Ở
trường về thấy có telegram, tôi lo sợ không biết chuyện
ǵ đây, ai gởi. Hồi hộp mở ra đọc mà không hiểu. Đọc lại
mấy lần và chợt thấy vui khi hiểu ra là anh chàng trồng
cây si mấy tháng nay, gởi telegram hẹn gặp nhau ở rạp
hát lúc 3 giờ chiều ngày Chủ Nhật. Anh người Nam Bộ ngây
thơ, thật thà, không biết chi về cô gái Huế hết nên mới
hẹn ḥ như thế này. Tuy tôi vào Nam đă hai năm nhưng vẫn
c̣n rất Huế:
Em – Cô gái Huế miền Trung thôn Vỹ Dạ.
Mới vào Nam nên vẫn nón bài thơ,
Nắng nghiêng che hay đứng lặng thẫn thờ.
Khi ai đến làm quen bên phượng vỹ...
(khổ đầu bài thơ Thẹn Thùng Cô Gái Huế của Lưu Vĩnh Hạ).
Tác giả tả cô gái Huế với giọng Huế rặc rất vui. Và đây
là khổ hai:
Cái ông ni! Sao mà không biết dị (dị là mắc cở,
là hổ ngươi)
Hỏi làm chi tên tuổi để mần chi? (mần chi là làm
ǵ)
Đứng xa đi không khéo họ nghĩ lầm
Mạ tui biết sẽ rầy la tui chết! (người Huế gọi mẹ
là mạ)
Chỉ đứng gần thôi mà cũng sợ có người thấy về mách mạ,
mạ la, mà cái ông người Nam Bộ ni
lại hẹn ḥ gặp nhau ở rạp hát để cùng vào xem hát! Tôi
cười thầm nhưng cũng phục anh chàng có ư nghĩ thật độc
đáo. Tuy
trong ḷng vui lắm nhưng không thể san sẻ cùng ai v́ đâu
dám kể với bà chị là có chàng trai muốn hẹn ḥ. Rồi Chủ
Nhật đến, rồi anh chàng hiện đến cằn nhằn, “Sao không
đến, tôi chờ măi!” Tôi xin lỗi và giải thích rằng người
Huế không ḥ hẹn như vậy được! Anh chàng trợn tṛn đôi
mắt nai: “Sao người Huế kỳ cục vậy, sao không chịu đi
chơi!” Tôi không biết phải nói sao cho anh chàng hiểu là
con gái Huế không đi date kiểu ni được rồi đem mè xửng
biếu anh, cười cười nói là quà của người quen vừa ở
ngoài Trung vào nhưng tôi không thích ngọt nên để dành
biếu anh.
Anh là sinh viên y khoa năm thứ 5, cùng khóa với anh
chàng người Trung, bạn học cùng lớp với chị tôi (mà 28
năm sau là ông xă tôi). Tôi gặp anh ở Bệnh Viện Chợ Rẩy
nơi tôi nằm chờ mổ sinusite mùa hè 1958. Ông em họ là
bác sĩ Hoàng Như Tùng đem tôi đến gặp bác sĩ Trí ở Tai
Mũi Họng. Bác sĩ cho tôi nhập viện. Anh chàng sinh viên
là em vợ ông Trí và đang thực tập ở đây. Chờ cả 10 ngày
rồi mà chưa thấy lịch mổ xẻ ǵ cả th́ anh chàng bạn chị
tôi vào thăm. Thấy bạn, anh kia mừng quá đ̣i giới thiệu
v́, anh phàn nàn: “Đă 10 ngày mà cổ không cười!” Và từ
ngày ấy th́ tôi cười chào mỗi khi gặp anh theo ông Trí
đi thăm bệnh. Sau khi mổ xong và được xuất viện th́ mới
biết nhà anh ở gần nhà tôi, chỉ cách ba con đường. Anh
đề nghị đưa đón đi làm thuốc mỗi ngày ở bệnh viện. Tôi
không muốn phiền nên từ chối, chỉ nhận để anh đưa về khi
làm thuốc xong mà anh cũng cùng về. Chắc anh nói với cả
nhà chuyện anh quen biết tôi v́ ông bác sĩ Trí sau đó cứ
hối thúc tôi để anh T (tên anh chàng trồng cây si) đưa
đi nghỉ mát ở Vũng Tàu, hưởng gió biển rất tốt cho bệnh
trạng của tôi. Ông bảo với bệnh xoan mũi măn tính
(sinusite), giờ tôi như cái xe cũ, xộc xệch hoài cần
được chăm sóc thường xuyên! Anh lại nhà chơi được mọi
người quư mến nhưng tôi vẫn giữ khoảng cách. Anh thật
thà, nói năng vui vẻ nên tôi cũng thấy mến. Mến nhưng
không thương. Có thể v́ ngoại h́nh anh không hấp dẫn
lắm. Anh thấp người, sắc diện b́nh thường. Mà cũng có
thể v́ không duyên không nợ nên không vướng! Tôi lấy nê
là không đi giày cao gót được v́ sẽ cao hơn anh nên
