Cái đó tạo ra sự rắc rối. Người cảnh sát nói, “ Bây giờ có sự rắc rối mới! Anh nói ở đó trong 2 tiếng đồng hồ, nhưng người ta lại đến sớm 2 giờ trước đó, nếu họ đến trễ, họ sẽ không thể vào.” Ông ta nói với tôi, “Nhưng anh là một cái gì đó! Tôi nghĩ rằng anh chống lại Thượng đế!”
 

Tôi nói nhỏ vào tai ông ta, “ Tôi vẫn chống – đừng nói với ai bởi vì không ai sẽ tin điều đó. Và tôi vẫn luôn chống lại Thượng đế. Trước khi tôi rời bỏ trần gian, tôi sẽ phanh phui mọi sự. Nhưng ông đừng nói với ai, bởi vì sẽ không ai tin ông, và tôi sẽ thẳng thừng phủ nhận rằng tôi đã từng nói bất cứ cái gì với ông.”
 

Nhưng tôi đã phải tìm ra những cách thức của riêng mình. Tôi thường nói về Thượng đế và rồi tôi bảo người ta rằng, “ Thượng đế tính” (godliness) là một từ tốt hơn nhiều. Đó là một cách để hủy bỏ (dispose of) Thượng đế. Nhưng bởi vì tôi đang nói về Thượng đế, những người có dính líu – họ là những kẻ tìm kiếm đích thực đang bị khai thác (bóc lột) bởi giới tăng lữ – bắt đầu trở nên quan tâm đến tôi. Tôi tìm kiếm “cái tinh hoa” [7] (cream) - từ tất cả mọi tôn giáo.
 

Không có cách nào khác. Và nếu không dùng cách này, thì có lẽ tôi đã không thể bước vào “chuồng trại” (fold) của họ, và có lẽ họ cũng đã không thể nào đến với tôi. Chỉ cần một vài lời thôi, cũng đủ ngăn cản họ. Và có lẽ tôi không thể trách cứ họ, có lẽ tôi nên trách chính mình. Tôi đã phải tìm cách nào đó để có thể tiếp cận họ. Và tôi đã tìm ra cách; nó rất đơn giản. Tôi chỉ nghĩ, “Hãy dùng từ ngữ của họ, hãy dùng ngôn ngữ của họ, hãy dùng kinh điển của họ. Và nếu bạn đang dùng súng của một ai khác, thì cái đó không có nghĩa là bạn không thể đặt ổ đạn của riêng bạn vào trong nó. Hãy cứ tạm dùng súng của một ai đó, nhưng ổ đạn là của mình! Bởi vì cái tác dụng thực sự sẽ xảy ra xuyên qua những ổ đạn, chứ không phải súng. Do vậy, có hại gì nào?”

________________

[7] "Cái tinh hoa” ở đây chỉ có nghĩa là “những con người tinh hoa.”

Và nó dễ dàng, rất dễ dàng, bởi vì tôi có thể dùng những từ ngữ Hindu và chơi cùng một trò chơi; tôi có thể dùng những từ ngữ Hồi giáo và chơi cùng một trò chơi; tôi có thể dùng những từ ngữ Kytô giáo và chơi cùng một trò chơi.
 

Không chỉ những người này đang đến với tôi, mà cả những tu sĩ Jaina, những nữ tu, những tu sĩ Hindu, Phật giáo, những nhà truyền giáo Kytô giáo cũng đến với tôi – mọi loại người bắt đầu đến với tôi. Và bạn sẽ không thể tin điều ấy… bạn chưa thấy tôi cười lớn bởi vì tôi đã cười lớn quá nhiều bên trong, đến nỗi không cần thiết nữa. Tôi đã và đang kể cho bạn những câu chuyện đùa, nhưng tôi đã không cười, bởi vì tôi đã và đang chơi một trò đùa suốt đời tôi! Cái gì có thể buồn cười hơn? Và tôi thành công trong việc “đánh lừa” (befool) tất cả những giáo sĩ và những học giả lớn đó một cách quá dễ dàng. Họ bắt đầu đến với tôi và hỏi tôi những câu hỏi. Tôi chỉ đơn giản phải cảnh giác ở lúc đầu, để dùng vốn từ của họ, và ngay giữa những dòng chữ, giữa những từ, tiếp tục đưa vào cái “thứ” thực thụ mà tôi quan tâm đến.
 

