Tự Truyện Osho

Biên dịch : 

Đỗ Tư Nghĩa

PHẦN III:

CHƯƠNG XVII

THIỀN ĐỊNH CHO THẾ KỶ 21 [1]

Tôi đang làm việc trong 10 năm liên tục, dạy sự thư giãn trực tiếp. Nó đơn giản với tôi, nên tôi nghĩ nó cũng sẽ đơn giản với mọi người. Rồi, dần dần, tôi trở nên nhận biết rằng điều đó là không thể được. Tôi bị sai lầm, điều đó không thể được. Tôi thường nói, “ Hãy thư giãn,” với những người mà tôi đang dạy. Họ thường có vẻ như hiểu nghĩa của từ đó, nhưng họ không thể thư giãn. Do vậy, tôi phải chế tác những phương pháp thiền định mới, mà trước tiên tạo ra sự căng thẳng – nhiều căng thẳng hơn. Chúng tạo ra căng thẳng quá lớn, đến nỗi bạn phát điên lên. Và rồi tôi nói, “ Hãy thư giãn.”

Khi bạn đã (căng thẳng) tới đỉnh điểm, toàn bộ thân xác bạn, toàn bộ tâm trí bạn trở nên khao khát được thư giãn. Với quá nhiều căng thẳng, bạn muốn ngừng lại, và tôi tiếp tục đẩy bạn tiếp tục, tiếp tục cho tới cuối. Hãy làm bất cứ cái gì bạn có thể làm để tạo ra căng thẳng, và rồi, khi bạn ngừng lại, bạn đơn giản rơi từ chóp đỉnh xuống một vực sâu. Vực sâu là cứu cánh, sự không nỗ lực là cứu cánh, nhưng bạn có thể dùng sự căng thẳng như phương tiện.

_______________________

[1] Nếu đọc kỹ chương này, ta có thể biết Osho muốn “hiện đại hóa” những cách hành thiền như thế nào, và thiền định của thế kỷ 21, theo ông, sẽ có NHỮNG NÉT “MỚI” GÌ, so với các thế kỷ đã qua.

Khi tôi là giáo sư tại trường đại học, một trong số những đồng nghiệp của tôi muốn học thiền định. Tôi có một “trường học” (school) nhỏ gồm những hành giả ở đó. Anh ta tham gia, và ngày đầu tiên anh ta trải nghiệm sự im lặng, anh ta đơn giản nhảy ra khỏi cái thiền thất nhỏ nơi mà chúng tôi thường ngồi, và chạy đi mất! Tôi không thể hiểu cái gì đã xảy ra. Tôi đã phải đi theo anh ta. Anh ta quay lại nhìn tôi, và khi anh ta nhìn tôi đuổi theo, anh ta chạy càng nhanh hơn.

Tôi nghĩ, “Chắc có chuyện gì đó! Cái gì đã xảy ra với người anh chàng này?”
 

Tôi hét to lên, “Hãy đợi, Nityananda!” – tên anh ta là Nityananda Chatterji – “Chỉ một lát thôi!” Anh ta chỉ đơn giản vẫy tay, ngụ ý, “hết rồi” (finished), và nói, “Tôi không muốn thiền định. Anh là một người nguy hiểm!”
 

Sau cùng, tôi tóm được anh ta ngay khi anh ta bước vào nhà mình. Bây giờ anh ta không thể chạy đi đâu khác nữa. Tôi nói, “Tốt hơn, bạn nên kể cho tôi nghe cái gì đã xảy ra.”
 

Anh ta nói, “Tôi không biết anh đã làm cái gì, nhưng tôi trở nên quá im lặng – và anh biết đó, tôi là một kẻ ba hoa (chatterbox)” – Chatterji cũng là tên anh ta. Anh ta là một người Bengal. “Vào buổi sáng, tôi bắt đầu nói, và tôi nói cho đến khi tôi ngủ thiếp đi, hầu như giữa một câu – tôi nói liên tục. Nó giữ cho tôi bận rộn (engaged), không lo lắng, không vấn đề. Tôi biết có những vấn đề, nhưng việc nói chuyện với bất cứ ai … nếu không có ai ở đó, tôi nói với chính mình.“ Và ở đó, ngồi với anh, bỗng nhiên việc nói chuyện ngừng lại. Tôi bị trống rỗng (blank). Và tôi nhủ thầm: ‘Trời ơi, mình đang phát điên! Nếu việc này xảy ra với mình trong 24 giờ – tiêu đời ! Nityananda Chatterji ơi, đời mi đã chấm dứt. Nếu tâm trí không trở lại lần nữa … trước khi sự im lặng này đi xa hơn, thì hãy trốn khỏi nơi đây. Và tại sao 30, 40 người này lại đang ngồi nhắm mắt chứ? Nhưng đó là vấn đề của họ. Mọi người phải chăm sóc chính mình.’ Cho nên tôi trốn chạy.”
 

Tôi nói, “Đừng lo lắng. Im lặng không phải là cái gì đó hủy diệt tâm trí bạn, nó chỉ đơn giản giúp tâm trí nghỉ ngơi. Và với bạn nó xảy ra quá dễ dàng, bởi vì bạn là một kẻ ba hoa; tâm trí mệt mỏi. Với những người khác đang ngồi thiền, nó thường không xảy ra quá dễ dàng như vậy. Nhìn chung, khi lần đầu tiên ngồi thiền, tâm trí khó lòng trở nên im lặng.

“Trường hợp bạn thì khác: Bạn đã quấy rầy (bothered) tâm trí quá nhiều suốt đời bạn, người ta sợ bạn. Vợ bạn sợ, con cái bạn sợ. Tại trường đại học, các giáo sư sợ. Nếu bạn đang ngồi trong căn phòng chung, toàn bộ căn phòng chung trở nên trống rỗng; mọi người (đều muốn) trốn thoát khỏi đó. Đó là bởi vì tâm trí bị sử dụng quá nhiều. Nó là một bộ máy, nó cần một chút nghỉ ngơi.

