|
CHUYỆN MỘT NGƯỜI ĐÀN BÀ... NĂM CON
PHẦN 1 Bà ngoại nó vừa mới bước vào nhà, chưa kịp ngồi xuống ghế, thằng bé đă hối hả chạy vù đến, tay cầm phong thư dúi mạnh vào bàn tay bà : - Mừng sinh nhật bà ! Bà ơi mở phong b́ này mau đi ! - Ừ con, chờ chút cho bà ngồi xuống đă, có ǵ mà hấp tấp thế ! - Quà sinh nhật của con cho bà, con muốn bà mở xem liền ! - Ồ thằng bé con này ! cho bà ngồi nghỉ một chút rồi sẽ mở xem... - Không ! con muốn bà xem ngay bây giờ, tức khắc ! - Thôi th́ bà chiều con vậy...xem nào ! Bà ngoại nó vội bóc bao thư, rút ra một tấm giấy bạc mười euros mới tinh và một bài thơ do chính nó viết tay với đầy lỗi chính tả nhưng bài thơ dễ thương làm sao...Bà đọc lớn : Chère grand'mère
Ta musique est si fine - Bà ! ít nhất bà cũng có một '' fan'' trung thành với bà là con. Con có thể nghe bài hát đó của bà một trăm ngàn lần ! - Ừ ! '' fan'' của bà mà chỉ có thích một bài hát độc nhất... - Ồ ! Có sao đâu, con cũng là '' fan, fan, fan '' của bà ! Cuộc đời sao có những phút giây đẹp như thế và tại sao không chỉ có những phút giây hạnh phúc như thế mà lại có những phút giây thật đáng chán đáng ghét ! Ôi cơi vô thường tạm bợ này ! Bà tự nghĩ như thế rồi trầm ngâm tư lự...à, mà sao thằng bé con này lại ĺ x́ tiền cho bà nhỉ ? Th́ ra nó để ư, quan sát, nó hiểu bà ngoại nó nghèo lắm, không như bên nội nó, mỗi cuối tuần nó đến ở với bà th́ nó chỉ có cơm với trứng gà nếu không th́ nó phải ăn chay như bà nó, vài cọng rau luộc với đậu phụ và x́ dầu, nó cũng bắt đầu chán ngấy rồi nhưng mà nó rất dễ thương, nó thường nói : '' Bà ơi, cho con ăn cơm với bơ và x́ dầu hay nước mắm cũng đủ rồi, con không đ̣i hỏi nhiều đâu, này bà, không có cơm ở đâu ngon hơn cơm của bà nấu.'' Buồn cười thật , thằng bé tây lai này chỉ thèm cơm với bơ, x́ dầu hay nước mắm (nhưng bà ăn chay nên cũng chẳng có nước mắm cho nó). - Bà vui đi bà, sinh nhật bà có mười euros, bà có thể mua những ǵ bà thích ! Thằng bé con đă ĺ x́ cho bà 10 euros. Đối với nó mười euros chắc cũng lớn...Nó đă lấy tiền bỏ ống hay tiền của ông nội nó ĺ x́ cho nó và nó lại ĺ x́ cho bà ngoại nó ? Một hôm nó kể khi nó về chơi với ông nội, biết ông nội rất giàu nó nói : '' Ông nội ơi, chia bớt một ít tiền cho bà ngoại con !'' Lẽ tất nhiên là ông nội chỉ cười. Bà ngoại nó th́ cảm động xót xa, ngạc nhiên thật, thằng bé con này vậy mà thật có ḷng, để ư đến người khác, thích giúp đỡ... - Phải đấy con, chủ nhật này bà, con, cùng với anh Olivier, em Myrtille, chúng ta đi chợ trời, cứ t́m mua những món hàng chỉ có 1 euro là chúng ta cũng có được mười món hàng ! Nhiều đấy chứ ! Thế là chủ nhật đến, bốn bà cháu kéo nhau ra chợ trời, lục lọi t́m ṭi những món đồ chỉ đáng giá một euro mỗi thứ. Tụi nó nhao nhao, ḱa bà cái này, ô ḱa bà, cái kia...không