CAO NGUYÊN
Thi tập THAO
THỨC
Ḍng thơ Lưu
Vong
CAO NGUYÊN với thi phẩm THAO THỨC
Vai Tṛ & Sứ Mệnh của Thi Sĩ
Song Nhị
Trước đây khá lâu, nhà thơ Cao Nguyên ngỏ ư muốn ủy thác Cội
Nguồn xuất bản thi phẩm Thao Thức của anh. Vừa qua, vào
những ngày chộn rộn cuối năm 2013, anh gửi đến chúng tôi bản
thảo tác phẩm này.
Thao thức là một thanh âm nghe đâu đó đă quen tai, nhưng tập
thơ này của Cao Nguyên không thể có một tên gọi nào khác lột
tả được đầy đủ nội dung, thể hiện tâm thức dồn dập băn khoăn,
mà âm ỷ dấy động từng ngày từ trái tim rướm máu của tác giả
hơn, ngoài tựa đề Thao Thức.
Đă bốn mươi năm, sau khúc ngoặt nghiệt ngă 30 tháng Tư,
người-lính-nhà-thơ vẫn ngày đêm quặn ḷng nhức nhối về cuộc
đổi đời lịch sử ấy: Ban ngày th́ tác giả:
Ngồi đây ngắm cuộc lở bồi
trên thành quách cũ, nhói lời sử ca
(Quán Gió, tr. 41);
Và đêm đến:
Làm sao ngủ khi trái tim vẫn thức
vui thế nào nước mắt cứ rưng rưng?
(Trường Ca Bi Tráng, tr.18)
Như có lần tôi đă tŕnh bày, tất cả những người làm thơ đều
có nguồn cảm xúc giống nhau, như nhau. Nhưng lại có cái
riêng - rất riêng - ở căn nguyên đối cảnh, đối t́nh của
nguồn cảm xúc. Đọc xuyên suốt thi phẩm, bạn đọc sẽ nhận ra
nguồn xúc cảm nhất quán của một tâm hồn thi sĩ, với một mạch
thơ trải dài từ trang đầu đến trang cuối theo một ḍng chảy
tưởng chừng như bất tận.
H́nh như không lúc nào trong cuộc sống Cao Nguyên khuây
nguôi được nỗi đau, niềm thương xót, ḷng trắc ẩn trước vận
nước mệnh nhà. Thơ anh là ḷng anh, là lời thành trang trải:
-Để trao gởi đến mọi người, để:
“gởi người đi t́nh đoạn trường/ gởi người ở lại một chương
sử buồn”
(Ru Đời tr.217)
-Để thưa cùng mẹ cha:
“chữ nghĩa con sẽ như viên đạn/ bắn vỡ ḷng dối trá ngày
qua!”
(Tái Tạo, tr 92)
-Để nói với chính ḿnh:
“Này xóa, xóa tận cùng dối trá/ điêu ngôn vừa ngă giá chiều
qua/ ta muốn ngắm nét chữ ngời bia đá/ những di thư viết bởi
mực sơn hà!”
(Lộng Bút, tr 159)
-Để nói với bạn hữu:
“thơ tao treo đỉnh mộ sầu
lời vui quá ít, niềm đau thật nhiều..”
(Bạn Cũ, tr. 160)
- Và để nói với hư vô:
“Cời than, viết chữ trên tro
thơ vui cũng được mấy giờ lửa reo”.
(Tích Xưa, tr 161).
Là một người lính chiến VNCH xuất thân từ trường Vơ Khoa Thủ
Đức, Cao Nguyên đi vào chiến trận trong suốt mười năm cho
đến ngày tàn cuộc chiến. Muốn t́m hiểu một giai đoạn lịch sử
dân tộc; muốn hiểu được một thế hệ con người, đọc thơ Cao
Nguyên người ta mới có thể thấu hiểu được con đường mà anh
cùng đồng đội đă đi, lư tưởng mà anh cùng thế hệ với anh đă
phụng sự.
Người lính trẻ Cao Nguyên cùng với Quân Lực ấy đă kiên cường
chiến đấu để bảo vệ miền Nam, ngăn chặn hành động xâm lược
thôn tính, nhằm nhuộm đỏ phần đất Tự Do của hơn ba mươi
triệu người dân không chấp nhận chủ nghĩa tham tàn cộng sản.
Cho nên khi nghe “tiếng nổ” kinh hồn sáng 30-4-75 trước cuộc
giày xéo quằn quại một nửa phần đất tự do c̣n lại, Cao
Nguyên ̣a khóc giữa t́nh tự quê hương, giữa “vận nước lăng
tŕ”. Tác giả, từ đó đă nhoài theo vận nước trong vai tṛ và
sứ mệnh của một nhà thơ.