Tôi học cái nghệ thuật này từ một người đi câu.
 

Tôi thường ngồi trên bờ của con sông hằng giờ bởi vì đó là nơi đẹp nhất trong làng tôi. Đẹp vào buổi sáng, đẹp vào buổi chiều tối; và thậm chí trong mùa hè nóng bức, có những địa điểm nơi mà có những cây to, cành vươn ra trên sông. Bạn có thể đơn giản dầm mình trong con sông, quá mát mẻ đến nỗi bạn quên rằng lúc đó đang là mùa hè.
 

Tôi chỉ ngồi nhìn mặt trời buổi sáng, và những người câu cá thì ở đó. Họ thường lấy mồi ra. Và họ thường cắt những côn trùng thành từng mảnh ngon lành với những loài cá, và câu chúng bằng cần câu của mình. Những con cá sẽ đến cắn mồi, và với mồi là lưỡi câu; lưỡi câu sẽ bắt con cá. Con cá sẽ đến để bắt con mồi, nhưng một khi nó nuốt mồi, nó bị kẹt vào lưỡi câu và được kéo lên ngay lập tức.
 

Nhìn người câu cá này, tôi nghĩ, “ Mình phải tìm ra cách nào đó để có thể “bắt” những người của mình. Ngay bây giờ, họ đang ở trong những doanh trại khác nhau, không ai là của mình cả.” Tôi đơn độc: Không ai can đảm đủ để thậm chí giao du (associate) với tôi hay đi dạo với tôi bởi vì người ta sẽ nghĩ rằng, gã đó là người “bỏ đi”, hư hỏng một cách vô phương cứu chữa.
 

Tôi đã phát hiện ra mồi: Hãy dùng từ ngữ của họ. [8] Ban đầu, người ta thực sự bị sốc. Những người đã biết tôi nhiều năm, những người đã biết rằng tôi luôn chống lại Thượng đế, họ thực sự thắc mắc, hoàn toàn thắc mắc. Và điều này xảy ra một cách lặp đi lặp lại.
 

Một lần tôi đang nói chuyện ở một học viện (institute) Hồi giáo, tại Jabalpur. Một trong những ông giáo sư Hồi giáo của tôi đã trở thành viện trưởng của cái viện này, và ông ta không ngờ rằng người “diễn giả” này chính là cái người mà ông đã biết khi anh ta còn là sinh viên. Một ai đó đã bảo ông rằng, họ đã nghe tôi nói chuyện về những nhà Sufi, và đó là một điều không thể tin được: “ Chúng ta đã không nghĩ về những nhà Sufi theo cách đó, và viện (institute) của chúng ta sẽ rất hân hạnh nếu người đàn ông này đến.”
 

Nếu một người Hồi giáo đến và nói về Thánh Kinh, thì những người Kytô sẽ cảm thấy rất được vuốt ve, cái tự ngã (ego) của anh ta sẽ phồng lên một cách cực kỳ. Hay, nếu một người Hồi giáo, một người Ấn độ giáo, Phật giáo đang nói về Jesus, ca ngợi Ngài và những lời nói của Ngài … Và đặc biệt tại Ấn độ, nơi mà những người Hồi giáo và Ấn độ giáo liên tục giết hại nhau, thì nếu một ai đó không phải Hồi giáo mà có thể nói chuyện về giáo phái Sufi … Ông thầy cũ của tôi rất vui sướng và ông mời tôi nói chuyện. Tôi đang tìm kiếm tất cả những lời mời này, bởi vì tôi muốn tìm kiếm người của tôi, và họ đang ẩn nấp trong những nơi khác nhau.

___________________

[8] “Dùng từ ngữ của họ, để nói điều của riêng mình!” – Đọc Osho, ta nên cẩn thận !

Khi ông thầy của tôi thấy tôi, ông nói, “ Tôi chỉ mới nghe nói về những phép mầu, nhưng quả thật đây là một phép mầu! Anh đang nói về giáo phái Sufi, về đạo Hồi, về triết học cơ bản của đạo Hồi?”
 

Tôi nói, “ Với Thầy, tôi sẽ không nói dối – Thầy là thầy cũ của tôi. Tôi sẽ chỉ nói về triết học của tôi. Vâng, tôi đã học được nghệ thuật của việc ném cho người ta cái từ ‘ Hồi giáo’, thỉnh thoảng. Tôi sẽ làm, trong mức độ đó.”
 

Ông nói, “ Trời ơi! Nhưng bây giờ không có cách nào thoát ra – người ta đang đợi trong thính đường. Và anh vẫn là con người nghịch ngợm, anh chưa thay đổi. Anh có đang đùa cợt hay gì đó không? Bởi vì một trong những vị thầy được tin cậy của chúng tôi, là một thẩm quyền về giáo phái Sufi, đã ca ngợi anh. Bởi vì lời ca ngợi của ông, tôi đã mời anh.”
 

Tôi nói, “ Ông ta đã nói đúng, và Thầy cũng sẽ ca ngợi cái mà tôi nói. Nhưng hãy luôn nhớ, tôi sẽ chỉ nói cái mà tôi muốn nói. Nó không quan trọng, nó là một điều quá đơn giản: nếu một người Phật giáo mời tôi, tôi chỉ phải thay đổi một vài từ. Và khởi đi từ Sufi, tôi sẽ nói về Zen, không phải về Sufi. Tôi nói cùng một điều; nó chỉ là: Sufi được thay đổi chỗ này một chút, chỗ kia một chút. Và tôi phải cảnh giác – tôi không nên quên về việc tôi đang nói với ai, tất cả chỉ có vậy.”
 

Và tôi nói. Dĩ nhiên, ông đã ngồi ở đó rất khổ sở, nhưng khi ông nghe tôi nói, ông quá vui sướng. Ông đến ôm hôn tôi và nói, “ Chắc hẳn là anh đã nói đùa.”
 

Tôi nói, “ Tôi luôn nói đùa – đừng xem trọng nó.”
 

Ông nói, “ Anh đúng là một người Sufi.”
 

Tôi nói, “ Đó là cái mà người ta thường nói!”
 

Một lần, tôi nói chuyện tại Amritsar, ở Đền Vàng của người Sikh. Mọi nơi, khắp đất nước, người ta đã hỏi tôi hằng ngàn lần, “ Tại sao ông lại để râu.” Tôi đã trở nên quen với câu hỏi đó, và tôi ưa thích trả lời trong nhiều cách khác nhau với những người khác nhau. Nhưng tại Đền Vàng, khi tôi đang nói về Nanak và thông điệp của ông, thì một sardar rất già đến với tôi, sờ vào hai bàn chân tôi và nói, “ Sardarji, tại sao anh lại cắt đi mái tóc của mình?” Đó là một câu hỏi mới mẻ, được hỏi lần đầu tiên. Ông nói, “Bộ râu của anh thì hoàn toàn không sao cả, nhưng tại sao anh lại cắt đi mái tóc của mình! Và anh là một người quá tôn giáo như thế.”
 