được, phải xem thứ ǵ bà cần và ích lợi, không mua bất cứ ǵ... Đi lui đi tới mấy ṿng rồi bà cháu cũng kiếm được một sồ đồ cần dùng lặt vặt trong bếp của bà. Và bà cũng không chi hết mười euros của thằng cháu ! Chủ nhật nào bà và cháu cũng đi dạo chợ trời, dù chẳng cần ǵ phải mua lắm nhưng có cớ để đi dạo và tụi con nít lại thấy vui, ôm một đống đồ ( rẻ tiền ) như vừa mới trúng số, đem về nhà. Như thế là trôi đi một sáng chủ nhật. - Đó, nhờ tiền ĺ x́ của Jérémie mà bà mới mua đủ thứ này, cám ơn ḷng tốt của con nhé ! Này con, Phật dạy nếu con biết bố thí th́ con sẽ được quả báo tốt là sẽ giàu có. - Con biết, nên con sẽ không keo kiệt con sẽ cho bà tiền hoài ! - Không nên như thế ! ngược đời, cháu lại cho bà tiền là làm sao... - Chẳng sao cả ! Bà nhớ nhé, nếu sau này con có hai triệu th́ phần bà sẽ là một triệu ! Nếu con có bốn triệu th́ phần bà là hai... - Thôi, thôi, nhiều quá...bà chẳng cần... - Con sẽ cho bà rất nhiều tiền... - Tốt lắm ! nhưng phải chờ con lớn lên th́ cũng... hơi lâu ! Cầu cho bà c̣n sống để lảnh một triệu hay vài triệu của con ! - Chắc chắn... Chắc chắn ! - Nhưng mà nếu chỉ bố thí cho người ḿnh thương th́ cũng không mấy tốt...phải bố thí cho luôn cả những người ḿnh ghét hay không quen biết con à ! - Điều đó con sẽ gắng, sẽ làm, con muốn trở thành một người rộng răi và được quả báo giàu có ! Ôi cái thằng bé con này sao mà quá dễ thương như thế, bà ngắm nghía khuôn mặt nó, con trai mà hai má lúm đồng tiền thật sâu, thật đẹp, tướng đó e có thể giàu ! '' Nó đẹp quá, mấy đứa con gái e phải chết mê chết mệt v́ nó...nguy tai, bà th́ chỉ muốn nó đi tu, gái ghiếm làm chi, khổ lắm'' bà nghĩ thầm. - À, mà sao con biết bà nghèo ?! - Th́...đâu cần phải nói, con thấy mà ! - Thấy ǵ ? - Thấy bà không có nhà như ông bà nội con, trong nhà lại chẳng có đồ đạc ǵ nhiều cả, bà cứ lượm đồ người ta vất ngoài đường, con thấy bà tự tay làm lấy cái này cái kia...Bà đóng tủ, đóng kệ như thợ mộc...nhưng mà thợ này chắng rành nghề, bàn ghế, kệ, tủ của bà cứ rung rinh muốn sập, xiêu vẹo hết, có ngày rớt bể đầu tụi con cháu...Rồi ǵ nữa, này nhé, xe bà không có máy lạnh, bà chẳng bao giờ đi nghỉ hè...Xem c̣n ǵ nữa...à...con nghe người lớn nói chuyện, bà mua ǵ cũng trả góp...bà phải trả nợ... - Cháu bà thông minh nhỉ ! - Có ǵ khó đâu bà, con thấy, con nghe mà... - Thôi được rồi, con giỏi lắm...Miễn sao bà cháu ḿnh hạnh phúc là được. Con về với bà con thấy vui vẻ, ấm cúng là được. Bà không bao giờ bỏ đói con, lúc nào cũng có đồ ăn và ở đây con cảm thấy thoải mái, yên tâm, bà lúc nào cũng lo cho con , che chở con, hết mực thương yêu con... - Vâng, bà yêu quí ơi, con cũng thương bà hết mực ! Ôi cái thằng bé này ăn nói làm sao mà bà phải thấy ḷng bà mềm nhũn xuống ! Bà nuôi nó từ khi nó