Chúng ta sẽ không có chút nghi hoặc nào về một nhận định cho
rằng “thơ là một thể hiện chính xác nhất bản sắc của tác giả
bài thơ”. Tôi đă từng đọc và giới thiệu thơ của nhiều tác
giả là chiến sĩ miền Nam từng chiến đấu giữa lúc
“Bạn chém
sau lưng, kẻ thù đâm trước ngực” (tr. 18), như tiếng thốt
lên trong thơ Cao Nguyên. Và rồi sau ngày buông súng, họ cầm
bút, dùng thơ văn như một thứ “Vũ Khí Mềm” (*) tiếp tục cuộc
chiến đấu chống lại cái ác đang ngự trị trên quê hương. Đă
có nhiều tác giả viết về cơn rúng động thần kinh của hàng
triệu người dân miền Nam và hàng trăm ngh́n người lính về
biến cố 30 tháng tư bảy lăm. Nhưng cơn chấn động hung hăn về
cuộc “lăng tŕ” một nửa đất nước Việt Nam Tự Do th́ cho tới
hôm nay tôi mới đọc được sự lột tả chính xác tính chất rợn
người của biến cố, qua trái tim rướm máu của Cao Nguyên
trong bài thơ sau đây của anh:
Rơi vang một tiếng nổ bùng
Thắt ngang đất Việt một ṿng khăn tang
Vạch t́m trong đống tro tàn
Nhặt lên từng mảnh da vàng c̣n tươi
Máu loang xé toạc tiếng cười
Ngang lưng vết chém của loài thú hoang
Đồng dao rao hát giữa đường
Sông khô núi vỡ đoạn trường ăn xin
Vong thân chuyển kiếp giật ḿnh
Tôi ngồi khóc giữa tự t́nh quê tôi
Hỗn mang đời khóc hồn cười
Rong chân du mục xót lời sử thi
Đêm nghe vận nước lăng tŕ
Ngày xem bia mộ lời ghi vỡ tàn!
(Lăng Tŕ, tr.235)
Có thể nói Cao Nguyên không phải chỉ ngồi ôm “nỗi nhớ măi
triền miên thức dậy/ ngực ta đau, vết thương xoáy tận cùng”,
khi anh viết bài thơ “Trường Ca Bi Tráng” (tr. 19), mà nỗi
đau của tác giả khi âm ỷ, khi nhói buốt trong suốt phần đời
của anh cho măi tới hôm nay.
- Khi th́ anh ray rứt nghĩ tới:
“Có nỗi khổ nào mà dân ta
chưa vượt” (Lửa Tim, tr.22).
-Khi th́ anh lại bị ám ảnh rùng
ḿnh “Tiếng rít rợn cửa sắt tù thế kỷ” (Trầm Tư, tr 35), và
“Ngày gió Lào tây bắc/ thổi buốt rừng Lào Kay”. (Chờ Mai, tr
49)
- Khi th́ anh nhớ về từng mảnh đời, từng con người, từng con
đường, ngơ phố:
“Sài G̣n nghe gọi mà thương
Duy Tân, Nguyễn Huệ - con đường dư âm”.
(Sài G̣n tr. 82).
Và cứ thế… “những nỗi nhớ chưa hề biết mệt / trong tâm tư
suốt một đời người!” (Tháng Chạp, tr. 150) của Cao Nguyên,
cũng như của số đông chúng ta triền miên lay gọi..
Nếu muốn trích dẫn giới thiệu hết những câu thơ đắt giá,
những ư thơ nhuyễn cảm của Cao Nguyên th́ c̣n nhiều lắm. Xin
mời bạn hăy cầm quyển sách trên tay, trân trọng lật giở từng
trang, cùng “thao thức” với tác giả, bạn sẽ “nhập vai”, sẽ
rung cảm, sẽ thao thức theo nỗi thao thức của người viết, dù
bạn có làm thơ hay không làm thơ; dù là bạn của ngày xưa ấy,
của hôm nay hay của mai này, khi mà bạn cũng như tác giả,
cũng như chúng tôi có trái tim rung động Việt Nam.
Có thể ngay hôm nay hay ngày mai, khi “định thần”, tĩnh tâm
nh́n lại quá khứ, nh́n lại lịch sử, tôi tin bạn sẽ đứng
lặng, trân người “mím môi nếm ngọt màu cờ”, và đôi mắt bạn
sẽ chớm cay trước một thời đoạn lịch sử phũ phàng phủ trùm
lên vận mệnh dân tộc - mà hiện tại - chỉ mới bốn mươi năm
sau, đă có hàng triệu người dân Việt từ Bắc chí Nam đang nhỏ
lệ buồn thổn thức trước sự suy vong đă đến hồi báo động...
Định thần ngắm cuộc trớ trêu
Mảnh bia vị quốc ngă xiêu ven đường
Phách chùng vó ngựa biên cương
Gơ âm quan tái trên chương sử mờ
Mím môi nếm ngọt màu cờ
Hoen cay máu rướm trên bờ lệ buông.
(Đối Ẩm tr. 226)
SONG NHỊ
San Jose, 12 tháng 1-2014
---------------------
(*) Tổ Ấm Bay Về - Vơ Ư, Cội Nguồn 2013
____
Mời đọc :
Thư mời Ra mắt sách tại Virginia
Lời ngỏ
của Cao Nguyên
Truyền h́nh buổi giới thiệu "Thao thức"
Nguồn:
Câu Lạc Bộ Hùng Sử Việt
art2all.net