Nhạc và lời của Lê Trọng Nguyễn
(1926-2004)
Phạm Ngọc Lân đàn và hát
Nhạc
sĩ Lê Trọng Nguyễn sinh năm 1926 tại Điện Bàn tỉnh Quảng
Nam. Có thời gian ông học ở Hà Nội từ 1942 đến 1945 và làm
bạn với nhạc sĩ Nguyễn Xuân Khoát. Trong thời gian đầu kháng
chiến, ông phụ trách âm nhạc cho Liên khu Năm (Quảng Nam,
Quảng Ngăi, B́nh Định, Phú Yên), nhưng sau đó ông bỏ về sống
tại Hội An. Ông qua Mỹ năm 1983 và mất tại đây năm 2004.
Ca khúc của ông được biết đến nhiều nhất là bài Nắng Chiều,
nhưng đối với ông, bài ưng ư nhất là bài Sao Đêm.
Có một bản in Sao Đêm ở Sài G̣n năm 1970, nhưng khi ông sống
bên Mỹ, có phổ biến một tập nhạc ghi bài Sao Đêm năm 1963,
với lời khác với bản in năm 1970.
Như vậy phải hiểu là bài này được sáng tác năm 1963, sau đó
Lê Trọng Nguyễn đă viết một lời hai và cho xuất bản năm 1970
với lời hai này.
Trong phiên bản giới thiệu ở đây, sẽ có cả hai lời.
Sao Đêm
Lời 1963:
C̣n ǵ nữa? Tuổi vàng qua mất rồi
Mà ôi ! Thương đau theo măi không thôi
Thân xác héo ṃn, Đời ta lạnh trống
Đôi mắt tiên nâu chờ ta giữa trời sao
C̣n ǵ nữa? Bầu trời rạn nứt rồi
Mà ôi! Tâm tư đen tối chơi vơi
Đâm nát phím ngà người yêu tàn phá
Chờ qua năm tháng rũ áo trần gian...
Em, Ánh sao đẹp xa cuối trời, đi về đâu?
Đêm quá sâu hồn ta ră rời trong trời nâu
T́m em không gian hồ đổ vỡ theo tinh cầu bay
Hằng đêm gối sách... mơ trăng sao...
Vội vàng hái cả trời sao chín mọng
Mà ôi! Thiên thai sao tắt mây vương
Lạc bước thiếu tài nhạc lôi rượu cuốn
Người yêu xa măi t́m gió ngàn phương...
Lời 1970:
Vời vợi sáng một trời hương gió vàng
Ngàn sao bâng khuâng trên bến sông Ngân
Lời suối réo đàn lệ hoen tà áo
Đôi mắt giai nhân t́m đâu giữa trời sao.
Đồi lạnh vắng lạc loài ta với đàn
Hồn thơ lâng lâng theo áng mây tan
Lời gió hú buồn biển sao gợn sóng
Thuyền trăng đưa khách lạc giữa đại dương.
Ôi ánh sao đẹp xa cuối trời đi về đâu
Đêm quá sâu hồn ta ră rời trong trời nâu
T́m em không gian hồ đồ vỡ theo tinh cầu bay
Thời gian tím ngắt… như đêm say…
Vội vàng hái cả trời sao chín mọng
Mà ôi thiên thai sao tắt mây vương
Lạc bước thiếu tài nhạc lôi rượu cuốn
Người yêu xa măi t́m gió ngàn phương
------
Bài phỏng vấn nhạc sĩ Lê Trọng Nguyễn đăng trên tập san Cỏ
Thơm :
http://cothommagazine.com/nhac/lyrics...
Trong bài phỏng vấn này, câu chuyện tác giả kể xảy ra trong
một thời kỳ Sài G̣n không có giới nghiêm, nên mới có cảnh ăn
đêm vào lúc 2 giờ sáng. Trong suốt thập niên 1960 và sau đó
cho đến lúc chấm dứt chiến tranh năm 1975, Sài G̣n chỉ băi
bỏ lệnh giới nghiêm một lần duy nhất, ngay sau ngày đảo
chánh 1 tháng 11-1963. Sau đó mấy tháng, lệnh giới nghiêm
lại được ban hành. Suy ra là bài Sao Đêm được sáng tác vào
cuối 1963 hoặc đầu 1964.
“Bản nào anh ưng ư nhất trong số các tác phẩm của anh?”
“Cũng khó nói. Chỉ kể cho anh nghe hoàn cảnh rất thú vị khi
tôi viết bản Sao Đêm. Lâu lắm rồi. Tôi viết bản đó
bên đèn tiên nâu của thi sĩ Vũ Hoàng Chương. Hôm ấy tôi đi
chơi về khuya, gặp một anh bạn tên Hoàng thổi saxo trong
dancing Ḥa B́nh, gần nhà hàng Thanh Thế. Hoàng rủ tôi đi ăn
khuya ở Phan Đ́nh Phùng. Khúc phía dưới, chỗ gần Vườn Chuối
có một cái quán mở cửa rất khuya, bọn anh em ca nhạc sĩ “ru
đời” xong vẫn kéo nhau đến đấy ăn miến gà, bánh cuốn. Nhưng
mà tới nơi th́ quán đă chật, mà bạn tôi th́ lại đang đến giờ
cần cơm đen. Tôi kéo Hoàng vào gơ cửa nhà thi sĩ Vũ Hoàng
Chương gần đấy. Lúc ấy cũng đă gần hai giờ sáng. Ông Vũ
Hoàng Chương hỏi tôi: “Nguyễn, giờ này c̣n ḷ ṃ đi đâu
đây?” Tôi đáp: “Bạn tôi cần thuốc phiện.” Ông Vũ Hoàng
Chương, mặc bộ đồ bà ba, tay ôm con mèo nhỏ, chỉ cài bàn
đèn, để cho hai anh em tôi hoàn toàn tự do sử dụng. Ông vào
ngủ tiếp. Trong khi bạn tôi hút th́ tôi nh́n ngọn đèn dầu
lạc mà nẩy ra cái ư sao đêm. Do đó mà có bài Sao Đêm. Mấy
chữ “trời sao chín mọng” là những viên thuốc nho nhỏ mà ông
Vũ Hoàng Chương để sẵn cho tụi này trên bàn đèn.”