“Những nhà khoa học nói rằng, ngay cả kim loại cũng trở nên mệt mỏi; nó cũng cần nghỉ ngơi. Tâm trí là một hiện tượng rất phức tạp, tinh vi, là cái tinh tế (sophisticated) nhất trong toàn vũ trụ, và bạn đã sử dụng nó quá nhiều, đến nỗi khi tìm thấy một cơ hội để trở nên im lặng, thì nó ngay lập tức trở nên im lặng. Bạn nên vui sướng.”
 

Anh ta nói, “Nhưng nó sẽ khởi động lại, hay là không?”
 

Tôi nói, “Nó sẽ, bất cứ khi nào bạn muốn.”
 

Anh ta nói, “Tôi trở nên sợ rằng, nếu nó không khởi động lại … rồi thì, ‘Nityananda Chatterji ơi, đời mi đã chấm dứt. Mi sẽ ở trong một nhà thương điên – tại sao, trước hết, mi lại hỏi người đàn ông này về thiền định chứ?’!”
 

Và tôi nói, “Tôi vẫn luôn tự hỏi, tại sao bạn muốn thiền định.”
 

Anh ta nói, “Tôi chỉ đơn giản đang nói về nó, y như cái cách mà tôi nói về mọi sự – và anh tóm lấy tôi. Anh nói : ‘Cái đó hoàn toàn ok. Bạn có thể đến với tôi trong xe.’ Tôi đã chưa bao giờ có ý muốn … Tôi nói về mọi sự, bất luận tôi biết về nó hay không; điều đó không quan trọng, tôi có thể nói hằng giờ. Chỉ vì anh đang ngồi trong hội trường và không có ai khác, tôi nghĩ, ‘Chủ đề nào sẽ thích hợp?’ Thấy anh, tôi nghĩ thiền định là chủ đề duy nhất mà anh có thể thích nói về, nên tôi nói. Và anh tóm lấy tôi; anh đưa tôi vào trong xe … và tôi nghĩ : ‘Nó có thể gây hại gì? Nhà mình chỉ cách nhà anh ta vài phút, cho nên ngồi trong xe chạy một vòng cũng tốt thôi. Và suốt dọc đường, mình sẽ nói.’ Và suốt dọc đường, tôi đã nói về thiền định. Và đó là cách mà tôi rơi vào bẫy của anh, bởi vì lúc ấy tôi không thể nào quay trở lại. Anh đẩy tôi vào trong cái thiền thất đó, nơi mà 40 người đang ngồi, nên tôi đã phải ngồi. Ngay từ đầu, tôi đã muốn trốn thoát! Tôi không bao giờ muốn thiền định, bởi vì tôi không muốn bước vào bất cứ cái gì, nếu tôi không biết nó sẽ dẫn tới đâu.

“ Và ngay khi tôi đang ngồi ở đó, mọi sự trở nên im lặng. Tôi mở mắt ra, tôi nhìn quanh, và mọi người nhắm mắt, im lặng. Tôi nghĩ : ‘ Đây là thời điểm mà mình nên trốn chạy.’ Và anh là một người quyết đoán, đến mức anh không để cho tôi thậm chí chạy thoát. Toàn con phố thấy rằng tôi đang trốn chạy và anh đang đuổi theo … và tôi đang nhủ thầm ‘Mình sẽ không ngừng lại.’ Chỉ là … tôi trở nên quá sợ hãi. Tôi sợ hãi sự im lặng. Việc nói chuyện là hoàn toàn ok.”
 

Tôi nói, “Bạn may mắn, bởi vì bạn đã nói quá nhiều, đến nỗi tâm trí bạn sẵn sàng thư giãn. Đừng bỏ lỡ cơ hội này – và đừng sợ! Bạn không thấy tôi sao? Tôi có thể nói chuyện. Bạn sẽ có thể nói chuyện bất cứ khi nào bạn muốn. Ngay bây giờ, việc nói chuyện không ở trong quyền lực của bạn. Nó chỉ đơn giản tự mình diễn tiến, bạn chỉ là một cái máy hát. Sự im lặng sẽ biến bạn thành một “ông chủ” (master).”
 

Anh ta nói, “Ờ, nếu anh hứa … Tôi tin cậy anh và tôi sẽ đến mọi ngày. Nhưng hãy nhớ, tôi không muốn phát điên. Tôi có con cái. Tôi có một người vợ, tôi có cha mẹ già…”
 

Tôi nói, “Đừng lo lắng. Bạn sẽ không phát điên đâu.”
 

Và bạn sẽ ngạc nhiên: anh chàng đó tiến bộ trong thiền định hơn bất cứ ai khác. Cái đó cho tôi cái ý tưởng về một cách thiền định đặc biệt, và tôi bắt đầu dùng một kỹ thuật mới, “nói lắp bắp” (gibberish). Nó không tuyệt đối mới, nhưng chưa ai từng dùng nó như là một “thủ thuật” để cho nhiều người thiền định.
 

Tôi nói với Nityananda Chatterji, “Bạn đừng lo lắng. Bạn đã nói lắp bắp quá nhiều, đến nỗi chắc chắn bạn sắp đạt tới một sự im lặng sâu.”
 

Và anh ta trở nên rất im lặng. Toàn trường đại học bị sốc. Họ không thể tin điều đó – tôi đã làm gì với anh ta? Bây giờ người ta thường tiếp cận (approach) anh ta, muốn anh ta nói chuyện, và anh ta thường nói, “Không, đủ rồi. Trước đây, khi tôi thường nói ba hoa, tất cả các bạn đều muốn trốn. Việc ấy đã kết thúc rồi. Xin cứ để tôi yên.”
 

Anh ta được thăng chức, nhưng anh ta từ chối, và nhận tiền hưu trí, để vợ con anh ta có thể sống và anh ta có thể tiếp tục sự im lặng của mình. Tôi gặp anh ta sau 10 năm. Anh ta đã trở thành một người hoàn toàn mới, quá tươi mát, quá trẻ trung, như thể một cái nụ vừa đang nở ra, và trở nên một hoa hồng – với sự tươi mát đó. Và anh ta không nói chuyện; anh ta thường đến và chỉ ngồi đó hằng giờ, không nói một lời nào.
 

Tâm trí chỉ là một bộ máy – nó có thể nói chuyện, nó có thể im lặng. Vấn đề duy nhất là, nó không nên là chủ nhân; nó nên là đầy tớ. Là đầy tớ, nó vĩ đại; là người chủ, nó nguy hiểm. Bạn nên là người chủ của nó.
 

Bạn không thể “làm” thiền định, bạn chỉ có thể ở trong thiền định. Nó không phải là vấn đề “làm” một cái gì đó, đó là vấn đề “là” (being). Nó không phải là một hành vi, mà là một trạng thái.
 

Chuyện này xảy ra nhiều lần: một kẻ vô thần đến với tôi và hỏi, “Tôi cũng có thể thiền định chứ?” Bởi vì cái ý tưởng rằng, trừ khi (phi) bạn tin vào Thượng đế, bạn không thể thiền định, đã trở nên quá thịnh hành (prevalent.) Nhưng đó là một khái niệm ngốc nghếch (foolish). Thiền định không có dính dáng gì tới Thượng đế. Quả vậy, sự thực là, nếu bạn tin vào Thượng đế, sẽ khó mà thiền định. Chính niềm tin của bạn sẽ trở thành một sự vướng bận.
 

Người mà không tin vào bất cứ cái gì, có thể đơn giản vượt lên những ý tưởng; người mà tin tưởng (vào T.Đ, chẳng hạn. ND) ) thường bám víu vào sự tư duy, bởi vì niềm tin của y là một ý tưởng. Sự tin tưởng là thành phần của tâm trí – nếu bạn tin quá nhiều vào Thượng đế, bạn không thể rời khỏi tâm trí, bởi vì việc rời tâm trí, hiển nhiên, có nghĩa là rời bỏ sự tin tưởng của bạn. Người nào không thể tin tưởng, y ở trong một tình huống tốt hơn.
 

Và hãy nhớ, từ “meditate” (thiền định) trong tiếng Anh cho một hàm nghĩa sai. Khi chúng ta dùng từ “thiền định” (meditation), nó cho một cảm tưởng rằng, bạn đang thiền trên một cái gì đó. Bạn phải có đối tượng nào đó để mà thiền trên đó – và đó là vấn đề. Tại phương Đông, chúng ta có một từ khác, dhyana. Dhyana đơn giản có nghĩa là không có vấn đề tập trung trên một cái gì đó; đúng hơn, nó đang vứt bỏ mọi nội dung của tâm trí và chỉ là “là” (being). Thiền định trong nghĩa dhyana không cần đối tượng nào; nó là một trạng thái ý thức không đối tượng, không nội dung. Bạn tiếp tục vứt bỏ – neti, neti, không cái này cũng không cái kia – bạn tiếp tục vứt bỏ tất cả mọi tư tưởng, tốt và xấu. Khi tất cả mọi tư tưởng đã bị loại bỏ, cái gì còn lại? Đó là bạn, và đó là “Thượng đế tính.”
 

Nhưng bạn gọi nó là cái gì, không quan trọng. Bạn có thể gọi nó là Thượng đế nếu cái từ đó hấp dẫn với bạn; nếu nó không hấp dẫn với bạn, bạn có thể gọi nó là niết bàn, bạn có thể gọi nó là Đạo, hay bất cứ cái gì. Nhưng đừng lo lắng về chuyện đó, rằng bạn không thể tin vào Thượng đế. Điều đó là tốt! Đây là cái cách tiếp cận, phương pháp (approach) của tôi: Nếu ai đó nói, “Tôi tin vào Thượng đế,” “Tôi không tin vào Thượng đế,” thì tôi nói, “Điều đó là tốt. Bây giờ chúng ta hãy khởi đi từ đó.”
 

Bạn phải khởi đi từ cái điểm nơi mà bạn đang ở. Và tất cả mọi điểm đều tốt, bởi vì mọi điểm đều ở trên cái chu vi của đường tròn, và từ mọi điểm trên chu vi, đều có thể tới trung tâm. Do vậy, hãy di chuyển về phía trung tâm, đừng lo lắng về nơi bạn đang ở.
 

Một buổi chiều, Nasruddin [2] đang hớt tóc trong một tiệm hớt tóc. Ông ta chú ý đến một bảng giá trên bức tường của tiệm và trên bảng giá là, “Làm cháy sém – 5 Mỹ kim.” Ông hỏi người thợ cạo tại sao nó giá cao quá như vậy.
 

Người thợ cạo nói, “Mọi sợi tóc trên đầu bạn là một cái ống lõm nhỏ, mở ra ở hai đầu, cho nên năng lượng của cơ thể phần nào chảy máu ra từ nó. Sau khi bạn hớt tóc xong, thật là tốt, nếu có một chút cháy sém, bởi vì nó đóng lại cái lỗ ở cuối mỗi sợi tóc, và phong kín cái năng lượng. Nếu không, tóc và toàn bộ cơ thể sẽ trở nên ngày càng yếu đi mỗi lần bạn hớt tóc.”
 