Để là một người Sikh, chỉ cần có 5 điều – những điều rất đơn giản, bạn có thể làm được, bất cứ ai cũng có thể. Chúng được gọi là “5 k”, bởi vì mỗi từ bắt đầu bằng con chữ “k”. Kesh có nghĩa là tóc, katar có nghĩa là một con dao; kachchha có nghĩa là đồ lót – cái này thì tôi vẫn chưa thể nào hiểu ra. Nó là câu hỏi duy nhất mà tôi không thể trả lời. Triết lý nào đang được dạy? Thật kỳ lạ, nhưng hẳn phải có lý do nào đó. Tôi hỏi những giáo sĩ người Sikh và vị giáo sĩ chức sắc cao của họ, “ Mọi thứ đều ổn – hãy để tóc và có một thanh kiếm, hay một con dao – nhưng cái kachchha này… ? Kachchha có ý nghĩa gì về mặt thần học, triết học, thông thiên học (theosophical)?”
 

Họ nói, “ Không ai từng hỏi về nó; chúng tôi chỉ đơn giản phải theo 5 chữ “k” này.”
 

Vị sardar già này đã nghĩ rằng tôi là một sardar, bởi vì không ai là một phi - sardar mà lại từng nói chuyện trong Đền Vàng. Nó là điều vô tiền khoáng hậu. Chắc chắn ông thắc mắc, về việc tại sao tôi, một người tôn giáo như thế, lại cắt tóc của mình đi. Và tôi chỉ mới 30 tuổi vào thời điểm đó.
 

Do vậy, tôi nói với ông, “ Có lý do nào đó trong việc này. Tôi chưa cảm thấy mình là một sardar hoàn hảo, và tôi không muốn tự nhận bất cứ cái gì mà tôi không là. Cho nên tôi đã giữ 4 điều, nhưng mà tôi vẫn cắt tóc của mình. Tôi sẽ để tóc khi nào tôi trở thành một sardar hoàn hảo.”
 

Ông ta nói, “ Đúng rồi. Thật vô cùng có ý nghĩa khi một người nghĩ đến việc này, rằng anh ta không nên tự nhận mình là một sardar hoàn hảo. Anh là một sardar tốt hơn chúng tôi! Chúng tôi nghĩ rằng chúng tôi hoàn hảo bởi vì chúng tôi có tất cả 5 điều này.”
 

Từ giữa những người này, tôi tìm kiếm người của tôi. Nó không khó, nó rất dễ. Tôi đang nói ngôn ngữ của họ, dùng những thành ngữ tôn giáo của họ, trích dẫn kinh điển của họ, và gởi thông điệp của tôi. Những người thông minh (có trí tuệ) ngay lập tức hiểu và họ bắt đầu tụ họp xung quanh tôi.
 

Khắp Ấn độ, tôi bắt đầu tạo ra những nhóm trong số những người của riêng tôi. Bây giờ thì tôi không cần phải nói về đạo Sikh, đạo Hindu, đạo Jaina; không cần, nhưng trong 10 năm, tôi đã liên tục nói về chúng. Một cách chậm rãi, khi tôi đã có người của riêng mình, tôi thôi không nói về những người khác (others). Tôi cũng ngừng du hành, bởi vì không cần thiết. Bây giờ tôi đã có người của tôi: nếu họ muốn đến với tôi, họ có thể đến.
 

Do vậy, phương sách đó đã là một sự cần thiết tuyệt đối; không có cách nào khác để “câu” những người của tôi. Mọi người đều đã bị chia cắt, nó không phải là một thế giới rộng mở: ai đó là một người Kytô giáo, ai đó là một người Hindu giáo, ai đó là một người Hồi giáo. Thật khó mà tìm một người không-là-ai-cả. Tôi đã phải tìm kiếm người của tôi từ những “bầy đàn” (flock) đóng kín, nhưng để bước vào “bầy đàn” của họ, tôi đã phải nói ngôn ngữ của họ. Chầm chậm, chầm chậm, tôi từ bỏ ngôn ngữ của họ. Theo tỉ lệ tương xứng, khi thông điệp của tôi ngày càng trở nên rõ ràng hơn, tôi dần dần từ bỏ ngôn ngữ của họ.
 

Trong những ngày đó, tôi đã phải nói dưới chiêu bài tôn giáo, dưới chiêu bài Thượng đế. Nó là bắt buộc, có tính cưỡng bách, không có lựa chọn nào khác. Không phải là tôi đã không cố thử nghiệm (tried) nó – tôi đã cố thử, nhưng tôi phát hiện rằng, nó chỉ đơn giản đóng chặt cánh cửa của người ta.
 

Ngay cả cha tôi cũng thắc mắc, hơn bất cứ ai khác, bởi vì ông biết tôi ngay từ thuở ấu thơ – rằng tôi chống lại tôn giáo, chống lại những giáo sĩ. Khi tôi bắt đầu nói tại những hội nghị tôn giáo, ông hỏi tôi, “ Cái gì đang xảy ra vậy? Có phải là anh đã thay đổi rồi ?”
 

Tôi nói, “ Không chút nào cả. Con chỉ thay đổi sách lược của mình thôi; nếu không, thật khó mà nói chuyện tại Hội Nghị Hindu Thế giới. Người ta sẽ không cho phép một kẻ vô thần lên sân khấu; một kẻ phi luân (amoralist), một người phi-Thượng đế, họ sẽ không cho phép. Nhưng mà họ đã mời con – và nhân danh tôn giáo, [9] con đã nói mọi thứ chống lại tôn giáo.”
 

Vị shankaracharya, chủ tịch cọng đồng Hindu, đang chủ tọa hội nghị. Vua của Nepal – Nepal là vương quốc Hindu giáo duy nhất trên thế giới – khai mạc hội nghị. Vị shankaracharya đang gặp khó khăn lớn, bởi vì những gì tôi đang nói thì hoàn toàn phá hoại toàn bộ hội nghị, nhưng cái cách mà tôi đang trình bày nó, đã gây ấn tượng cho thính giả. Ông trở nên quá giận dữ, đến nỗi ông đứng dậy và cố giựt cái micro – người đàn ông già này. Trong khi ông đang cố giựt nó đi, tôi nói, “ Chỉ một phút, tôi sẽ xong ngay thôi.” Do vậy, trong một phút ông dừng lại – và trong một phút tôi đã xoay xở thành công!
 

Tôi hỏi những người có mặt – hẳn có ít nhất là 100 ngàn người – tôi hỏi họ, “ Quý vị muốn cái gì? Ông ta là chủ tịch, ông ta có thể ngăn chận tôi nếu ông ta muốn, và chắc chắn là tôi sẽ ngừng. Nhưng quý vị là những người đến đây để nghe. Nếu quý vị muốn nghe tôi nói, thì xin đưa tay lên – và hãy làm rõ, bằng cách đưa cả hai tay lên.”
Hai trăm ngàn bàn tay… Tôi nhìn gã đàn ông già và nói, “ Bây giờ ông hãy ngồi xuống đi. Ông không còn là chủ tịch nữa: hai trăm ngàn bàn tay đã hủy bỏ ông một cách hoàn toàn. Ông đại diện cho ai? Ông là chủ tịch – những người này đã bầu ông làm chủ tịch, nhưng bây giờ những người này đã hủy bỏ ông. Bây giờ tôi sẽ nói chuyện lâu bao nhiêu tùy ý.”
 

Đó là cách “bắt” người của tôi – có lẽ không thể nào khác được. Và tôi tìm thấy hằng trăm người từ cuộc tụ họp đó; Bihar trở thành một nguồn cung cấp nhiều trong số những sannyasin của tôi.

________________

[9] Bạn đọc cần nhớ rằng, Osho không chống lại “tính tôn giáo” – ông chỉ chống lại những “tôn giáo có tổ chức” (định chế) mà thôi. Mặc dù vậy, việc chống lại những “tôn giáo có tổ chức” cũng cần được thảo luận nhiều. Về mặt này, Osho hoàn toàn giống Krishnamurti. Tuy là có “hạt nhân hợp lý”, nhưng, phải chăng cả hai vị đều có phần “cực đoan” ?