lọt ḷng mẹ. Mẹ nó thuở đó đang c̣n đi học mà mang bầu. Bà phải nuôi nấng nó cho mẹ nó tiếp tục việc học. Bà làm bà ngoại khoảng bốn mươi lăm tuổi. Ẳm đứa bé ngoài đường, gặp người quen biết, họ cứ ngỡ là con của bà, bà lại cứ phải phân trần: '' thật mà, tôi không dấu diếm, đây là cháu ngoại của tôi''. Mọi người nh́n mặt bà, vẫn c̣n tỏ vẻ nghi ngờ... Tối chủ nhật. Mấy đứa con của bà đến lănh cháu về. Thế là một tuần lễ lại trôi qua. Nhưng tuần này nhằm sinh nhật của bà nên cả bầy con cháu ở lại lâu hơn để ăn sinh nhật bà. Nói là ăn sinh nhật nhưng thật ra đă từ lâu bà bảo chúng con bà là bà không màng đến chuyện mừng lễ lạc ǵ hết, đừng mua sắm, đừng bày chuyện ăn uống nhậu nhẹt...( nói thế chứ chẳng có đứa con nào nhậu nhẹt, phần đông tụi con bà nó cũng chay trường như bà ! ) Bầy con cháu kéo đến th́ cũng ăn uống chay tịnh như bà và chính bà lại phải nấu nướng cho chúng nó, chúng nó chỉ đem lại một cái bánh sinh nhật mua ở tiệm về, đôi khi cũng chính tự bà mua bánh cho sinh nhật ḿnh, bà lo hết, con cháu chỉ tụ về ăn. Thằng bé con muốn bà làm bánh '' bọc lọc '' v́ nó và mẹ nó đều thích bánh này nhưng bà hơi mệt, bà kiếm cớ là không có bột và giấy để gói bánh. Nó đành nói :'' Th́ thôi vậy, bà ơi khi bà nấu nướng mà bà đă dồn hết t́nh thương yêu của bà trong việc nấu nướng đó là chúng con ăn ngon rồi, bà cứ làm cơm đi, làm ǵ cũng được !'' Thật cảm động và ngạc nhiên làm sao ! Một thằng bé con mười hai tuổi mà nói được câu đó th́ quả là hiếm và quá sâu sắc chững chạc. Hạnh phúc của bà là ở đây. Bầy con bầy cháu quây quần, anh em tương trợ nhau và thương bà hết mực. Bà c̣n đ̣i hỏi ǵ nữa ? Như một người bạn của bà thường nói : '' Tao thấy mày là người hạnh phúc nhất trần gian, con cháu xum vầy, thương yêu nhau...Tiền bạc không đem lại hạnh phúc, tiền bạc không nghĩa lư ǵ...'' Vâng, có đúng phần nào như lời người bạn kia nói v́ người bạn kia... là chủ nợ của bà, giàu kếch xù và đă xấp xỉ thất tuần mà vẫn cô đơn hiu quạnh t́m măi một người bạn đời chẳng gặp... Như có câu thường nghe : có tiền th́ không có t́nh... Thật ra bà chẳng phải nghèo. Đây chỉ là một giai đoạn không may của đời bà. Bao nhiêu vốn liếng bỏ ra để giúp con cái tạo sự nghiệp làm ăn, rốt cuộc công ty phá sản, nợ nần, bà lại phải gánh, phải giúp con cái. Nơi bà, chúng nó t́m thấy một nơi nương tựa đầy t́nh thương bao la, không nề hà, không tính toán, đứa thất nghiệp, đứa thất t́nh, đứa bệnh hoạn...là chúng lại mon men về ở với bà, như một con chim gẫy cánh bay về t́m tổ mẹ để được săn sóc, được an ủi, được lên tinh thần, được lành lặn rồi lại ra đi...Nơi bà măi măi là một tổ ấm, đầy t́nh thương yêu. Pḥng khách nhỏ hẹp mà chứa đủ 13 người, bà với con cháu dâu rể. Chúng nó quây quần ngồi dưới đất bởi v́ pḥng khách của bà, từ mười mấy năm qua không c̣n tiếp khách, không mời bạn bè, không thiết đăi tiệc tùng, không có bàn ghế, chỉ kê một chiếc bàn con thấp sát đất, theo lối nhật bổn, trải tapis, mọi người ngồi trên gối. Pḥng khách của bà là nơi để ngồi thiền hay đọc kinh sách. Bàn thờ Phật và bàn thờ ông bà kê giữa pḥng. Các h́nh ảnh xưa cũ đánh dấu những khuôn mặt những quăng đời không hề phai mờ trong tâm tưởng của bà và các con cháu của bà cũng thế, chúng thường xem mấy tấm h́nh mà tấm tắc : '' Ồ khuôn mặt của ông ngoại thật là hiền từ ! bà ngoại đẹp quá ! ông cố bà cố thật cốt cách sang trọng !'' Rồi chúng thường thúc giục bà kể những kỷ niệm xưa cũ thuở bà c̣n bé. Cứ thế, những buổi tối của những ngày cuối tuần kéo dài trong đêm khuya khoắt từ một chân trời này sang một chân trời khác, từ hiện tại đi lùi về quá khứ, từ quá khứ lại trở về hiện tại và từ hiện tại lại phóng tới tương lai với những cảm nghĩ, suy luận, phân tích... Cuộc đời quay cuồng theo một điệu valse của ba thời quá khứ, hiện tại và tương lai. Thằng cháu choàng cổ bà năn nỉ : - Bà ơi, kể lại đi, có nhiều chuyện con chưa được nghe, ba con, mẹ con cũng chưa được nghe, các anh, em con, d́ Anne, d́ Jenifer cũng chưa được nghe, kể đi bà... - Ừ, mà kể chuyện ǵ mới được chứ, nhiều chuyện quá mà nhiều khi đă kể lui kể tới rồi, mệt lắm, mất công lắm... - Chuyện ǵ con cũng muốn nghe, đời ông bà tổ tiên...để biết con từ đâu tới, gốc gác như thế nào... - Gốc gác th́ ai chẳng có gốc gác, gốc gác nào chẳng giống nhau ! - Sao lại giống nhau được bà ! Không thể được ! - Thế mà cũng giống nhau thôi con à ! - Như thế nào ? - Cũng như quả đất này xoay ṃng ṃng hàng tỷ năm th́ câu chuyện của con người ta cũng thế thôi ! - Cũng thế thôi ?! - Ừ, cũng thế thôi ! cũng hai người gặp nhau, một người đàn ông, một người đàn bà, yêu nhau, rồi đẻ một bầy con, rồi một bầy con lại đẻ một bầy cháu, một bầy cháu lại đẻ một bầy chắc chiu... - Phải rồi bà, nhưng mỗi gặp gỡ đều không thể giống nhau. Trường hợp cha mẹ con gặp nhau không giống như bà đă gặp ông ngoại và ông cố đă gặp bà cố.v.v... - Đúng rồi, bên ngoài th́ chỉ thấy vậy, bên trong th́ không có ǵ khác giữa những cuộc gặp gỡ. - Nghĩa là làm sao bà ? - Nghĩa là mọi người đều cùng một khát khao, một mănh lực âm thầm thúc đẩy...Mănh lực này phi thường nhưng cũng tầm thường ! - Mănh lực...phi thường...tầm thường... - Ừ, th́ là sức mạnh không thể cản, không thể đẩy lùi, không thể tránh né...Sức mạnh của nghiệp lực ! - Bà nói cao siêu con không hiểu ! Thôi cứ kể một câu chuyện nào đó...nhưng phải là câu chuyện thật có, câu chuyện của đời bà ! - Ôi cái thằng bé con này ! Bà lại cứ phải chiều cháu...Ừ, th́ như thế này nhé... Mấy chục năm về trước, bà có cái biệt danh là '' người đàn bà 5 con'' bởi v́ bà thường được nghe người ta hay giới thiệu bà với người khác với câu mở đầu : ''...đây là chị Thu...chị có 5 con...'' '' ...đây là bà Thu, bà có 5 con'' và ngay cả câu ''...đây là vợ tôi...người đàn bà có 5 con'' ! Quen tai rồi chính bà cũng tự đi giới thiệu ḿnh : ''...Vâng, tôi chính là bà Thu, người có 5 con...'' Có giai đoạn bà ở một ngôi làng nhỏ miền nam nước Pháp, mỗi sáng sớm bà dắt bầy con đi học, trưa, chiều lại đón về. Đi đâu cũng 6 mẹ con, bởi chúng đều sinh năm một nên xấp xỉ ngang nhau, trông như một gà mẹ với mấy gà con xúm xít, trong làng nhỏ, ít con nít, nhiều người già, mẹ con bà đi đâu ai cũng quay lại nh́n hoặc đứng lại hỏi han : '' Ồ, tất cả mấy đứa bé nầy là con của bà hết ư ? Ḱa, cô bé con thật là xinh và giống hệt mẹ, như hai giọt nước, ngộ quá !'' Đôi lúc đi ngang những cửa hàng buôn bán, bà nghe bên trong mọi người x́ xào : '' Nh́n ḱa, người đàn bà năm con...'' Biệt hiệu người đàn bà 5 con này đă cứu bà mà cũng hại bà. Thuở ấy bà c̣n trẻ lắm. Năm con mà chưa đầy ba mươi tuổi. Đi ra đường, nếu chỉ một ḿnh bà, không đèo theo mấy đứa con nít th́ không ai biết bà đă.... ''năm con cùng chàng'' nên nhiều thanh niên trai trẻ theo bà để ve văn th́ bà chỉ cần mở miệng :'' Xin lỗi, tôi đă có 5 con !'' thế là bọn trai tráng hoảng hồn bỏ chạy ! Nhưng khi bà đi kiếm việc làm th́ người ta dành giựt bà v́ bà vừa là vú em giỏi vừa là quản gia tận tâm với chủ nhà. Họ là những ông bà giám đốc công ty làm việc đầu tắt mặt tối, không có th́ giờ trông coi con cái, họ cần một người đóng vai tṛ người mẹ, chăm sóc việc học hành, manh áo, miếng ăn, giấc ngủ cùng quán xuyến mọi việc hàng ngày cho đâu vào đó, lo con họ như lo cho con của chính bà, đưa đón chúng đến trường, đem chúng đi chơi thể thao, trông coi bài vở cho chu đáo và c̣n dạy cả... piano cho chúng nó ! Bà làm công việc này cho nên khi đi t́m việc bà không thể quên câu '' Tôi có 5 người con'' Các người chủ nghe như vậy th́ yên tâm ngay, nghĩ rằng bà này chắc là biết nuôi con và thương con nít. Những người chủ này cũng rất khó tính v́ bản thân họ không lo được cho con cái họ, họ trút tất cả trách nhiệm vào đầu người thay thế họ, không những họ t́m hiểu bà cặn kẽ mà c̣n hạch hỏi về tŕnh độ học vấn, hạnh kiểm của các người con. Điều đó chỉ càng có lợi cho bà v́ con cái bà học hành đỗ đạt, hạnh kiểm tốt cả. Được cái may mắn đó nên mấy chục năm qua bà chẳng bao giờ thất nghiệp. Bà lại mở một lớp dạy đàn tại nhà, con nít rất đông. H́nh như bà chỉ thành công nơi nào có con nít. Nói về cái không may của người đàn bà 5 con ấy là như thế này. Năm...cục cưng hay cục nợ ? cũng là nguồn gốc làm tan vỡ t́nh duyên của bà. Đừng quên đây là chuyện kể trong giai đoạn bà đă ly dị với cha của năm đứa con bà. Một thân bà phải gánh vác nuôi bầy con thơ. Cũng vào lứa tuổi ba mươi mà cô đơn ấy, bà yêu một chàng trai trẻ và chàng kia cũng yêu bà tha thiết. Vài năm trời trôi qua, t́nh vẫn đẹp và tha thiết trọn vẹn. Bỗng một hôm, anh chàng nói : '' Anh phải cưới một người vợ để chiều theo ư của mẹ anh. Mẹ nói không muốn anh cưới em v́ em...