“Bây giờ, hãy đợi một phút,” Nasruddin nói, “còn về những sợi lông trên cằm tôi thì sao? Tôi cạo nó mỗi ngày và cắt hai đầu, thế mà nó chỉ tiếp tục trở nên ngày càng dày hơn và mạnh hơn. Ông giải thích thế nào chuyện đó?”

“Dễ ợt !” người thợ cạo nói, “Bạn đơn giản không phải là cái gã mà câu chuyện này bịa ra để kể!”
 

Đây tất cả đều là những câu chuyện. Nếu nó hấp dẫn, tốt; nếu nó không hấp dẫn, rất tốt! Không cần phải tin; bạn không cần phải làm bất cứ gì về nó; đừng lãng phí thời gian của bạn với Thượng đế. Chỉ vì từ này mà quá nhiều người tiếp tục lãng phí thời gian. Ai đó đang cố chứng minh, ai đó đang cố bác bỏ, những luận án (treatise) “vĩ đại” đang được viết. Nhiều sách được viết về Thượng đế, nhiều bằng số lượng sách viết về mọi thứ khác gộp lại – hằng triệu cuốn sách, những thư viện đầy sách. Đừng lãng phí thời gian của bạn. Nếu bạn không tin, thì câu chuyện đó không dành cho bạn. Nhưng chúng ta có những câu chuyện khác nữa, cho nên, tại sao lại lo lắng? Dành cho những người không (tin) Thượng đế nữa, cũng có một con đường.
 

Và con đường của tôi là cho tất cả. Bất cứ ai đến đều được chấp nhận. Người Hindu, Hồi giáo, Kytô giáo, Jaina giáo, người Sikh, Phật giáo, người Parsee – bất cứ ai đến đều được chấp nhận. Tôi yêu mọi loại câu chuyện! Bất cứ sự khởi đầu nào đều tốt, nhưng hãy bắt đầu. Đừng cứ bị kẹt ở nơi mà bạn đang là; hãy di chuyển về phía trung tâm. Hãy thiền định, và cái đó sẽ đưa bạn về tới nhà. Và rồi bạn có thể gọi nó là bất cứ cái gì mà bạn muốn; việc bạn gọi nó là cái gì, cái đó không phải là việc của tôi. Bạn có thể gọi nó bằng bất cứ cái tên nào tùy ý bạn.

_______________________

[2] Một nhân vật thông minh, lém lĩnh - hơi giống Trạng Quỳnh của Việt Nam

Có 112 phương pháp thiền định;[3] chúng đã được khám phá cách đây 10 ngàn năm. Tôi đã tạo ra một vài phương pháp mới cho con người hiện đại, bởi vì những phương pháp (truyền thống) đó được tạo ra cho một loại nhân loại hoàn toàn khác, cho những con người rất đơn giản. Con người hiện đại không đơn giản, y rất phức tạp. Những phương pháp (cổ xưa) đó là dành cho những người không bị đè nén, họ hồn nhiên. Trong 10 ngàn năm này, những tôn giáo đã làm cho mọi người trở thành bị ức chế. Về mặt tình dục, và trong những phương diện khác, chúng đã đưa đẩy con người chống lại bản chất của riêng hắn.
 

Do vậy, tôi đã tạo ra những phương pháp mới (mà) có tính thanh tẩy, để các bạn có thể ném ra ngoài tất cả những ức chế, tất cả rác rưởi ra khỏi “bản thể” (being) của bạn, và có thể trở nên sạch sẽ, hoàn toàn trống rỗng (tabula rasa). Do vậy, 112 phương pháp đó – bất cứ phương pháp nào hấp dẫn với bạn sẽ là đủ để chuyển hoá cái “bản thể” (being) của bạn.


 

Trong 60 phút mọi ngày, chỉ cần quên về thế giới. Hãy để cho thế giới biến đi khỏi bạn, và bạn biến đi khỏi thế giới. Hãy xoay người lại, một cái xoay người 180 độ, và chỉ nhìn vào bên trong. Ban đầu, bạn sẽ chỉ thấy những đám mây. Đừng lo lắng về chúng; những đám mây đó được tạo ra bởi những ức chế của bạn. Bạn sẽ gặp sự giận dữ, sân hận (thù ghét), tham lam, và mọi loại lỗ đen. Bạn đã đè nén chúng, nên chúng ở đó. Và những cái mệnh danh là những tôn giáo của bạn đã dạy bạn đè nén chúng, nên chúng ở đó như những vết thương. Bạn đã và đang che giấu chúng.
 

Đó là lý do tại sao sự nhấn mạnh của tôi trước hết là vào sự thanh tẩy.[4] Trừ khi bạn trải qua một cuộc thanh tẩy lớn, bạn sẽ phải băng qua nhiều đám mây. Nó sẽ rất mệt mỏi, và có thể bạn sẽ quá mất kiên nhẫn đến mức bạn có thể quay trở lại thế gian. Và bạn sẽ nói, “Không có gì cả. Không có hoa sen và chút hương thơm nào, chỉ có mùi hôi hám và rác rưởi.”

Bạn biết điều đó. Khi bạn nhắm mắt lại, và bạn bắt đầu di chuyển vào bên trong, bạn gặp cái gì? Bạn không gặp những vùng đất xinh đẹp mà chư Phật thường nói về. Bạn gặp những địa ngục, những thống khổ, bị đè nén ở đó, đang chờ đợi bạn. Sân hận của nhiều kiếp, tích lũy – tất cả là một mớ tùng phèo ở đó, nên người ta muốn lưu lại bên ngoài. Người ta muốn đi xem phim, tới câu lạc bộ, gặp người khác và tán gẫu. Người ta muốn bận bịu cho đến khi mệt và ngủ thiếp đi. Đó là cái cách mà bạn đang sống, đó là lối sống của bạn.
 

