Nguyên Ngọc lược dịch chuyện “The Irresistable One”, một chuyện trong cuốn “Women of the Way: Discovering 2500 Years of Buddhist Wisdom” của tác giả Sallie Tisdale trong báo Tricycle,

The Buđhist Review, số mùa xuân 2006

Cô Eshun, sinh năm 1362 và tịch năm 1430, là một cô gái Nhật có một nhan sắc kiều diễm nhưng cô không muốn lập gia đình như những cô gái Nhật khác vì cô không muốn sinh con ra trong một xã hội quá thoái hóa, trong một xã hội mà con người giành giựt, xâu xé nhau vì tham lam, ích kỷ. Giới võ sĩ đạo thì chia phe phái đánh giết nhau để dành ảnh hưởng, người dân quê thì quá cực khổ nên nổi loạn chống lại giới địa chủ, cường hào ác bá để rồi cuối cùng cũng bị tra tấn dã man và bị xử chém. 

Cô Eshun có một người anh đã xuất gia từ lâu. Vị sư này khá nổi tiếng với nhiều đồ đệ học đạo ở ngôi chùa Saijoji của ông. Năm ngoài 30 tuổi, cô Eshun đến chùa xin anh cho cô xuất gia. Anh cô gạt phắt và nói rằng, “nếu ta nhận cô hay người đàn bà nào khác vào tu học ở đây thì tăng thân sẽ bị hủ hóa hết. Không thể để phụ nữ tu học cùng nam giới được!” Cô Eshun có một vẻ đẹp rất quyến rũ. Anh cô sợ đồ đệ của ông không giữ lòng thanh tịnh tu hành được. Ông nói tiếp, “Vả lại, đời sống tu hành này chỉ dành cho giới daijobu thôi!” Daiboju là đại trượng phu, là những nam nhi có chí lớn, có nghĩa khí cao cả hào hùng.

Tức mình, cô Eshun về nhà cắt luôn mớ tóc mây đen mượt, rồi lấy thanh sắt nung nóng đưa lên mặt hủy hoại nhan sắc của mình. Cô bỏ hết lụa là, mang lên mình bộ quần thô áo vải rồi trở lại chùa trình diện ông anh. Thấy cô quyết tâm như vậy, ông anh cũng cảm động cho cô nhập chúng. Là một phụ nữ cang cường, cô Eshun quyết một lòng theo đuổi hạnh nguyện tu hành nên cô thức khuya dậy sớm tinh tấn tiến tu. Cô rất thông minh và có tài hùng biện nên cô thường chiếm phần thắng trong những buổi luận pháp. Tăng thân không ai địch được cô. Và mặc dù mặt mày đầy thẹo vì vết cháy, đầu trọc lóc trong bộ áo nâu sồng, nhiều ông tăng vẫn không để cô yên. Có nhiều ông nham nhở quá đã bị đuổi ra khỏi chùa. 

Dù phải chống chọi với nhiều thử thách khó khăn, cô Eshun vẫn một lòng tinh tấn tu hành. Lúc về già cô bị bệnh và khi biết mình sắp chết, cô nhờ mấy ông tăng trẻ đem củi đến chất đầy trước liêu của cô rồi cô nhảy lên đống củi ngồi kiết già và châm lửa đốt. Tăng chúng hoảng hồn chạy tìm thầy trụ trì tức là người anh của cô. Khi ông này đến thì lửa đã táp lên gần mặt, ông anh la hoảng “Em ơi” và khi cô từ từ quay đầu lại nhìn thì ông la tiếp, “Ở đó có nóng không?” Cả hai anh em đều hiểu ý nghĩa của câu hỏi. Cô đang đi về một nơi chốn mà không có gì gọi là nóng hay lạnh. Cô từ tốn trả lời, “Ở cõi giới mà em đi đến, nóng hay lạnh không có gì đáng sợ. Anh cũng biết vậy mà.” rồi cô tịch, hương sắc của cô đi vào cõi không.