đă có năm con...nhưng anh, anh thề với em, em là mối t́nh lớn của đời anh, anh sẽ không bao giờ quên em và cũng không thể xa em, chúng ta vẫn sẽ măi măi gần nhau và yêu nhau ! '' Bà nghe câu đó mà thấy cả một chân trời sụp đổ. Tất cả bọn đàn ông đều hèn nhát và đểu giả! Bà thổn thức trong ḷng nhưng bà làm mặt tỉnh táo và quyết định : '' Thôi anh, chúng ḿnh nên xa nhau là hay nhất v́ em chẳng muốn chia sẻ anh với ai khác, em không muốn mỗi ngày đều sống trong chờ đợi và nơm nớp đặt câu hỏi anh có về với em không, cuối tuần này anh sẽ ở đâu ? anh sẽ nói láo đủ điều với vợ anh để phóng xe lại hôn em vội vàng để rồi lại gấp gáp ra đi như một tên ăn trộm...thôi, em chẳng muốn chơi cái tṛ mèo chuột đó đâu. Anh hăy đi, chúng ta hăy xa nhau...'' Và chính bà đă đóng cửa, đuổi chàng trai trẻ, cắt đứt liên lạc, tim bà đau lắm, bà đă khóc rất nhiều, nhiều buổi hẹn ḥ ray rức, dằn co, đau đớn...nhưng không thể, bà phải cứng rắn và cuối cùng bà đă làm chủ được con tim và bà đă...tống cổ chàng trai ra khỏi đời bà. Rồi một ngày nọ, bậc trượng phu quân tử xuất hiện. Vị nầy đă quá ngũ tuần mà bà th́ chỉ mới ba mươi sáu xuân xanh. Dù kẻ phương bắc người phương nam, dù cách trở hàng trăm cây số, vị nầy không ngại đường xá xa xuôi, mỗi tuần đều gặp bà để thủ thỉ : '' Anh sẽ đón em về bên anh, anh sẽ lo cho em và bầy con của em, hăy về với anh, chúng ta cùng làm lại cuộc đời ! '' Ôi lời nói của người nghe sao mà êm dịu, sao mà ấm ḷng thế, bà cảm động vô vàn, thầm nghĩ rằng bà sẽ có hạnh phúc lâu dài v́ quan hệ này vừa có t́nh vừa có nghĩa. Thế là bà từ bỏ tỉnh nhỏ để đến thủ đô nhộn nhịp cùng chàng xây tổ ấm với...5 đứa con của bà. Một năm, hai năm...rồi mười năm.Cuộc t́nh chấm dứt trong chua chát : ''Anh muốn ly dị ! Anh muốn t́m một người đàn bà chỉ...lấy anh làm lẽ sống đời ḿnh, mà em, em c̣n bầy con, c̣n mấy bài hát, mấy bài thơ của cái anh chàng thi sĩ kia...em không thể xem anh là lẽ sống độc nhất...anh, anh không cần một người đàn bà tài ba và nhan sắc ! » Những lời nói của ông chồng như sấm nổ ngang tai. Bà chợt nhận ra chân lư nơi câu thơ của cụ Nguyễn Du '' Chữ tài liền với chữ tai một vần...''Ôi, nhan sắc để làm ǵ, tài ba để làm chi ? có chăng là chuốc họa vào thân ! Thế là bậc trượng phu quân tử...cũng từ chức, không ai muốn chia xẻ cuộc sống với người đàn bà 5 con. Đời bà như chiếc thuyền lênh đênh trên biển cả. Có câu nói '' Phận gái mười hai bến nước'' quả đúng như thế.
|