Do vậy, khi người ta bắt đầu nhìn vào trong, tự nhiên người ta hết sức bối rối. Các vị Phật nói rằng, có ân phước (benediction) lớn, hương thơm cao cả – bạn gặp hoa sen đang nở và hương thơm ngào ngạt, vĩnh cửu. Họ nói về cái thiên đường này, họ nói về cái vương quốc này của Thượng đế, ở bên trong bạn. Và khi bạn đi vào, bạn chỉ gặp địa ngục. Bạn không thấy những vùng đất Phật (tịnh độ), mà gặp những trại tập trung của Adolf Hitler. Đương nhiên, bạn bắt đầu nghĩ rằng, mọi thứ này chỉ là vớ vẩn, tốt hơn là cứ ở bên ngoài. Và tại sao lại cứ tiếp tục đùa chơi với những vết thương của bạn? Nó gây đau đớn, nữa, và mủ bắt đầu chảy ra từ những vết thương, và nó dơ bẩn.
 

Nhưng sự thanh tẩy là hữu ích. Nếu bạn thanh tẩy, nếu bạn trải qua những lần thiền định hỗn loạn (chaotic) – bạn ném tất cả những đám mây này ra ngoài, tất cả bóng tối này ra ngoài – rồi chánh niệm trở nên dễ dàng hơn. Đó là lý do tại sao trước hết tôi nhấn mạnh vào thiền “hỗn loạn” rồi mới đến thiền im lặng. Trước hết, thiền “năng động,” sau đó, thiền “thụ động”. Bạn có thể đi vào thiền thụ động chỉ khi nào mọi cái phế tạp (junk) ở đó bị ném ra ngoài. Sân hận được ném ra ngoài, tham lam được ném ra ngoài … lớp này trên lớp kia, những thứ này có mặt ở đó. Nhưng một khi bạn đã ném chúng ra ngoài, bạn có thể “lẻn vào trong” (slip in) dễ dàng. Không có cái gì ngăn trở bạn.
 

Và bỗng nhiên – ánh sáng chói lọi của Phật quốc. Bỗng nhiên bạn ở trong một thế giới hoàn toàn khác.
 

~~000~~

 

________________ 

[3] Osho đã đưa ra những hướng dẫn chi tiết cho những phương pháp này trong cuốn The Book of Secrets (Chú thích của St. Martin’ s Press).

[4] Bạn đọc cần lưu ý: sự “thanh tẩy” của Osho khác xa với sự “thanh tẩy” truyền thống. Osho là con người “hiện đại”, nên ông muốn vận dụng những cái từ tâm lý học phương Tây – nhất là phân tâm học. “Thiền Năng Động” ( Thiền Động) mà ông phát triển sau này, chủ yếu dựa trên nguyên tắc về sự “thanh tẩy” này. Theo nghĩa nào đó, thì “Thiền Động” phần nào có tính “cách mạng” rõ rệt. Ông bị “phản đối” rất nhiều vì cái “Thiền Động” này. Nhưng, xét như là một “thử nghiệm”, thì hình như với loại thiền này, Osho có những “hạt nhân hợp lý.” Hiển nhiên, nó phải được hướng dẫn bởi một bậc chân sư đắc đạo, cho hàng đệ tử có “thượng căn.”

1972: TRẠI THIỀN
MT. ABU, RAJASTHAN, ẤN ĐỘ
 

Thiền định buổi sáng có 4 giai đoạn. Trong 10 phút đầu tiên, bạn phải thực tập thở nhanh. Bạn phải bước vào trong hiện hữu thông qua việc thở, bạn phải mang lại sinh lực và năng lượng cho hơi thở. Bạn phải đặt chính đời mình vào trong hơi thở – quá nhiều đến nỗi khi hơi thở đi ra, chính linh hồn bạn đi ra với nó, và khi hơi thở đi vào, toàn bộ hiện hữu đi vào, toàn bộ hiện hữu đến với nó. Bạn phải thở quá sâu, đến mức bạn quên mọi thứ khác, chỉ có việc thở còn lại – như thể chính bạn trở thành hơi thở.
 

Việc thở sâu trong 10 phút này sẽ đánh thức mọi năng lượng đang ngủ bên trong bạn. Nó sẽ khơi dậy và kích hoạt mọi năng lượng đó, mà bạn chưa bao giờ thậm chí chạm tới. Nhưng sự “dè sẻn” (miserliness) sẽ không tốt. Đừng nghĩ theo cách này, “ Mình sẽ thở chậm. Dù sao đi nữa, nếu không nhiều, thì ít ra một năng lượng nào đó sẽ thức dậy.” Không, không chút nào cả – bởi vì quá trình thức tỉnh chỉ bắt đầu sau khi một giới hạn nhất định đã được đạt tới. Nó cũng giống như khi bạn đun nước; nhiệt độ lên tới 100 độ C, và rồi trở thành hơi nước. Đừng nghĩ rằng ở 30 độ nó sẽ trở thành hơi nước “tới mức nào đó” hay “một ít sẽ biến thành hơi nước.” Không, toán học sẽ không dùng được ở đây. Nước biến thành hơi nước ở 100 độ. Đừng nghĩ rằng ở 50 độ, ít nhất một nửa trong số đó sẽ biến thành hơi, không – không chút nào sẽ biến thành hơi. Nó sẽ bắt đầu biến thành hơi ở 100 độ.
 

Và 100 độ đó là cái gì? Đối với nước, thì bất cứ nơi nào nó cũng giống nhau. Bạn đun nước bất cứ nơi nào, ở bất cứ xó xỉnh nào của thế giới, và nó biến thành hơi ở 100 độ. Bất luận nó là nước từ ao, sông, hay một vòi nước, hay nước mưa – bất luận từ đâu – nước không khăng khăng rằng, “ Tôi đến từ giếng” hay từ sông, nó đơn giản biến thành hơi ở 100 độ.
 

Với con người, có một sự khó khăn, bởi vì hắn có một nhân cách, một tính cá nhân. Mỗi cá nhân “biến thành hơi” ở những nhiệt độ riêng, tùy từng cá nhân – hay, nói khác đi, 100 độ của mỗi người đều khác nhau. Con người cũng vậy, hắn chỉ “biến thành hơi” ở 100 độ, nhưng 100 độ của mọi người đều khác nhau. Do vậy, thật khó mà nói cho bạn biết, ở điểm nào thì bạn sẽ “biến thành hơi.” Một điều thì chắc chắn: Bạn có thể phán đoán cái điểm 100 độ của riêng bạn. Cái tiêu chuẩn là, nếu bạn không tự kìm mình lại (withhold) chút nào, thì bạn ở “bay hơi” ở 100 độ – nếu bạn đặt cược chính mình một cách hoàn toàn vào trong nỗ lực của bạn, nếu bạn tuyệt đối chắc chắn rằng bạn không tự kìm mình lại chút nào. Và người khác không dính dáng gì tới nó – nó là cái điều của riêng bạn. Do vậy, những người khác có thể biết hay không biết về nó; có thể họ nghĩ rằng bạn chưa đạt tới điểm nút. Chỉ mình bạn là cần phải biết, rằng bạn không đang tự kìm mình lại (withhold), và bạn đang đặt mình một cách hoàn toàn vào trong nó. Nếu bạn đang đặt chính mình một cách hoàn toàn vào trong nó, thì bạn “bay hơi” ở 100 độ. Rồi, không có gì phải lo lắng cả.
 

Điều này cũng có thể xảy ra: có thể người ngồi bên cạnh bạn (neighboor) bạn đang làm nỗ lực nào đó nhiều hơn bạn, thế nhưng có thể anh ta không đạt tới 100 độ của chính mình. Có thể anh ta vẫn còn giữ lại (withold) một cái gì đó của chính mình. Và cũng có thể, là một ai đó khác làm ít nỗ lực hơn bạn, nhưng lại đạt tới 100 độ – anh ta đã đặt chính mình một cách hoàn toàn vào đó. Do vậy, bạn không cần phải quan tâm về những người khác; bạn hãy sáng tỏ về chính mình, xem bạn có đặt cược chính mình một cách hoàn toàn hay không.
 

Thiền định là một canh bạc. Trong những canh bạc khác, bạn đặt cược một cái gì đó, còn trong thiền định, bạn đặt cược chính mình. Nó chắc chắn là hành vi dành cho một con bạc, chứ không phải dành cho một doanh nhân, bởi vì mối quan tâm của doanh nhân là làm sao có sự rủi ro ít nhất, cho dù những món lợi thì nhỏ bé. Mối quan tâm của một con bạc là, sao cho được lợi lớn, cho dù có nguy cơ mất hết. Đây là sự khác biệt giữa một con bạc và một doanh nhân.
 

Thiền định không phải là một “công trình” (undertaking) dành cho một doanh nhân chút nào. Thiền định là tuyệt đối dành cho một con bạc. Y đặt cược toàn bộ chính mình, bất kể cái gì.
 

Có một khác biệt : Trong canh bạc bên ngoài, có lẽ một lợi lộc hiếm khi xảy ra. Tôi nói “có lẽ” bởi vì cái ảo tưởng rằng nó sẽ xảy ra, mặc dù nó không xảy ra. Nó không bao giờ xảy ra. Trong canh bạc bên ngoài, thì cho dù thắng, nó chỉ là khởi đầu cho một thất bại lớn hơn. Cho dù ban đầu thắng, nó chỉ là một cám dỗ cho một trận thua lớn hơn. Do vậy, một con bạc không bao giờ thắng; bất luận y thắng bao nhiêu lần, y vẫn không phải là kẻ thắng, bởi vì sau cùng y chỉ thua.
Canh bạc bên trong thì ngược lại: Ngay cả một thất bại, nó cũng chỉ là một khởi đầu cho nhiều thắng lợi sẽ đến. Một hành giả không bao giờ thua một cách tối hậu – y thua nhiều lần, nhưng cuối cùng y thắng. Đừng nghĩ rằng một Mahavira hay một Buddha thắng ngay ngày đầu tiên, rằng một Mohammed hay một Christ thắng ngay trong ngày đầu tiên. Họ bị thua xiểng liểng! Nhưng sau cùng, họ thắng.
 

Do vậy, hãy thở sâu trong 10 phút, với toàn bộ con người bạn dấn thân trong nó.
 

Rồi, sau 10 phút thở sâu, khi năng lượng của bạn được đánh thức, nó phải được ném ra ngoài – từ bất cứ lộ trình nào mà nó muốn đi ra. Cơ thể bạn có thể nhảy bật lên, nhảy về phía trước, nhảy múa, la hét, tạo ra những âm thanh, có vẻ như nó đã hoàn toàn phát điên; bạn không nên làm cho nó ngừng lại. Bạn phải để cho nó hoàn toàn buông thả tự do và hỗ trợ nó. Nếu cơ thể bạn muốn phát điên hoàn toàn, cứ để cho nó làm như vậy.
 

Tại sao? Bởi vì có vô số sự điên rồ được tích lũy bên trong bạn. Bạn phải để cho nó phát điên một cách hoàn toàn. Hoàn toàn điên, có nghĩa là, bạn không mang giữ nỗi sợ nào cả – “Mình đang làm cái gì vậy?” Hay “Mình là bác sĩ, thế mà mình lại đang nhảy nhót và nhảy lò cò (hopping) ! Mình làm gì vậy? Cái gì sẽ xảy ra, nếu một bệnh nhân nào đó của mình thấy mình!”
 

