cùng, họ trả lại dụng cụ cho ông. Ngày đó ông làm việc và ăn, y như đă ăn trước đây. Trong buổi nói chuyện vào buổi chiều, ông nói với họ, “ không làm việc, th́ không ăn uống” (bất tác, bất thực). Thiền Truyện
Một tăng sinh nói với Thiền Sư Triệu Châu (Joshu,): “ Con vừa mới vào tu viện này, xin Thầy hăy dạy con.” Triệu Châu hỏi: “Con đă ăn cháo chưa?” Vị tăng sinh đáp: “Bạch, con đă ăn rồi.” Triệu Châu nói: “ Vậy con nên rửa bát đi.” Nghe xong, người tăng sinh bỗng nhiên hoát ngộ. Công Án Mu. Trường hợp 7.
Nét đặc trưng của trầm cảm là sự chậm chạp, sự vô hoạt, và sự thiếu khả năng làm những quyết định và thực hiện những hành động. Có nhiều cái để học từ cái khía cạnh này của trầm cảm; tuy nhiên, có những lúc ta phải hành động, bởi v́ sự hoạt động th́ quan trọng cho việc chữa lành trầm cảm. Thể dục đă chứng tỏ là hữu hiệu trong việc làm giảm nhẹ trầm cảm. Vả lại, thành tựu một cái ǵ đó, trở nên hữu ích, là đă đi một quăng đường dài trong việc vượt qua những cảm nhận về sự vô giá trị, “ vô tích sự” của ḿnh. Và cái sự kiện đơn giản là, mặc dù có nhiều cái phải được học và đạt tới qua sự yên lặng của sự tĩnh tâm và nội quan, c̣n có lao động mà chúng ta phải làm để kiếm sống. Thức ăn phải được nấu nướng, nhà cửa phải được quét dọn, con cái phải được chăm sóc, áo quần phải được giặt giũ. Chúng ta thường hay nghĩ về thiền định và thiền tập như vầy: thiền là phải tĩnh lặng, thụ động, không-làm-ǵ-cả – đó cũng chính là những đặc tính của trầm cảm. Thế nhưng trong thiền tập, sẽ có lúc ta phải ngồi dậy, rời khỏi tấm đệm và làm một cái ǵ đó. Ngay cả trong một thời kỳ ẩn cư thanh tu nghiêm mật, thiền tập cũng ḥa quyện với sinh hoạt thường nhật – việc nấu ăn, rửa bát đĩa, và giữ cho nhà cửa và khuông viên được sạch đẹp. Trong những Thiền viện truyền thống, công việc của một bếp trưởng được giao cho một vị tăng cao tuổi, như là một phần của việc tu tập của vị ấy. Hơn bất kỳ vị trí nào khác, công việc của người đầu bếp đ̣i hỏi lao động nặng nhọc. Nó cũng để lại rất ít thời gian cho việc thiền định. Tại đây chúng ta có thể thấy hai sự nhấn mạnh song hành: một mặt, là việc sinh hoạt và lao động, và mặt kia, là sự im lặng và yên tĩnh. Giống như những vị tăng trong một Thiền viện, thay v́ xem lao động chỉ là một sự bắt buộc khó chịu, chúng ta có thể xem nó là một phần của con đường tâm linh và tu tập của ḿnh. Chúng ta có thể giữ chánh niệm và chú tâm trong khi tiến hành những sinh hoạt thường nhật. Chúng ta cũng có thể xem lao động như là một phần của quá tŕnh chữa trị của bản thân, và gán cho nó một tầm quan trọng tương tự như bất cứ cái ǵ khác mà ta làm cho mục đích đó. Rửa bát đĩa, chùi xe, hay đi tới chỗ làm có thể là hữu ích như bất cứ cái ǵ khác mà ta làm. Nó không cần phải là một thành tựu lớn; y như nỗ lực đứng dậy và làm một cái ǵ đó mỗi ngày sẽ tạo ra một sự khác biệt, và đưa ta tiến lên dọc theo con đường dẫn đến sự hồi phục. Chúng ta có thể t́m thấy sự cân bằng trong đời ḿnh giữa sự yên tĩnh và hoạt động. Trong khi làm như vậy, chúng ta có thể bắt đầu sống sao cho tất cả mọi thứ đều là những cơ hội cho việc học hỏi và hồi phục. Chúng ta có thể tham gia trọn vẹn vào thế gian với chánh niệm và từ bi – không chỉ trong cái lănh địa của sự yên lặng và an b́nh, mà c̣n tham dự vào cái thế giới ồn ào, bừa bộn của đời sống con người nữa.
KHÁM PHÁ THÊM: Hăy chú ư đến vài công việc mà bạn cần phải làm. Thay v́ vội vă làm cho xong, hăy dành một sự chú ư cho cái công việc mà bạn sẽ làm – một sự chú tâm tương tự như sự chú tâm khi bạn theo dơi hơi thở trong lúc bạn ngồi thiền. Hăy thực hiện công việc của bạn một cách chậm răi, để có thể chú tâm đến nó một cách trọn vẹn. Hăy tập trung trên những cảm giác và kinh nghiệm về công việc, chứ đừng chú ư đến việc phải hoàn tất nó. Mục đích của bạn là sự chú ư của bạn, chứ không phải cái công việc cần phải làm. Nếu bạn đang quét cái sàn nhà, hăy ghi nhận cái cảm giác của cái chổi trong tay bạn, cái âm thanh của nó khi chạm vào sàn, những luồng xoáy của bụi do nó tạo ra. Nếu bạn đang rửa bát đĩa, hăy cảm nhận nước xà pḥng trên cái đĩa, hơi ấm của nước, hơi thở của bạn nơi bụng, trọng lượng của cơ thể bạn trên hai gót chân bạn. Khi bạn đă xong một nhiệm vụ, đừng vội làm tiếp một công việc khác. Thay vào đó, hăy ghi nhận hơi thở của bạn. Hăy dành ra một khoảnh khắc để cảm nhận cái không gian (khoảng cách) giữa những nhiệm vụ của bạn, giống như sự im lặng giữa những nốt trong âm nhạc.
trở về mục lục:
|
