Thân Trọng Sơn
HOA NGHIỀN NÁT
Leonid Andreyev
( 1871 - 1919 )


“Tôi
chơi v́ nỗi cô đơn của tôi rất lớn, rất sâu – tôi sợ nó không có đáy!
Tôi đứng bên bờ vực thẳm và hét lên những lời, rất nhiều lời nặng nề,
vào đó, nhưng chúng rơi xuống không thành tiếng. Tôi hét vào đó tiếng
cười, sự đe dọa và tiếng rên rỉ. Tôi nhổ vào đó. Tôi ném vào đó những
đống đá và đá. Tôi ném cả núi vào đó nhưng nó vẫn im lặng và trống
rỗng.”
“ I play because my loneliness is very great, very deep- I fear it has
no bottom at all! I stand on the edge of an abyss and hurl words, many
heavy words, into it, but they fall without a sound. I hurl into it
laughter, threats and moans. I spit into it. I fling into it heaps of
stones and rocks. I throw mountains into it- ant still it remains silent
and empty.”

Leonid
Nikolaievich Andreyev (tiếng Nga: Леони́д Никола́евич Андре́е ), là một
nhà viết kịch, tiểu thuyết gia và nhà văn viết truyện ngắn người Nga,
được coi là cha đẻ của Chủ nghĩa Biểu hiện trong văn học Nga. Ông được
coi là một trong những đại diện tài năng và sung măn nhất của thời kỳ
văn học Thời đại Bạc. Phong cách của Andreyev kết hợp các yếu tố của
trường phái hiện thực, tự nhiên và tượng trưng trong văn học. Trong số
25 vở kịch của ông, vở kịch He Who Gets Slapped năm 1915 được coi là
thành tựu xuất sắc nhất của ông.
Sinh ra ở Oryol, Nga, trong một gia đ́nh trung lưu, Andreyev ban đầu học
luật ở Moscow và Saint Petersburg. Mẹ của ông xuất thân từ một gia đ́nh
quư tộc Ba Lan già, mặc dù nghèo khó, trong khi bà cũng có tổ tiên là
người Ukraina và Phần Lan. Ông trở thành phóng viên cảnh sát ṭa án cho
một tờ nhật báo ở Moscow, thực hiện công việc thường lệ của ḿnh mà
không thu hút bất kỳ sự chú ư đặc biệt nào. Vào thời điểm này, ông đă
làm thơ và nỗ lực xuất bản nhưng hầu hết các nhà xuất bản đều từ chối
tác phẩm của ông. Năm 1898, tờ báo Kur'er [ru] ở Moscow xuất bản truyện
ngắn đầu tiên của ông, "Баргамот и Гараська" ("Bargamot và Garaska").
Câu chuyện này đă thu hút sự chú ư của Maxim Gorky, người đă khuyên
Andreyev nên tập trung vào tác phẩm văn học của ḿnh. Andreyev cuối cùng
đă từ bỏ hành nghề luật sư, nhanh chóng trở thành một nhân vật văn học
nổi tiếng và hai nhà văn vẫn là bạn bè trong nhiều năm sau đó. Thông qua
Gorky, Andreyev trở thành thành viên của nhóm văn học Moscow Sreda, và
xuất bản nhiều tác phẩm của ḿnh trong tuyển tập Znanie của Gorky.
Tuyển tập truyện ngắn và tiểu thuyết ngắn (повести) đầu tiên của
Andreyev xuất hiện vào năm 1901, nhanh chóng bán được một phần tư triệu
bản và đưa ông trở thành một ngôi sao văn học ở Nga. Năm 1901, ông xuất
bản "Стена" ("Bức tường"), và năm 1902, "Бездна" ("Vực thẳm") và "В
тумане" ("Trong sương mù"). Hai câu chuyện cuối cùng đă gây chấn động
lớn v́ cách đối xử thẳng thắn và táo bạo về t́nh dục. Từ 1898-1905
Andreyev đă xuất bản nhiều truyện ngắn về nhiều chủ đề, bao gồm cuộc
sống ở bối cảnh tỉnh lẻ ở Nga, các sự cố ở ṭa án và nhà tù (nơi ông rút
ra tư liệu từ hoạt động nghề nghiệp của ḿnh) và bối cảnh y tế. Mối quan
tâm đặc biệt của ông đối với tâm lư học và tâm thần học đă cho ông cơ
hội khám phá những hiểu biết sâu sắc về tâm lư con người và khắc họa
những tính cách đáng nhớ mà sau này trở thành nhân vật kinh điển của văn
học Nga, chẳng hạn như trong truyện ngắn "Мысль" ("Suy nghĩ" năm 1902).
Trong thời kỳ cách mạng Nga lần thứ nhất (1905), Andreyev tham gia tích
cực vào các cuộc tranh luận chính trị xă hội với tư cách là người bảo vệ
các lư tưởng dân chủ. Một số truyện của ông, bao gồm "The Red Laugh"
("Красный смех", 1904), Thống đốc ("Губернатор", 1905) và Bảy người bị
treo cổ ("Рассказ о семи повешенных", 1908), đă nắm bắt được tinh thần
của thời kỳ này. Bắt đầu từ năm 1905, ông cũng sản xuất nhiều vở kịch
sân khấu, bao gồm The Life of Man (1906), Tsar Hunger (1907), Black
Masks (1908), Anathema (1909) và The Days of Our Life (1909). The Life
of Man được dàn dựng bởi cả Konstantin Stanislavsky (với Nhà hát Nghệ
thuật Moscow của ông) và Vsevolod Meyerhold (ở Saint Petersburg), hai
ngôi sao hàng đầu của sân khấu Nga thế kỷ 20, vào năm 1907.
Các tác phẩm của Andreyev về thời kỳ sau cách mạng 1905 thường được giải
thích [bởi ai?] để thể hiện sự gợi lên sự bi quan tuyệt đối và tâm trạng
tuyệt vọng. Vào đầu thập kỷ thứ hai của thế kỷ này, danh tiếng của ông
bắt đầu suy yếu khi các thế lực văn học mới như những người theo chủ
nghĩa Vị lai nhanh chóng nổi lên.
Andreyev hoàn thành tác phẩm nổi tiếng nhất của ḿnh, vở kịch Kẻ bị tát,
vào tháng 8 năm 1915, chỉ hai tháng trước khi ra mắt thế giới tại Nhà
hát Nghệ thuật Mátxcơva vào ngày 27 tháng 10 năm 1915. Một vở kịch
Broadway cực kỳ thành công, sử dụng bản dịch tiếng Anh từ nguyên bản
tiếng Nga của Gregory Zilboorg, được dàn dựng vào năm 1922. Tác phẩm đă
được chuyển thể thành nhiều bộ phim, tiểu thuyết, opera và nhạc kịch, và
là vở kịch được tŕnh diễn nhiều nhất trên toàn thế giới.
Ngoài các bài viết chính trị của ḿnh, Andreyev ít xuất bản sau năm
1915. Năm 1916, ông trở thành biên tập viên mảng văn học của tờ báo
Russian Will [ru]l. Sau đó, ông ủng hộ Cách mạng Tháng Hai năm 1917,
nhưng thấy trước việc những người Bolshevik lên nắm quyền là một thảm
họa. Năm 1917, ông chuyển đến Phần Lan. Từ ngôi nhà của ḿnh ở Phần Lan,
ông đă gửi những tuyên ngôn tới toàn thế giới chống lại sự thái quá của
những người Bolshevik. Là một người theo chủ nghĩa lư tưởng và một kẻ
nổi loạn, Andreyev đă trải qua những năm cuối đời trong cảnh nghèo đói
cay đắng, và cái chết sớm v́ suy tim của ông có thể đă đến nhanh hơn do
nỗi thống khổ của ông trước kết quả của Cách mạng Bolshevik vào tháng 11
năm 1917. Ông đă hoàn thành cuốn tiểu thuyết cuối cùng của ḿnh, Nhật kư
của Satan, một cuốn tiểu thuyết vài ngày trước khi ông qua đời.
Một vở kịch, Nỗi buồn của Bỉ, được viết vào đầu cuộc Chiến tranh để ca
ngợi chủ nghĩa anh hùng của người Bỉ chống lại quân đội Đức xâm lược. Nó
được sản xuất tại Hoa Kỳ, cũng như các vở kịch The Life of Man (1917),
The Rape of the Sabine Women (1922), He Who Gets Slapped (1922) và
Anathema (1923). Một phiên bản điện ảnh nổi tiếng và được hoan nghênh
của He Who Gets Slapped được MGM Studios sản xuất vào năm 1924. Một số
tác phẩm của ông đă được Thomas Seltzer dịch sang tiếng Anh.
Kẻ sát nhân tội nghiệp, chuyển thể từ truyện ngắn Thought của Pavel
Kohout, ra rạp Broadway năm 1976.
Trong giai đoạn 1914-1929, nước Mỹ khao khát bất cứ điều ǵ liên quan
đến Edgar Allan Poe và, với tư cách là bản dịch tiếng Nga tương đương
của Poe, các bản dịch tác phẩm của Andreyev đă t́m được khán giả sẵn
sàng trong thế giới nói tiếng Anh. Tác phẩm của ông đă được dịch rộng
răi dưới dạng sách, chẳng hạn như The Crushed Flower và những truyện
khác (1916); Thiên thần nhỏ và những câu chuyện khác (1916); Khi Nhà Vua
Mất Đầu và những câu chuyện khác (1920). Bản dịch các câu chuyện của ông
cũng được xuất bản trên tạp chí Weird Tales trong những năm 1920, chẳng
hạn như "Lazarus" trong ấn bản tháng 3 năm 1927.
Thường được gọi là 'Edgar Allan Poe người Nga', Andreyev có ảnh hưởng
thông qua các bản dịch của hai nhà văn kinh dị vĩ đại, H.P. Lovecraft và
R.E. Bản sao của The Seven Who Were Hanged và The Red Laugh được t́m
thấy trong thư viện của nhà văn kinh dị H. P. Lovecraft khi ông qua đời,
như được liệt kê trong danh mục "Thư viện Lovecraft" của S.T. Theo ư
kiến của Robert E. Howard, Andreyev cũng là một trong bảy nhà văn "quyền
lực nhất" mọi thời đại.
Cháu gái của Leonid Andreyev, con gái của Vadim Andreyev, nhà văn và nhà
thơ người Mỹ Olga Andrejew Carlisle (sinh năm 1931), đă xuất bản một
tuyển tập truyện ngắn của ông, Visions, vào năm 1987.

CHƯƠNG I
Tên cậu là Yura.
Cậu bé mới sáu tuổi và thế giới đối với cậu thật to lớn, sống động và bí
ẩn đến mê hồn. Cậu biết khá rơ về bầu trời. Cậu biết ban ngày nó có màu
xanh thẳm và có những đám mây ngực trắng nửa bạc nửa vàng từ từ trôi
qua. Cậu thường quan sát chúng khi nằm ngửa trên băi cỏ hoặc trên mái
nhà. Nhưng cậu không biết rơ các v́ sao lắm v́ cậu đi ngủ sớm. Cậu biết
rơ và chỉ nhớ một ngôi sao - ngôi sao xanh, sáng và rất chăm chú mọc lên
trên bầu trời nhợt nhạt ngay trước khi bạn đi ngủ, và đó dường như là
ngôi sao duy nhất lớn như vậy trên toàn bộ bầu trời.
Nhưng trên hết, cậu biết trái đất trong sân, trên đường phố và trong
vườn, với vô số đá, cỏ mượt, cát nóng và bụi đất vô cùng đa dạng, bí ẩn
và thú vị mà người lớn không chú ư chút nào tới chiều cao của kích thước
khổng lồ của chúng. Và khi ch́m vào giấc ngủ, như h́nh ảnh tươi sáng
cuối cùng của ngày trôi qua, cậu mang theo trong giấc mơ một chút đá
nóng bỏng do sự cọ xát khi tắm nắng hay một lớp bụi dày nhột nhột, bỏng
rát.
Khi cùng mẹ đi đến trung tâm thành phố dọc theo những con phố lớn, khi
trở về, cậu nhớ nhất những tảng đá rộng, phẳng, trên đó bước chân của
cậu dường như nhỏ bé khủng khiếp, giống như hai chiếc thuyền nhỏ. Và
ngay cả vô số bánh xe quay và đầu ngựa cũng không gây ấn tượng rơ ràng
trong trí nhớ của cậu bằng diện mạo mới và thú vị khác thường của mặt
đất.
Mọi thứ đều to lớn đối với cậu - hàng rào, những con chó và con người -
nhưng điều đó không làm cậu ngạc nhiên hay sợ hăi chút nào; điều đó chỉ
khiến mọi thứ trở nên đặc biệt thú vị; đă biến đổi cuộc sống thành một
phép lạ không gián đoạn. Theo số đo của cậu, đối với cậu có nhiều đồ vật
khác nhau như sau:
Cha của cậu - cao mười mét.
Mẹ - ba mét.
Con chó giận dữ của người hàng xóm - ba mươi mét.
Con chó của họ - mười mét, giống bố.
Ngôi nhà một tầng của họ rất, rất cao - một dặm.
Khoảng cách giữa bên này và bên kia đường là hai dặm.
Khu vườn của họ và những cây trong vườn của họ dường như bao la, cao
ngất ngưởng.
Thành phố - một triệu – con số đó là bao nhiêu th́ cậu không biết.
Và mọi thứ khác đều xuất hiện theo cách tương tự. Cậu biết nhiều người,
lớn cũng như nhỏ, nhưng cậu biết và đánh giá cao hơn những người nhỏ mà
cậu có thể nói với về mọi chuyện. Người lớn cư xử thật ngu ngốc và hỏi
những câu hỏi ngớ ngẩn, buồn tẻ về những điều mà ai cũng biết, đến nỗi
chính cậu cũng cần phải tin rằng ḿnh ngu ngốc. Cậu phải nói ngọng và
đưa ra những câu trả lời vô nghĩa; và tất nhiên muốn chạy trốn khỏi họ
càng sớm càng tốt. Nhưng bên trên, xung quanh và bên trong cậu là hai
người hoàn toàn phi thường, cùng một lúc vừa lớn lại vừa nhỏ, vừa khôn
ngoan vừa ngu ngốc, vừa chính là của cậu vừa là người xa lạ - cha và mẹ
cậu.
Họ chắc chắn phải là những người rất tốt, nếu không họ đă không thể là
cha mẹ của cậu; dù sao đi nữa, họ vẫn quyến rũ và không giống những
người khác. Cậu có thể nói chắc chắn rằng cha cậu rất vĩ đại, cực kỳ
khôn ngoan, rằng ông có sức mạnh to lớn, khiến ông trở thành một người
có phần đáng sợ, và thật thú vị khi nói chuyện với cha về những điều
khác thường, đặt tay vào ḷng bàn tay của cha, bàn tay mạnh mẽ, ấm áp v́
sự an toàn.
Mẹ không lớn lắm, đôi khi mẹ c̣n rất nhỏ; bà rất nhân hậu, bà hôn rất
dịu dàng, hiểu rất rơ cảm giác của cậu khi cậu đau cái bụng nhỏ, và chỉ
khi ở bên bà, cậu mới có thể xoa dịu trái tim ḿnh khi mệt mỏi với cuộc
sống, những tṛ chơi của ḿnh hoặc khi cậu là nạn nhân của một sự bất
công tàn nhẫn nào đó. Và nếu việc khóc trước mặt cha là điều khó chịu,
và thậm chí nguy hiểm nếu trở nên thất thường, th́ nước mắt của cậu lại
có hương vị dễ chịu lạ thường khi có sự hiện diện của mẹ và khiến tâm
hồn cậu tràn ngập một nỗi buồn thanh thản đặc biệt mà cậu không thể t́m
thấy trong các tṛ chơi cũng như trong tiếng cười, thậm chí cả việc đọc
những câu chuyện cổ tích khủng khiếp nhất.
Cần phải nói thêm rằng mẹ là một phụ nữ xinh đẹp và mọi người đều yêu
mến bà. Điều đó tốt, v́ cậu cảm thấy tự hào về điều đó, nhưng điều đó
cũng tệ - v́ cậu sợ rằng bà có thể bị bắt đi. Và mỗi khi một trong những
người đàn ông, một trong những người đàn ông to lớn, luôn luôn không
thân thiện, bận rộn với bản thân họ, nh́n mẹ chăm chú một lúc lâu, Yura
lại cảm thấy buồn chán và bất an. Cậu cảm thấy muốn đứng giữa cậu và mẹ,
và dù có phải đi đâu để giải quyết công việc riêng của ḿnh, có điều ǵ
đó đang kéo cậu lại.
Đôi khi mẹ thốt ra một câu nói tồi tệ, đáng sợ:
“ Tại sao con lại măi quanh quẩn ở đây? Về pḥng con chơi đi."
Cậu chẳng biết làm ǵ hơn là rời khỏi đó. Cậu sẽ mang theo một cuốn sách
hoặc ngồi xuống để vẽ, nhưng điều đó không phải lúc nào cũng giúp ích
cho cậu. Thỉnh thoảng mẹ khen cậu đọc sách nhưng thỉnh thoảng mẹ lại
nói:
"Tốt nhất là con nên về pḥng riêng đi, Yurochka. Con thấy đấy, con lại
làm đổ nước lên khăn trải bàn nữa rồi; con luôn làm tṛ nghịch ngợm với
bức vẽ của ḿnh."
Rồi bà sẽ trách móc cậu là kẻ hư hỏng. Nhưng cậu cảm thấy tồi tệ nhất
khi một vị khách nguy hiểm và đáng ngờ sẽ đến khi Yura phải đi ngủ.
Nhưng khi nằm xuống giường, một cảm giác dễ chịu tràn ngập trong cậu và
cậu cảm thấy như thể mọi chuyện đă kết thúc; đèn tắt, cuộc sống dừng
lại; mọi thứ đă ngủ.
Trong tất cả những trường hợp như vậy với những người đàn ông khả nghi,
Yura mơ hồ cảm thấy rất rơ ràng rằng cậu đang thay thế bố theo một cách
nào đó. Và điều đó khiến cậu có phần giống một người đàn ông trưởng
thành - có tâm hồn tồi tệ, giống như một người trưởng thành, nhưng v́
vậy, cậu tính toán, khôn ngoan và nghiêm túc một cách lạ thường.
Tất nhiên, cậu không nói điều này với bất kỳ ai, v́ sẽ không ai hiểu
cậu; nhưng qua cách cậu vuốt ve cha khi ông đến và quỳ xuống một cách
trịnh trọng, người ta có thể thấy ở cậu bé một người đàn ông đă hoàn
thành nghĩa vụ của ḿnh đến cùng. Đôi khi cha cậu không thể hiểu con và
chỉ gửi con đi chơi hoặc đi ngủ - Yura không bao giờ cảm thấy bị xúc
phạm và ra đi với cảm giác vô cùng hài ḷng. Cậu không cảm thấy cần được
thấu hiểu, thậm chí c̣n sợ nó. Đôi khi cậu không nói ra lư do tại sao
ḿnh khóc trong bất kỳ hoàn cảnh nào, có lúc cậu làm như ḿnh lơ đăng,
không nghe thấy ǵ, đang bận việc riêng, nhưng cậu nghe và hiểu.
Và cậu có một bí mật khủng khiếp. Cậu đă nhận thấy rằng những con người
phi thường và quyến rũ này, cha và mẹ, đôi khi không vui và giấu điều
này với mọi người. V́ vậy, cậu cũng che giấu phát hiện của ḿnh và tạo
cho mọi người ấn tượng rằng mọi việc đều ổn. Nhiều lần cậu thấy mẹ đang
khóc ở đâu đó trong góc pḥng khách, hay trong pḥng ngủ - pḥng cậu
cạnh pḥng ngủ của mẹ - và một đêm nọ, rất muộn, gần như rạng sáng, cậu
nghe thấy một giọng nói to và giận dữ khủng khiếp của cha và tiếng khóc
của mẹ. Cậu nằm một lúc lâu, nín thở, nhưng rồi cậu quá sợ hăi trước
cuộc tṛ chuyện bất thường giữa đêm đó đến nỗi không thể kiềm chế được
và cậu đă hỏi người vú nuôi bằng giọng nhỏ nhẹ:
“Họ đang nói ǵ thế?”
Và người vú nuôi trả lời nhanh chóng bằng giọng th́ thầm:
"Ngủ, ngủ đi. Họ không nói ǵ cả."
“Em qua giường của vú đây.”
"Cậu không thấy xấu hổ sao? Cậu lớn đầu rồi!"
“Em qua giường của vú đây.”
V́ vậy, vô cùng sợ bị nghe thấy, họ th́ thầm và tranh căi trong bóng
tối; và cuối cùng là Yura chuyển sang giường người vú nuôi, trên chiếc
chăn thô ráp nhưng ấm áp.
Vào buổi sáng, bố và mẹ trông rất vui vẻ và Yura giả vờ rằng cậu tin họ
và có vẻ như thực sự tin họ. Nhưng cũng vào buổi tối hôm đó, và có lẽ là
một buổi tối khác, cậu thấy bố đang khóc. Chuyện xảy ra như sau: Cậu đi
ngang qua pḥng làm việc của cha ḿnh, và cánh cửa hé mở; cậu nghe thấy
một tiếng động và lặng lẽ nh́n vào - bố nằm úp mặt xuống chiếc ghế nệm
dài và khóc lớn. Không có ai khác trong pḥng. Yura bỏ đi về pḥng ḿnh
nhưng rồi quay trở lại - cánh cửa vẫn hé mở, không có ai ngoài bố trong
pḥng và ông vẫn đang nức nở. Nếu ông khóc thầm th́ Yura có thể hiểu
được, nhưng ông khóc rất to, rên rỉ nặng nề và răng nghiến chặt khủng
khiếp.
Ông nằm đó, phủ kín toàn bộ chiếc ghế dài, giấu đầu dưới đôi vai rộng,
khịt mũi nặng nề - và điều đó nằm ngoài tầm hiểu biết của cậu. Và trên
bàn, trên chiếc bàn lớn chất đầy bút ch́, giấy tờ và vô số thứ khác, có
một ngọn đèn đang cháy với ngọn lửa đỏ và bốc khói - một dải khói đen
xám phẳng đang thoát ra và uốn cong theo mọi hướng.
Đột nhiên cha cậu thở dài thật lớn và cựa quậy. Yura lặng lẽ bước đi. Và
rồi mọi chuyện vẫn như cũ. Không ai có thể học được từ điều này; nhưng
h́nh ảnh người đàn ông to lớn, bí ẩn và quyến rũ là cha cậu đang khóc
vẫn c̣n trong kư ức của Yura như một điều ǵ đó khủng khiếp và cực kỳ
nghiêm trọng. Và nếu có điều ǵ ông không muốn nói ra th́ nhất thiết
phải không nói ǵ về điều ấy, như thể đó là một điều ǵ thiêng liêng và
khủng khiếp, và trong sự im lặng đó cậu thấy cậu càng phải yêu cha hơn.
Nhưng cậu phải yêu cách nào để cha không chú ư đến điều ấy, và phải tạo
ấn tượng rằng việc sống trên trái đất là điều rất vui vẻ.
Và Yura đă thành công trong việc hoàn thành tất cả những điều này. Cha
không nhận thấy rằng cậu yêu ông một cách đặc biệt; và thật là vui khi
được sống trên trái đất, v́ vậy cậu không cần phải giả vờ. Những sợi dây
tâm hồn cậu trải dài đến tất cả - đến mặt trời, đến con dao và cây gậy
cậu đang bóc; đến khoảng cách đẹp đẽ và bí ẩn mà cậu nh́n thấy từ đỉnh
mái tôn; và thật khó để có thể tách ḿnh ra khỏi tất cả những ǵ không
phải là cậu.
Khi cỏ có mùi thơm nồng nặc, cậu thấy dường như cậu cũng có mùi thơm như
vậy, và khi nằm trên giường, dù có vẻ kỳ lạ đến đâu, th́ cùng với chiếc
giường nhỏ cũng hiện diện nào cái sân nhà, đường phố, những đường xiên
của mưa và những vũng bùn và toàn bộ thế giới rộng lớn, sống động, hấp
dẫn, bí ẩn. Nghĩa là tất cả đều cùng ngủ chung với cậu và như vậy tất cả
đều thức dậy với cậu, và cùng với cậu tất cả chúng đều mở mắt. Và có một
sự thật đáng chú ư, đáng để suy ngẫm sâu sắc nhất - nếu cậu đặt một cây
gậy ở đâu đó trong vườn vào buổi tối th́ nó cũng ở đó vào buổi sáng; và
những khúc xương lóng tay mà cậu giấu trong một chiếc hộp ở nhà kho vẫn
c̣n đó, mặc dù trời tối và cậu về pḥng nghỉ qua đêm. V́ thế, cậu cảm
thấy có nhu cầu tự nhiên là phải giấu dưới gối tất cả những ǵ có giá
trị nhất đối với cậu. V́ mọi thứ đứng yên hoặc nằm ở đó một ḿnh, chúng
cũng có thể biến mất khỏi sự thống nhất, cậu lư luận. Và nói chung, thật
tuyệt vời và dễ chịu khi người vú nuôi, ngôi nhà và mặt trời tồn tại
không chỉ ngày hôm qua mà hàng ngày; cậu cảm thấy muốn cười và hát to
khi thức dậy.
Khi có người hỏi tên cậu là ǵ th́ cậu trả lời ngay:
“Yura.”
Nhưng một số người không hài ḷng chỉ với điều này và họ muốn biết tên
đầy đủ - và rồi cậu trả lời với một nỗ lực nhất định:
“Yura Mikhailovich.”
Và sau một lúc suy nghĩ, nói thêm:
“Yura Mikhailovich Pushkarev.”
CHƯƠNG II
Một ngày bất thường đă đến. Đó là ngày sinh nhật của mẹ. Khách dự kiến
vào buổi tối. Nhạc quân đội sẽ được chơi, trong vườn và trên sân thượng
sẽ đốt những chiếc đèn lồng nhiều màu sắc, và Yura không cần phải đi ngủ
lúc 9 giờ mà có thể thức khuya bao lâu tùy thích.
Yura thức dậy khi tất cả vẫn đang ngủ. Cậu tự mặc quần áo và nhanh chóng
nhảy ra ngoài với sự mong đợi điều kỳ diệu. Nhưng cậu ngạc nhiên một
cách khó chịu - các căn pḥng vẫn bừa bộn như thường lệ vào buổi sáng;
người đầu bếp và cô hầu pḥng vẫn đang ngủ và cánh cửa được đóng bằng
một cái móc - thật khó tin rằng mọi người sẽ cựa quậy và bắt đầu chạy
lung tung, và các căn pḥng sẽ mang dáng vẻ ngày lễ, và cậu lo sợ cho số
phận của lễ hội. Ở trong vườn c̣n tệ hơn nữa. Những con đường không được
quét sạch và không có một chiếc đèn lồng nào ở đó. Cậu trở nên rất khó
chịu. May mắn thay, Yevmen, người đánh xe, đang rửa xe phía sau nhà kho
ở sân sau và mặc dù trước đây anh ta đă làm việc này thường xuyên và mặc
dù không có ǵ bất thường về vẻ ngoài của anh, nhưng Yura rơ ràng đă cảm
nhận được điều ǵ đó của kỳ nghỉ theo cách quyết đoán. Người đánh xe vẩy
nước từ xô bằng cánh tay gân guốc, trên đó tay áo sơ mi đỏ được xắn lên
đến khuỷu tay. Yevmen chỉ liếc nh́n Yura một cách nghi ngờ, và đột nhiên
Yura dường như lần đầu tiên chú ư đến bộ râu rộng, đen, lượn sóng của
anh và trân trọng nghĩ rằng Yevmen là một người đàn ông rất xứng đáng.
Cậu nói:
“ Chào buổi sáng, Yevmen.”
Sau đó tất cả đều di chuyển rất nhanh. Đột nhiên người gác cổng xuất
hiện và bắt đầu quét các lối đi, đột nhiên cửa sổ nhà bếp mở tung và
nghe thấy tiếng phụ nữ ríu rít. Đột nhiên cô hầu pḥng lao ra với một
tấm thảm nhỏ và bắt đầu dùng gậy đánh nó như đánh một con chó. Tất cả
bắt đầu khuấy động, và các sự kiện, bắt đầu đồng thời ở những nơi khác
nhau, dồn dập với tốc độ chóng mặt đến mức không thể bắt kịp chúng.
Trong khi người vú nuôi đang pha trà cho Yura, mọi người bắt đầu treo
dây đèn lồng trong vườn, và trong khi dây được căng trong vườn, đồ đạc
đă được sắp xếp lại hoàn toàn trong pḥng khách, và trong khi đồ đạc
được sắp xếp lại trong pḥng khách, người đánh xe Yevmen thắng ngựa
phóng ra khỏi sân với một nhiệm vụ đặc biệt, bí ẩn nào đó.
Yura đă thành công trong việc tập trung bản thân trong một thời gian với
khó khăn lớn nhất. Cậu cùng với cha treo đèn lồng. Và cha thật quyến rũ,
ông cười, đùa giỡn, đặt Yura lên thang; chính ông đă leo lên những bậc
thang mỏng manh, cọt kẹt, và cuối cùng cả hai cùng ngă xuống cỏ theo
chiếc thang, nhưng họ không bị thương. Yura nhảy lên, trong khi cha vẫn
nằm trên băi cỏ, hai tay đặt dưới đầu, mắt khép hờ nh́n bầu trời trong
xanh vô tận lấp lánh.
V́ vậy, nằm trên băi cỏ, với vẻ mặt nghiêm túc, dường như không có tâm
trạng vui chơi, cha trông rất giống Gulliver đang khao khát vùng đất của
những người khổng lồ của ḿnh. Yura nhớ lại điều ǵ đó khó chịu; nhưng
để làm cha vui lên, cậu quỳ xuống và nói:
“Bố có nhớ không, bố ơi, khi c̣n nhỏ con thường ngồi trên đầu gối của bố
và bố lắc con như lắc ngựa?”
Nhưng chưa kịp nói xong th́ cậu đă nằm gục mũi xuống cỏ, cậu bị nhấc lên
không trung và ném xuống bằng một lực mạnh - cha đă ném cậu lên cao bằng
đầu gối, theo thói quen cũ của ông. Yura cảm thấy bị xúc phạm; nhưng
cha, hoàn toàn phớt lờ sự tức giận của cậu, bắt đầu cù vào nách cậu, và
thế là Yura phải cười trái với ư cậu; rồi bố túm lấy chân cậu nhấc lên
như nhấc một chú lợn con và xách cậu lên sân thượng. Và mẹ rất sợ hăi.
"Anh đang làm ǵ vậy? Máu sẽ dồn lên đầu nó !"
Sau đó Yura thấy ḿnh đang đứng trên đôi chân của ḿnh, mặt đỏ bừng, đầu
bù xù, cảm thấy rất đau khổ nhưng đồng thời cũng cảm thấy vô cùng hạnh
phúc.
Ngày trôi qua thật nhanh như mèo bị chó đuổi. Giống như những lời báo
trước của lễ hội lớn sắp tới, một số sứ giả xuất hiện với những lời
nhắn, những chiếc bánh thơm ngon tuyệt vời được mang đến, người thợ may
đến và nhốt ḿnh với mẹ trong pḥng ngủ; rồi hai quư ông đến, rồi một
quư ông khác, rồi một quư bà - rơ ràng là cả thành phố đang trong t́nh
trạng náo động. Yura quan sát những người đưa tin như thể họ là những
người xa lạ đến từ thế giới khác, và bước đi trước họ với vẻ quan trọng
như con trai của người phụ nữ sắp được tổ chức sinh nhật. Cậu gặp các
quư ông, cậu đi kèm theo những chiếc bánh, và đến giữa trưa, cậu kiệt
sức đến mức đột nhiên bắt đầu coi thường cuộc sống. Cậu căi nhau với
người vú nuôi và nằm úp mặt xuống giường để trả thù ; nhưng rồi ngủ ngay
lập tức. Cậu thức dậy với cùng một cảm giác căm ghét cuộc sống và khao
khát trả thù, nhưng sau khi nh́n mọi thứ bằng đôi mắt được rửa bằng nước
lạnh, cậu cảm thấy cả thế giới và cuộc sống đều hấp dẫn đến mức buồn
cười.
Khi họ mặc cho Yura một chiếc áo lụa đỏ xào xạc, và do đó cậu rơ ràng đă
trở thành một phần của lễ hội, và cậu t́m thấy trên sân thượng một chiếc
bàn dài màu trắng như tuyết lấp lánh với những chiếc đĩa thủy tinh, cậu
lại bắt đầu quay tṛn theo ṿng xoáy của các sự kiện đang lao đi.
“ Các nhạc sĩ đă đến! Các nhạc công đă đến rồi!” cậu kêu lên, t́m kiếm
cha hoặc mẹ, hoặc t́m bất cứ ai có thể đối xử với sự xuất hiện của các
nhạc sĩ một cách nghiêm túc. Cha và mẹ đang ngồi trong vườn - trong giàn
cây được bao quanh dày đặc bởi loại nho dại - giữ im lặng; mái đầu xinh
đẹp của mẹ tựa vào vai cha; Mặc dù cha đang ôm mẹ nhưng h́nh như cha có
vẻ nghiêm trang và không tỏ vẻ ǵ hứng khởi khi nghe tin dàn nhạc đă
tới. Việc cả hai đều lạnh lùng một cách khó hiểu về sự có mặt của dàn
nhạc khiến Yura cảm thấy một nỗi buồn dâng lên trong ḷng, nhưng mẹ cựa
quậy và nói:
"Thả em ra. Em phải đi."
“Hăy nhớ nhé,” người cha nói, ám chỉ điều ǵ đó mà Yura không hiểu nhưng
lại vang lên trong trái tim cậu một nỗi lo lắng nhẹ nhàng gặm nhấm.
"Dừng lại. Anh không xấu hổ à?" mẹ cười, và tiếng cười này khiến Yura
lại càng cảm thấy hoảng hốt hơn, đặc biệt là khi cha không cười mà vẫn
giữ vẻ nghiêm túc và buồn bă như Gulliver đang tiếc nhớ quê hương....
Nhưng chẳng bao lâu sau, tất cả những điều này đă bị lăng quên, v́ lễ
hội tuyệt vời đă bắt đầu với tất cả vinh quang, bí ẩn và hoành tráng của
nó. Những vị khách đến rất nhanh, chiếc bàn trắng vốn đă vắng tanh từ
lâu đă không c̣n chỗ trống. Những giọng nói vang lên, tiếng cười và
những câu đùa vui vẻ, và âm nhạc bắt đầu nổi lên.
Và trên những con đường vắng vẻ của khu vườn, nơi mà cách đây không lâu
Yura đă lang thang một ḿnh, tưởng tượng ḿnh là một hoàng tử đang t́m
kiếm nàng công chúa đang ngủ, giờ đây xuất hiện những người với điếu
thuốc và giọng nói ồn ào. Yura đưa những vị khách đầu tiên đến lối vào
phía trước, nh́n kỹ từng người, và làm quen, thậm chí kết bạn với một số
người trên đường từ hành lang đến bàn ăn.
V́ vậy, cậu đă trở nên thân thiện với viên sĩ quan tên là Mitenka - một
người đàn ông trưởng thành tên là Mitenka - cậu tự nói như vậy. Mitenka
có một thanh kiếm da nặng, lạnh như rắn, không thể rút ra được - nhưng
Mitenka đă nói dối; thanh kiếm chỉ được buộc ở chuôi kiếm bằng một sợi
dây bạc nhưng có thể rút ra rất đẹp mắt; và Yura cảm thấy khó chịu v́
Mitenka ngu ngốc thay v́ mang theo thanh kiếm như mọi khi lại đặt nó ở
một góc hành lang làm cây gậy. Nhưng ngay cả trong góc, thanh kiếm vẫn
nổi bật một ḿnh - người ta có thể nhận ra ngay rằng đó là một thanh
kiếm. Một điều nữa khiến Yura không hài ḷng là một sĩ quan khác đi cùng
Mitenka, một sĩ quan mà Yura biết và tên cũng là Yura Mikhailovich. Yura
nghĩ rằng viên sĩ quan đó chắc hẳn được đặt tên như vậy cho vui. Cái anh
chàng có tên Yura Mikhailovich giả này đă đến thăm họ vài lần, thậm chí
có lần anh ta đă cưỡi ngựa đến; nhưng hầu hết thời gian anh ta đến đều
ngay trước khi bé Yura phải đi ngủ.
Và bé Yura đi ngủ, trong khi Yura Mikhailovich giả vẫn ở với mẹ, và điều
đó khiến cậu bé cảm thấy lo lắng và buồn bă, cậu sợ mẹ có thể bị đánh
lừa. Anh ta không để ư ǵ đến Yura Mikhailovich thật: và bây giờ, khi đi
bên cạnh Mitenka, anh ta dường như không nhận ra tội lỗi của ḿnh; anh
ta chỉnh lại ria mép và giữ im lặng. Anh ta hôn tay mẹ, và điều đó có vẻ
ghê tởm đối với bé Yura; nhưng Mitenka ngu ngốc cũng hôn tay mẹ, và nhờ
đó mọi chuyện ổn thỏa.
Chẳng bao lâu sau, khách đến đông nghịt, đa dạng đến mức như thể từ trên
trời rơi thẳng xuống. Và một số trong số họ dường như đă rơi gần bàn,
trong khi một số khác dường như đă rơi xuống vườn. Đột nhiên một số sinh
viên và phụ nữ xuất hiện trên đường đi. Các quư cô đều b́nh thường,
nhưng các sinh viên lại có những lỗ khoét ở bên trái áo khoác trắng -
dành cho kiếm của họ. Nhưng họ không mang theo kiếm, chắc chắn là v́
ḷng kiêu hănh của họ - tất cả họ đều rất kiêu hănh. Và những người phụ
nữ lao tới Yura và bắt đầu hôn cậu . Sau đó, người phụ nữ xinh đẹp nhất,
tên là Ninochka, đưa Yura lên xích đu và đu đưa cho đến khi cô ném cậu
xuống. Cậu bị thương ở chân trái gần đầu gối rất đau và thậm chí c̣n làm
bẩn chiếc quần trắng nhỏ của ḿnh ở chỗ đó, nhưng tất nhiên cậu không
khóc, và bằng cách nào đó cơn đau đă nhanh chóng biến mất ở đâu đó. Lúc
này cha đang dẫn một ông già đầu hói trông có vẻ quan trọng ra vườn và
ông hỏi Yurochka:
“ Con có bị thương không?"
Nhưng khi ông già cũng cười và cũng nói, Yurochka không hôn cha và thậm
chí không trả lời ông; nhưng đột nhiên cậu dường như mất trí – cậu bắt
đầu ré lên v́ sung sướng và chạy ḷng ṿng. Nếu cậu có một chiếc chuông
lớn như cả thành phố th́ cậu đă rung chiếc chuông đó; nhưng v́ không có
chiếc chuông như vậy nên cậu trèo lên cây bồ đề ở gần sân thượng và bắt
đầu làm tṛ. Những vị khách bên dưới reo cười và mẹ th́ la hét, rồi đột
nhiên nhạc bắt đầu nổi lên, Yura nhanh chóng đứng trước dàn nhạc, dang
rộng hai chân và theo thói quen cũ nhưng đă bị lăng quên từ lâu, đưa
ngón tay vào miệng. Những âm thanh đó dường như tấn công cậu cùng một
lúc; chúng gầm lên và ầm ầm sấm sét, chúng làm chân cậu ngứa ran, và làm
quai hàm cậu rung chuyển. Họ chơi ầm ĩ đến mức khắp trái đất chỉ c̣n lại
dàn nhạc - mọi thứ khác đều biến mất. Các đầu bằng đồng của một số chiếc
kèn thậm chí c̣n x̣e ra và mở rộng do tiếng gầm lớn; Yura nghĩ rằng sẽ
rất thú vị nếu làm một chiếc mũ bảo hiểm quân sự từ một chiếc kèn như
vậy.
Đột nhiên Yura trở nên buồn bă. Tiếng nhạc vẫn rền vang, nhưng giờ đây
nó đă ở đâu đó rất xa, trong khi mọi thứ trong cậu đều trở nên tĩnh
lặng, và càng lúc càng tĩnh lặng hơn. Thở dài một hơi, Yura nh́n lên bầu
trời - nó rất cao - và với những bước chân chậm răi, cậu bắt đầu đi ṿng
quanh kỳ nghỉ, với tất cả những ranh giới, khả năng và khoảng cách bối
rối của nó.
Và ở nơi nào cậu đến cũng hóa ra đă quá muộn. Cậu muốn xem các bàn chơi
bài sẽ được sắp xếp như thế nào, nhưng các bàn đă sẵn sàng và mọi người
đă chơi bài từ lâu khi cậu tới. Cậu chạm vào viên phấn và chiếc bút lông
ở gần cha và bị cha đuổi ngay. Thế th́ sao, điều đó đă tạo nên sự khác
biệt ǵ với cậu ? Cậu muốn xem họ sẽ bắt đầu khiêu vũ như thế nào và cậu
chắc chắn rằng họ sