Thùy An
QUẢNG NAM VÀ TÔI
Rất t́nh cờ, tôi được tham dự buổi họp mặt của những người đồng hương Quảng Nam. Ngày đẹp, trời rất xanh. Công viên rộng thoáng. Thảm cỏ trải vàng nắng lụa, gió nhẹ nhàng lay động những hàng cây.
Một vài thành viên trong ban tổ chức tới sớm, chở theo những vật dụng từ nhà đến như bàn, ghế… sắp xếp ngay ngắn, một sân khấu nhỏ cũng đă sẵn sàng với ampli, loa, đàn organ, guitare… c̣n thêm chiếc Tivi nhỏ phục vụ cho trận chung kết bóng đá thế giới sẽ trực tiếp truyền h́nh vào lúc hai giờ chiều. Chiếc băng-rôn lớn, nền trắng, nổi bật hàng chữ “PICNIC –HỘI QUẢNG NAM ĐÀ NẴNG” mầu đỏ và xanh được treo trang trọng dưới hàng cây cao, hướng ra phía đường cái, để ai chạy xe qua, đều nh́n thấy rất rơ ràng.
Khách đến, càng lúc càng đông. Xa quê, t́nh hoài hương luôn nặng trĩu bên ḷng, các anh chị gặp nhau tay bắt mặt mừng, chuyện tṛ râm ran, thăm hỏi đủ điều, từ những nỗi nhọc nhằn trên đất khách cho đến t́nh h́nh sức khỏe, cuộc sống hiện tại, bao kỷ niệm ngày xưa… Năm tháng qua, tuổi đời chồng chất, dù tóc không c̣n xanh, da không c̣n thẳng, nhưng nét vui tươi luôn rạng rỡ trên gương mặt mỗi người xúm xít bên nhau trong niềm hân hoan thân ái. Cám ơn anh Thạnh –bạn của một người bạn tôi, cho tôi cơ hội trở về thời tuổi trẻ, khi được nghe lại giọng Quảng Nam quen thuộc, gợi nhớ những h́nh ảnh bạn bè thuở hoa niên, suốt bảy năm dùi mài kinh sử dưới mái trường Phan Châu Trinh Đà Nẵng, từ lâu đă ch́m khuất sau lớp bụi thời gian.
Nhớ Trân Châu, người đă từng hóa thân làm Trưng Trắc trong ngày lễ hội Hai Bà Trưng, nét đẹp hiền từ thanh thoát, tóc xỏa lưng mềm, dáng yểu điệu thướt tha… đă là nguồn cảm hứng của anh chàng thi sĩ cùng trường “Em mặc áo mầu tím, đi trong bụi hoàng hôn, tôi nh́n theo quyến luyến, cô đơn mảnh tâm hồn...”
Nhớ Lê Thị Trang, nhà ở cạnh rạp ciné LiDo, trong đền thờ cụ Phan Châu Trinh, (mẹ Trang là bà Phan thị Châu Liên –con gái cụ). Trang dịu dàng, nhân hậu, khiêm tốn, trái hẳn tôi, háo thắng, ngang bướng, ưa chơi trội. Vậy mà hai đứa thân nhau, cùng chơi, cùng học, cùng chia sẻ nỗi buồn vui. Đúng là chuyện lạ.
Nhớ Bùi Thị Hồng, em ruột nhà thơ Bùi Giáng, da trắng hồng, nụ cười răng khễnh dễ thương. Năm đệ tam, nó tặng tôi tập thơ Mưa Nguồn của BG mới xuất bản c̣n thơm mùi giấy. Đọc lời đề tặng Marilyn Monroe của tác giả, ḷng tôi nể phục không biết để đâu cho hết, v́ cứ tưởng ông anh nó là bạn của cô đào lừng danh này.
Những người bạn Quảng Nam của tôi rất nhiều… từ tiểu học, trung học, đại học… Đặng Thị Thành, Đào Thị Thái, Lưu Thị Lựu, Châu thị Yến Loan, Nguyễn Hữu Lân, Trần Đ́nh Thắng, Phan Thanh Ḥa, Trần Duyệt Tảo, Đoàn Ngọc Đa, Lê Tạ… Nhớ thầy Hồ Hoành, giảng nghiệm viên Trường Khoa Học Huế, là vai thầy nhưng rất thân ái, ḥa đồng với sinh viên.
Tôi không phải người Quảng, nhưng đă là công dân Đà Nẵng từ bé. Thành phố biển của tôi thật yên b́nh với những con người hiền ḥa chất phác, khí hậu trong lành cùng những danh lam thằng cảnh như Cổ viện Chàm, chùa Non Nước, băi Tiên Sa… là chiếc nôi dịu dàng ôm ấp tuổi thơ tôi cho đến lúc trưởng thành. Những nẻo đường êm ả, từng góc phố rộn ràng… đă ghi dấu trong tôi bao kỷ niệm khó quên … Thương vô biên những con đường Đà Nẵng, buổi học về im bóng lá Quang Trung…
Nhớ Ty Thông Tin trên đường Yên Báy, có chiếc balcon nhỏ xíu, nơi mỗi tối cuối tuần thường diễn ra những chương tŕnh văn nghệ đặc sắc. Nhớ bà già Tàu, thường ngồi trên chiếc ghế bành, trước cửa tiệm trồng răng Chánh Đảnh Hưng đường Trần Hưng Đạo. Bà đi đứng khó khăn, bởi v́ hai bàn chân nhỏ xíu với những ngón co quắp dị dạng, hậu quả của phong tục bó chân dành cho những phụ nữ quí tộc thời Măn Thanh bên Trung Quốc. Nhớ Photo Lê Hậu trên đường Đồng Khánh, trưng bày rất nhiều ảnh chân dung người đẹp. Ông chủ có nụ cười duyên dáng với đôi má lúm đồng tiền, bà chủ ăn diện chải chuốt, rất vui vẻ sốt sắn, chiều chuộng khách hết ḷng. Sau năm 75, gia đ́nh ông vượt biên, nghe đồn bị mất tích ngoài biển, không biết thực hư ra sao.
Nhớ hiệu uốn tóc Tự Nhiên đường Độc Lập, có anh chàng làm công tên Lê Nẫm, chịu thương chịu khó. Trước tiên là xách nước gội đầu, sau nhờ thông minh khéo léo, anh trở thành thợ phụ, thợ chính, rồi ra mở tiệm riêng. Từ hai bàn tay trắng, anh đă tạo dựng nên cơ nghiệp vững vàng. Khi trời đất VN nổi cơn gió bụi, thương hiệu mang tên anh cũng di tản theo đám thuyền nhân qua Mỹ, sinh hoạt trong cộng đồng và phát triển cho tới bây giờ.
Buổi picnic với chủ đề FESTIVAL M̀ QUẢNG có 5 đơn vị tham gia: Ái Nghĩa, Đại Lộc, Hội An, Vĩnh Điện và Quế Sơn. Mỗi “quán” là một góc của ngôi nhà rộng răi giữa công viên, ṿm mái cao bằng xi măng trắng, bóng lá đổ xuống thềm làm dịu bớt tiết trời oi bức của một ngày đầu hạ. Các anh chị chủ quán đă bước qua tuổi trung niên, bỗng như trẻ lại, nhanh nhẹn bày hàng ra trên chiếc bàn gỗ phủ khăn sạch sẽ tinh tươm: Sợi ḿ vàng ươm, bánh tráng trắng ngà, tôm thịt, trứng cút, đậu phụng, ớt tươi, rau xanh đủ loại: hành ng̣, húng lủi, húng cây, tía tô, dấp cá, bắp chuối bào, rau muống chẻ… cùng nồi nước dùng đỏ thắm. Bên cạnh, c̣n có những món ăn khác do các đồng hương đem đến góp vui như chả gị, bánh ít, bánh chưng, chè đậu, dưa hấu, nho táo, nhăn lồng… tạo nên một bức tranh ẩm thực đầy màu sắc.
Trời về trưa. Những bếp gas được bật lên, hâm nóng thức ăn. Trong không khí từng bừng náo nhiệt, đại diện ban tổ chức mời mọi người an vị để bắt đầu buổi lễ. Quốc ca Mỹ được hát bởi hai thiếu niên Việt Nam trong tiếng nhạc trầm hùng. Lâu nay tôi thường nghĩ, con cháu của chúng ta, Việt Nam nói riêng và châu Á nói chung, được sinh ra và lớn lên trên đất Mỹ, học trường Mỹ, hằng ngày tiếp xúc với thầy cô Mỹ, bạn bè Mỹ… sẽ bị Mỹ hóa lúc nào không hay. Các em được ví như trái chuối, ngoài vỏ có màu vàng nhưng bên trong hoàn toàn trắng. Chắc chắn, một ngày nào đó, các em sẽ quên mất nguồn cội của ḿnh. Nhưng vào giây phút này, ḷng tôi hơi lạc quan một chút, khi nghe hai em hát tiếp Quốc ca Việt Nam… Này công dân ơi, đứng lên đáp lời sông núi… lời ca rơ ràng, mạch lạc, không ngọng nghịu tí nào. Càng thú vị hơn, hai em c̣n hát nhạc quê hương… Tôi yêu quê tôi, yêu lũy tre làng đẹp xinh, yêu con sông xanh dâng cát hoe vàng bên đ́nh… . Đó là hai anh em ruột, cách nhau một tuổi, hiện đang học lớp 9. Cả hai nói tiếng Việt lưu loát, hỏi ǵ hiểu đó, trả lời đàng hoàng, lễ phép, không như t́nh trạng “cháu nói gà, bà nói vịt” vẫn thường thấy hằng ngày trong những gia đ́nh có ba thế hệ sống chung.
Khách tự đi lấy thức ăn, sắp hàng rồng rắn trước mỗi quán Ḿ Quảng, khiến chủ quán cuống cả tay, phải nhờ vài cô gái trẻ phụ giúp kịp thời. Những tô ḿ bốc khói xen giữa những dĩa chả gị, bánh trái… ê hề trên các dăy bàn dài chen chúc thực khách, là h́nh ảnh sống động được ghi vào camera, máy chụp h́nh… từ trong khán pḥng ra đến ngoài sân nắng. Sau khi thưởng thức hương vị đặc trưng riêng mỗi quán, ban giám khảo bắt đầu “chấm điểm” để trao giải quán quân. Tôi chỉ ăn một tô ḿ Hội An, không so sánh được mức độ “ngon” của những quán khác, nhưng theo nhận xét của nhiều người: “Quán nào cũng ngon cả, chọn làm sao đây?” Tôi cũng nghĩ vậy, bên tám lạng bên nửa cân, đúng là kỳ phùng địch thủ.
Buổi văn nghệ được tiếp tục với cô ca sĩ Kiều Anh hát rất hay, phong cách nhí nhảnh sôi động làm các bạn trẻ muốn nhảy theo. Nghe nói cô là em gái của ca sĩ Elvis Phương, nên tôi để ư nh́n kỹ, thấy cũng hơi giống. Nhiều anh chị có tâm hồn văn nghệ mạnh dạn bước lên sân khấu, biểu diễn tài nghệ của ḿnh. Những giọng hát cây nhà lá vườn cùng những bài hát một thời hoài niệm, dù không chuyên nghiệp, nhưng thật khỏe khoắn vui tươi, đă để lại trong ḷng khách tham dự những t́nh cảm nồng nàn.
Kết quả cuộc tranh tài: Năm đơn vị đồng hạng nhất! Các chủ quán lên sân khấu lảnh huy chương và bằng danh dự trong tiếng vỗ tay nhiệt liệt hoan nghênh. Tiệc tàn. Mọi người quyến luyến chia tay trong vội vă, để kịp về nhà xem trận chung kết World Cup. Chiếc Ti vi nhỏ nơi góc nhà không có cơ hội phục vụ bà con, được mang ra xe cùng các đạo cụ sân khấu, bàn ghế, nồi niêu chén bát… giă từ một ngày vui.
Những chiếc xe nối dài ra khỏi công viên. Trời xanh trong suốt. Nắng chói chang.
T.A Houston, tháng 9 -2014
|