Trong cách tương tự, tôi đang lưu động khắp đất nước, đi vào trong những hội nghị tôn giáo và “chụp bắt” người. Và một khi tôi đã có nhóm của riêng mình trong thành phố đó, thì tôi không bao giờ bận tâm về những hội nghị của họ; rồi thì nhóm của tôi tổ chức những hội nghị của chính mình, những cuộc gặp gỡ của riêng mình. Nhưng cũng cần phải mất thời gian.

 

Có một lần, tôi diễn thuyết trong một hội nghị cùng với Chandan Muni, một tu sĩ Jaina rất được nể trọng giữa những người Jaina. Ông ta nói trước, và ông nói về cái ngã, sự thành tựu chân ngã, và sự phúc lạc của chân ngã … Tôi đang ngồi bên cạnh người đàn ông này, quan sát ông. Tất cả những lời nói đó đều trống rỗng; không có sự hỗ trợ từ kinh nghiệm của ông. Tôi có thể thấy trong mắt ông, không có chiều sâu.
 

Tôi nói sau ông, và điều đầu tiên tôi nói, là: “ Bất cứ những gì mà Chandan Muni đã nói chỉ là một sự lặp lại kinh điển, như con vẹt. Ông đã làm một công trình tốt. Trí nhớ của ông tốt, nhưng kinh nghiệm của ông chỉ là con số không.”
 

Có rắc rối lớn, bởi vì đó là hội nghị của người Jaina. Một vài người bắt đầu đứng lên và bỏ đi. Tôi nói, “Hãy đợi! Quý vị sẽ phải lắng nghe tôi ít nhất 5 phút và rồi quý vị có thể đi. Tôi là người mới đối với quý vị; quý vị không biết tôi. Ít nhất 5 phút chỉ để có một chút giới thiệu về loại người nào mà quý vị sẽ bỏ lại đằng sau, và rồi quý vị tự do; mọi người có thể đi.”
 

Nói trong 5 phút là đủ, và sau 5 phút, tôi hỏi, “ Bây giờ, bất cứ ai muốn đi, nên rời đây ngay lập tức.”
 

Không có một người nào bỏ đi. Tôi nói gần 2 tiếng đồng hồ. Theo kế hoạch, tôi không được phép nói lâu như thế, tôi chỉ được yêu cầu nói trong 10 phút. Nhưng thấy rằng bây giờ người ta đang lắng nghe và không ai bỏ đi, ông chủ tịch sợ. Ngay cả Chandan Muni cũng đang lắng nghe một cách nồng nhiệt và cảnh giác (intensely và alertly). Ông chủ tịch sợ quấy rầy tôi bởi vì ông biết rằng, tôi không phải là người mà có thể bị chận lại. Và tôi không định ngừng lại, tôi định ném ông chủ tịch ra ngoài. Ông hiểu điều đó, cho nên ông đang ngồi im lặng.
 

Nhưng sau khi nghe tôi nói trong 2 tiếng đồng hồ, Chandan Muni gởi cho tôi một lời nhắn chiều hôm đó, nói, “ Tôi muốn gặp anh một mình, riêng tư. Tôi không thể đến cái nơi mà anh đang lưu lại, bởi vì một tu sĩ Jaina không thể đi bất cứ nơi đâu trừ ra đền thờ Jaina. Do vậy, xin vui lòng tha thứ cho tôi, anh sẽ phải đến đây.”
 

Tôi nói, “ Không có vấn đề gì. Tôi sẽ đến.”
 

Tôi đến, và ít nhất 200 người đã tụ họp ở đó. Nhưng ông muốn sự riêng tư tuyệt đối, nên ông dẫn tôi vào phòng, đóng cửa lại, ngồi xuống với tôi trên sàn và nói, “ Anh nói đúng. Tôi không có đủ can đảm để nói ra điều ấy một cách công khai trước công chúng, nhưng tôi muốn nói với anh rằng anh có lý. Tôi không có bất cứ kinh nghiệm nào về chân ngã, tôi không có kinh nghiệm nào về sự thành tựu chân ngã. Tôi không biết là điều như thế có hiện hữu hay không – và anh tuyệt đối đúng khi nói rằng tôi chỉ là một con vẹt lặp lại những kinh điển.
“ Nhưng xin hãy giúp tôi. Tôi bị giam tù, tôi không thể đi đâu cả. Tôi là chủ tịch của một cọng đồng; tôi không thể thậm chí hỏi anh những câu hỏi trước mặt những người khác. Họ nghĩ rằng tôi đã chứng ngộ rồi, nên tại sao tôi lại hỏi những câu hỏi? Tôi hẳn đã biết câu trả lời, chính tôi.” Và có những giọt lệ trong mắt ông.
 

Tôi nói, “ Tôi sẽ cố hết sức để giúp ông, bởi vì tôi đã thấy nhiều lãnh tụ tôn giáo, nhưng họ không có được trái tim chân thành như thế. Và tôi biết hoàn toàn rõ rằng, ông không thể ở lâu trong sự trói buộc (bondage) này. Ông đã gặp một người nguy hiểm, và chính ông đã mời tôi!”
 

Và nó xảy ra trong vòng hai năm. Ông liên hệ với tôi – thư từ, học thiền định, thực hành thiền định – và sau hai năm, ông rút ra khỏi cọng đồng Jaina. Ông quá được nể trọng, và cọng đồng Jaina thì rất giàu có… thế mà ông rút ra.
 

Ông đến gặp tôi. Tôi không thể tin ở mắt mình. Khi ông đến nhà tôi, và nói, “ Tôi là Chandan Muni,” tôi nói, “ Ông đã thay đổi quá nhiều!”
 

Ông nói, “ Thoát khỏi một nhà tù, thoát khỏi kiến thức vay mượn đã là một sự nhẹ nhõm quá lớn đến nỗi tôi đã trẻ lại” – và ông đã 70 tuổi. Ông nói, “Bây giờ tôi sẵn sàng làm bất cứ cái gì mà anh muốn. Tôi đã đánh liều mọi thứ; tôi đã giàu có, tôi đã từ bỏ cái đó để trở thành một tu sĩ Jaina. Bây giờ tôi đã từ bỏ đạo Jaina, chức vị tu sĩ, chỉ để không là ai cả, để có toàn bộ tự do để thí nghiệm.”
 

Nếu tôi thấy những người ngồi im lặng, chú ý, uống vào mọi lời nói, tập trung, trầm tư, tôi có thể nói những điều cao hơn; những điều phức tạp hơn nhiều có thể được giải thích cho họ.
 

Nhưng nếu không có người bạn nào đang ngồi trước mặt tôi, thì tôi luôn phải bắt đầu từ ABC. Rồi thì máy bay sẽ không bao giờ có thể cất cánh; rồi thì nó phải vận hành như một chiếc xe buýt. Bạn có thể dùng một máy bay như một xe buýt – nhưng nó chỉ có thể cất cánh khi nó tăng tốc độ; một tình huống nhất định được cần đến để nó tăng tốc độ.
 

Trước đây, tôi thường nói chuyện với hằng triệu người tại Ấn độ; rồi tôi đã phải ngừng lại. Tôi đã nói chuyện với hằng ngàn người – tại một cuộc tụ họp (meeting) đơn lẻ, 50 ngàn người. Tôi đã du hành vòng quanh đất nước đó trong 15 năm, từ góc này đến góc kia. Tôi đơn giản trở nên chán ngấy toàn bộ sự việc, bởi vì mỗi ngày tôi thường phải khởi đầu từ ABC. Nó luôn luôn là ABC, ABC, ABC, và sự thể trở nên hoàn toàn rõ rằng, tôi sẽ không bao giờ đạt tới XYZ. Tôi đã phải ngừng du hành.

 

~~000~~