Một bác sĩ vẫn cứ sợ bệnh nhân của mình, một giáo viên cứ sợ học trò mình, một chủ tiệm vẫn cứ sợ khách hàng của mình. Bất luận bạn sợ ai, phát điên có nghĩa là, bạn vứt bỏ mỗi trong số những nỗi sợ đó – bất luận nỗi sợ có quan hệ tới ai. Người chồng sợ người vợ, và người vợ sợ người chồng. Người cha sợ con trai, và con trai sợ cha mình – bất cứ nỗi sợ nào mà bạn có thể có, phát điên có nghĩa là, “Bây giờ, mình vứt bỏ mọi nỗi sợ.” Không sợ hãi, bạn sẽ phải để cho bất cứ cái gì muốn xảy ra, cứ việc xảy ra.
 

Chúng ta tích lũy sự điên rồ ngày này qua ngày nọ. Nó như thể là có rác rưởi trong nhà và bạn cứ mãi giấu nó trong một xó. Việc này sẽ làm cho toàn bộ ngôi nhà dơ bẩn! Một ngày nào đó, ngôi nhà bắt đầu bốc mùi hôi. Một ngày nào đó, tình huống sẽ đi tới chỗ, ngoài rác rưởi ra, trong nhà không còn có gì khác. Như chúng ta đang là bây giờ, đây là cái mà chúng ta làm với chính mình. Bất cứ rác rưởi nào đang tồn tại trong tâm trí, ta tiếp tục tích lũy nó. Bất luận nó là sự giận dữ, sự bất lương, hay sự thù ghét – ta tiếp tục chất đống bất cứ cái gì.
 

Chầm chậm, chầm chậm, sự tích lũy này trở nên quá lớn, đến nỗi suốt đời, ta chỉ bận rộn với việc làm thế nào để quản lý nó, nếu không nó sẽ tràn ra, nếu không nó sẽ rớt ra, bị phô bày – và ai đó sẽ thấy nó. Rồi chúng ta trở nên quá sợ hãi nó, đến nỗi chúng ta hoàn toàn ngừng nhìn vào bên trong chính mình. Bởi vì nỗi sợ đã trở nên quá lớn, và có quá nhiều rác rưởi. Chúng ta sợ rằng nó sẽ bị phơi bày.
 

Chỉ những ai sẵn sàng ném ra ngoài tất cả mọi rác rưởi này, mới có thể bước vào thiền định. Khi nó được ném ra ngoài, mọi sự trở nên nhẹ nhàng trong bạn. Giai đoạn thứ hai là giai đoạn thanh tẩy, ném mọi thứ ra ngoài để cho một sự sạch sẽ “đáp xuống” (descend) bên trong. Nếu bạn không thu hết can đảm mà làm, bạn sẽ không thể ném mọi thứ ra ngoài. Nhưng một khi bạn có thể làm thế, bạn sẽ là một người hoàn toàn khác. Giai đoạn hai là giai đoạn của việc phát điên hoàn toàn.
 

Giai đoạn ba là giai đoạn tạo ra âm thanh “hoo.” Bạn phải phát ra âm thanh “hoo” trong khi liên tục nhảy lên nhảy xuống trong 10 phút. Âm thanh “hoo” giống như một cái búa – bạn phải búa với nó. Trong cơ thể bạn, có một năng lượng cư ngụ ngay gần trung tâm sex của bạn và yoga gọi nó là kundalini – hay người ta có thể gọi nó bất cứ tên nào người ta muốn; những nhà khoa học bây giờ gọi nó là “sinh điện” (bioelectricity). Nó được ẩn giấu ở đó, và nếu một âm thanh sâu và mạnh của “hoo” được phát ra, thì cái năng lượng ngủ ngầm đó, cái năng lượng đang ngủ đó được kích hoạt. Những hiền nhân cổ xưa đã dùng cái sự ví von này: con rắn ngồi cuộn tròn lên – và khi nó bị chạm vào, nó nhấc mình lên (rise) với miếng da trùm đầu (hood) mở ra, và cái khúc cuộn biến đi. Nếu một con rắn được đánh thức đủ, nó gần như đứng trên cái đuôi của nó. Y hệt như vậy, năng lượng này đang ngủ ngầm bên trong ta. Nếu nó bị đánh, nó khởi sự nhấc đầu lên.
 

Nhưng việc “đánh” này chỉ nên được làm khi bạn đã có cơ hội để ném ra ngoài sự điên rồ của bạn từ bên trong. Nếu không, nếu nó nhấc đầu lên giữa tất cả cái điên rồ của bạn, thì bạn thực sự phát điên. Do vậy, nhiều lần nhiều kẻ tìm kiếm (seeker) đã phát điên. Lý do là họ khởi sự đánh thức kundalini của họ mà không làm sạch (mình) một cách triệt để. Họ phát điên, là bởi vì họ không có một thái độ khoa học. Trước hết, phải thanh tẩy, làm sạch.
 

Do vậy, hai giai đoạn đầu là để thanh tẩy bạn một cách triệt để. Giai đoạn thứ nhất là để khơi dậy tất cả những năng lượng bên trong bạn, giai đoạn hai là để ném ra ngoài tất cả những thứ mà xung đột với những năng lượng được khơi dậy. Rồi giai đoạn thứ ba, là để đánh thức cái kundalini đang nằm ngủ bên dưới.
 