không thể! Hai đứa em th́ ủng hộ. Thằng em lư luận,
“Cưới anh th́ chị đi xe hơi – anh lái xe đi học -- có đi
bộ đâu mà sợ cao thấp.” Ba tôi thích lắm v́ nói người
Nam thật thà nhưng tôi thấy ḷng ḿnh không cảm nên
không muốn thân thiết. Hôm anh đến nhà gây gổ
sao không đến rạp hát, tôi nh́n xuống đường -- chúng tôi
ở lầu ba -- chỉ cái xe hơi đậu trên đường và nói lăng:
“Tôi thích xe hơi này” mà không biết đó là chiếc
Mercedes. Anh nói liền: “Vậy tôi đổi chiếc xe này th́ cô
đi chơi nha!” Anh chàng không nói dóc v́ chúng tôi biết
nhà anh giàu lắm. Khi ba anh mất, nhà phải đóng mấy
triệu tiền thuế gia tài. Bốn bà chị đều lấy chồng giàu
nên anh được hưởng gần trọn gia tài. Anh cứ giục tôi
theo anh về gặp má v́ bà rất mong gặp mặt cô gái Huế
thật thà. Anh kể là khi đem mè xửng về nhà khoe mẹ là
quà của tôi và nói thêm là v́ tôi không thích ngọt nên
đem tặng anh th́ bà cụ khen tôi thật thà! Tôi chợt thấy
ḿnh tội lỗi quá! Anh có nhiều điểm đáng mến. Khi tôi bị
phản ứng thuốc gần chết th́ nửa đêm anh đem tôi đến bệnh
viện Saint Paul. Anh thức ba đêm đọc sách về biến chứng
của thứ thuốc ấy cho đến khi bác sĩ tuyên bố tôi đă qua
cơn nguy hiểm! Không lâu sau đó th́ tôi nhận học bổng
Fulbright đi học hai năm. Rất ngạc nhiên thấy anh đến
thăm khi tôi trở về. Không hiểu sao anh lại biết ngày
tôi về. Anh cho biết bị đụng xe nhẹ khi quẹo vào ngơ nhà
tôi nhưng không muốn bị chậm trễ nên cho họ đi! Và anh
mời tôi sang thăm vườn trái cây của gia đ́nh ở Thủ
Thiêm. Tuần sau, anh đến đón đi thăm vườn và chắc anh
không ngờ tôi mang theo 4 đứa cháu, hai đứa con ông anh
và hai đứa con bà chị, hai bé trai, hai bé gái 3, 6,7, 9
tuổi! Sang đến vườn, anh biểu người nhà đem chiếc chiếu
lớn trải ở sau vườn nh́n xuống bờ sông. Gió mát, nh́n
thiên hạ chèo perissoir qua lại trên sông rất thanh
b́nh, thích thú. Và chúng tôi được ăn đủ thứ trái cây
của vườn nhà anh, nói chuyện gẫu nửa ngày, được đem trái
cây về nhà nữa! Khi đưa chúng tôi về đến cổng, anh bảo
nhỏ, “Lần sau đừng đem trẻ con đi!” Tôi thấy thương quá
mà không biết làm ǵ hơn! Không duyên, không nợ, không
t́nh! Và từ ngày ấy, tôi không gặp lại anh nữa. Bốn đứa
cháu tôi nay đă ngoài 60 và không nhớ ǵ chuyến đi thăm
vườn trái cây năm ấy nhưng tôi vẫn nhớ như chuyện xảy ra
tháng trước thôi! Thương anh chàng người Nam Bộ thật
thà, ngay thẳng. Không biết anh có hận cô gái Huế kỳ cục
không chịu đi chơi ni không! Xin ghi tặng bà con bài thơ
Cô Gái Huế của Nguyên Đỗ tôi mới được đọc lần đầu mà
thấy thich v́ dường như thấy ḿnh hồi c̣n đi học:
Em vẫn thế, vẫn dịu dàng nét Huế
Dáng trầm hương, diễm lệ, bậc cung nương
Hay mẫu nghi, công chứa giữa công đường
Rất cổ điển trong cung vàng điện ngọc
Em vẫn thế như thuở vào trường học
Áo dài xinh trong nắng gió tung bay
Bao nhiêu chàng liếc mắt ngắm như say
Em nghiêm chỉnh bước vững vàng chẳng ngại
Em vẫn thế, vẫn dịu dàng con gái
Vẫn đến trường lên lớp dạy sinh viên
Vẫn nghiêm trang vẫn giữ nét dịu hiền
Niềm tin tưởng đọng hoài trong đôi mắt
Em vẫn thế như câu ḥ khoan nhặt
Gịng Hương giang, thôn Vỹ Dạ quanh đây
Anh lắng nghe từng khúc hát đong đầy
Âm hưởng Huế muôn đời c̣n quyến rũ
Cali, cuối Xuân 2023
Hoàng thị Quỳnh Hoa