Huyền Tôn Nữ Huệ-Tâm

Hình: Cây Thiết mộc lan trước hiên nhà

CÂY THIẾT MỘC LAN NHÀ TÔI
 

          Nhớ hồi còn đi dạy, học trò đến nhà chơi trong dịp Lễ Nhà Giáo 20.11, đem tặng một khúc cây khoảng một tấc. Tôi thấy lạ mới hỏi rằng:

- Khúc gỗ này để làm chi rứa em?
-Dạ, cô cắm vào đất, tưới nước, ít lâu sẽ ra chồi, ra lá, đẹp lắm. Có thể đặt ở bàn sách cho đẹp. Lớn, cây sẽ ra hoa, thơm ngát, bông màu trắng tinh.
- Có dễ trồng không em?
-Dạ, dễ vô cùng, chỉ cần một chậu đất nhỏ nó cũng sống và sống rất bền!

Nghe vậy tôi đem khúc gỗ đó dâm vào một cái chậu nhỏ, hàng ngày tưới nước, khoảng ba tuần nó đâm chồi và ra lá xanh um. Ban đầu tôi đặt trên bàn cho đẹp. Về sau thấy nó lớn quá nên tôi bứng ra một cái chậu lớn, cho thêm đất vào, nén chặt gốc.
Đó là cây THIẾT MỘC LAN NHÀ TÔI
 

*****

Trên trang web art2all.net tôi đọc bài Cây cỏ và niềm tin của loài người ( Phạm Đình Lân) có viết về cây Thiết mộc lan như sau:

"Thiết mộc lan hay cây phát tài, cây tương, cây báng là một loại cây rất cứng, tăng trưởng rất chậm, gốc ở Phi Châu (Sudan, Ivory Coast, Mozambique v.v.). Cây trồng làm cảnh trong chậu cao từ 1m đến 2m. Ngoài đất cây có thể cao đến 15 m. Lá cây dài, láng màu xanh sậm. Tên khoa học là Dracaena fragrans thuộc gia đình Ruscaceae. Người Anh gọi là Chinese money tree hay corn plant vì giống lá bắp. Thiết mộc lan ít khi ra hoa. Câu:

Chừng nào thiết mộc trổ hoa

cho thấy thiết mộc lan trổ hoa là điều hiếm hoi. Hoa nhỏ, thơm, màu trắng mọc thành chuỗi dài cả thước.

Ngày xưa người ta dùng gỗ thiết mộc lan để làm binh khí. Ngày nay người ta trồng thiết mộc lan trong chậu và đặt trong nhà để cầu tài theo lời khuyên của các thầy phong thủy Trung Hoa nên cây nầy được mệnh danh là cây phát tài. Người ta có hai cách giải thích trái ngược nhau về việc thiết mộc lan trổ hoa:

a- Thiết mộc lan trổ hoa là điềm may mắn vì hiếm khi nó ra hoa.

b- Thiết mộc lan trổ hoa là điềm xui xẻo cũng vì sự hiếm hoi ra hoa của nó. Cách giải thích nầy dựa vào sự so sánh với hiện tượng cây tre trổ bông." (Tác giả Phạm Đình Lân)

 

*****

Cây thiết mộc lan nhà tôi-do học trò cho giống- mới trồng ít lâu mà cao vùn vụt, buộc lòng tôi phải sang chậu hai lần. Chẳng cần phân tro chi cả mà nó xanh tươi, lá nhiều vô kể, cao khoảng 5 mét! Trồng đâu khoảng 3 năm thì từ đọt cây trổ thêm một ngọn nữa và từ đó cây ra hoa đều đặn, mỗi năm một lần.

Lũ ong bắt đầu bay đến, loại kiến hút mật cũng bu rất nhiều, mấy con chim sâu chuyền cành kêu ríu rít và hót rất hay. Tôi ngạc nhiên tự hỏi mình: "Cây không có sâu sao có chim sâu nhỉ?". Tôi vẫn thường hái lá thiết mộc lan cặm xen kẻ với hoa như các tiệm bán hoa vẫn thường làm. Lá thiết mộc lan nâng đỡ các cành hoa và làm bình hoa vững, đẹp thêm, nhiều sắc màu!
 

Hình: Lá thiết mộc lan cũng dùng để cắm hoa
 

Ban đầu hoa chỉ có một cái nụ nhỏ, rồi nó bắt đầu dài ra thành chùm, có khi đến cả thước. Khoảng một tuần, từ lúc chớm nụ, là hoa bắt đầu nở. Hoa thiết mộc lan thường ra hoa vào lúc giáp Tết âm lịch. Khoảng 28 Tết thì hoa nở, đến mồng 10 Tết hoa tàn. Mỗi ngày từ 5 giờ chiều các cánh hoa phồng to ra, nở cho đến nửa đêm, hương thơm sực nức, cả xóm đều cảm nhận được nếu có gió thoảng qua.
 

Hình: Hoa thiết mộc đang nở, từ 5 giờ chiều đến nửa đêm.
 

Mỗi ngày hoa nở một ít. Những cánh chưa nở có màu đà, cánh đang nở có màu trắng.
 

Khi đã nở đầy đủ các cánh hoa, bông hoa có hình tròn, màu trắng tinh khiết rất đẹp và có mùi thơm ngát, hương dễ chịu.
 

Tháng 11 năm 2013, cơn bão Haiyan sau khi càn quét Philippines, nó tạt vào Việt Nam, gây bao đau thương... Cây thiết mộc lan nhà tôi oằn oại, lung lay trước sức gió khủng khiếp, nó quay ngắt, gập mình, rồi úp mặt vào tường, đứng yên! Hú hồn, tôi tưởng nó gãy. Lá cây tơi tả, nhưng cành vẫn y nguyên, chỉ tội cái chậu bể nát.
Bão Haiyan đi rồi, đề phòng những cơn bão lớn khác quật ngã cây nên tôi chặt bớt một nhánh. Chỗ mặt cắt, lấy tro bếp xoa vào, đem cái lon sữa bò úp lên để nước khỏi thấm, thúi cành. Một tháng sau, trên bề mặt cắt nẩy hai cái chồi, hi vọng sẽ phát triển thành cành vững chải.
 

*****
 

Năm nào vào độ Tết ông Táo cây cũng trổ nụ, rồi thành dây hoa, khoảng 28 Tết sẽ nở, kết thúc nở hoa vào ngày cúng Lễ Đầu Năm (mồng 9 Tết âm lịch).

Thiết mộc nở hoa đem tin vui Xuân về nên cả nhà tôi ai ai cũng chờ đợi đón xuân bằng hương thơm ngát của hoa Thiết Mộc Lan. Bạn bè đến chơi nhà, ngồi uống trà, nhâm nhi mấy lát mứt gừng, ngắm hoa nở vui xuân bình dị! Khi hoa tàn là hết Tết, đợi năm sau hoa sẽ nở trở lại. Hàng ngày tưới nước cho cây, lâu lâu cho nó một bát nước vo gạo, cuối năm nó sẽ trả công cho mình bằng chùm hoa đẹp.
 

Cuộc đời có lúc cũng rất dễ thương như hoa!

 

Huyền Tôn Nữ Huệ-Tâm
Đà Nẵng, 17/9/2014

 

art2all.net