Do vậy, trong 10 phút, bạn phải dùng âm thanh “hoo” với cường độ cao nhất. Và rồi, trong giai đoạn bốn, bạn phải nằm xuống giống như một tử thi, như thể bạn không có mặt ở đó chút nào – hoàn toàn yên lặng. Bạn phải để cho cơ thể bạn thư giãn hoàn toàn, y như thể bạn đã chết. Với hai mắt nhắm, bạn phải ở trong tư thế chờ đợi, lặng lẽ bên trong. Nhiều cái sẽ xảy ra. Trong sự chờ đợi nội tại đó, nhiều cái sẽ xảy ra.[5]
 

Tôi hiểu rằng, chẳng sớm thì muộn, phương pháp thiền này, mà tôi đang trao cho bạn, sẽ là một liệu pháp có ý nghĩa lớn, và nó sẽ trở thành một cách chữa trị những người mắc bệnh tâm thần, và hồi phục sức khỏe cho họ. Và nếu mọi đứa trẻ trong trường đều có thể trải qua phương pháp thiền này, thì nó sẽ được cứu thoát khỏi chứng điên suốt đời mình. Nó sẽ không bao giờ phát điên; nó sẽ được miễn dịch khỏi bệnh này, bởi vì lúc ấy nó sẽ là chủ nhân của riêng mình, chủ nhân của thể xác và tâm trí mình.
 

Khi một người thiền định, y rũ bỏ mọi sự bất an. Sự suy nghĩ của y ngừng lại, những cử động cơ thể y ngừng lại; y trở thành giống như một bức tượng cẩm thạch … hoàn toàn bất động. Trong khoảnh khắc đó, y là một hồ năng lượng. Y vô cùng hùng mạnh. Nếu bạn thấy ai đó đang thiền định, ngồi kề bên anh ta bạn sẽ được lợi lạc. Ngồi bên cạnh ai đó đang ở trong một trạng thái thiền, bạn cũng sẽ di chuyển vào trong thiền định. Năng lượng của anh ta sẽ kéo bạn ra khỏi mớ hỗn độn của bạn. Thiền định không là gì khác hơn sự nghỉ ngơi tuyệt đối.
 

Làm thế nào bạn đạt tới sự nghỉ ngơi tuyệt đối, việc ấy tùy thuộc vào nhiều điều. Có một ngàn lẻ một phương pháp để tạo ra sự nghỉ ngơi đó. Những phương pháp của riêng tôi là, trước tiên tôi muốn bạn trở nên càng bất an càng tốt, để cho không có gì treo lủng lẳng bên trong bạn; sự bất an đã được ném ra ngoài – rồi, di chuyển vào trong sự nghỉ ngơi. Và sẽ không có sự rối loạn, nó dễ dàng hơn.
 

Trong thời của Đức Phật, những phương pháp năng động như thế không được cần đến. Con người đơn giản hơn, chính thực (authenti) hơn. Họ sống một cuộc sống thực hơn. Bây giờ người ta đang sống một cuộc sống rất bị ức chế, rất không thực. Khi họ không muốn mỉm cười, họ mỉm cười. Khi họ muốn giận, họ bày tỏ sự từ bi. Con người trở nên giả dối, và toàn bộ khuôn mẫu sống đều giả dối. Toàn bộ nền văn hoá giống như một sự giả dối lớn. Người ta chỉ đang đóng kịch, chứ không phải sống. Nhiều cái bị để treo lủng lẳng, nhiều kinh nghiệm không hoàn chỉnh tiếp tục được thu thập, được chất đống, bên trong tâm trí họ.
 

Do vậy, chỉ ngồi một cách trực tiếp trong im lặng sẽ không giúp được gì. Cái khoảnh khắc mà bạn ngồi im lặng, bạn sẽ thấy đủ thứ “tạp pí lù” đang di chuyển bên trong bạn. Bạn sẽ cảm thấy hầu như không thể nào im lặng được. Trước hết, hãy ném đi những cái đó, để đạt tới một trạng thái nghỉ ngơi tự nhiên. Nhưng thiền định thực thụ chỉ bắt đầu khi bạn ở trong sự nghỉ ngơi.
 

Tất cả những loại thiền năng động đều chỉ là chuẩn bị cho thiền thực thụ. Chúng chỉ là những đòi hỏi cơ bản cần phải được chu toàn để cho thiền định có thể xảy ra. Đừng xem chúng như là thiền định; chúng chỉ là sự dẫn nhập, chỉ là một lời tựa. Thiền thực thụ chỉ bắt đầu khi mọi hoạt động (activity) đã ngừng lại – hoạt động của cơ thể và hoạt động của tâm trí.

 

Thiền định không phải là “thiền trên” một cái gì đó, mà chỉ là “là” chính mình – không di chuyển khỏi trung tâm, không có sự di chuyển nào cả … chỉ là chính mình một cách toàn bộ, quá toàn bộ đến mức không có thậm chí một ánh lập loè (flickering) nào … Ngọn lửa bên trong vẫn cứ bất động. “Cái khác” (the other) đã biến đi; chỉ mình bạn có mặt. Không có một tư tưởng riêng lẻ nào ở đó. Toàn bộ thế giới đã biến đi. Tâm trí không còn ở đó; chỉ mình bạn có mặt, trong sự thuần khiết tuyệt đối của bạn.

~~000~~

 

_____________________

[5] Qua thời gian, Osho đã thay đổi giai đoạn bốn của Thiền Động, trở thành một sự “ngừng” đột ngột, chứ không phải nằm xuống, và thêm vào giai đoạn 5 phút, gồm có nhảy múa và “lễ hội” (celebration) ở cuối. Thiền Động phải được thực hiện vào buổi sáng, và Osho thiết kế một loại Thiền Kundalini, được thực hiện vào chiều tối. Hai kỹ thuật này, và một số những thiền năng động khác, đã được triển khai, kèm theo với âm nhạc, được soạn để hỗ trợ mỗi trong số những quá trình. Tất cả những cái này, với thêm nhiều phương pháp thiền định, đều được mô tả một cách chi tiết trong một cuốn sách khác của Osho, “ Thiền định: Tự do đầu tiên và cuối cùng. ( Chú thích của St. Martin’ s Press).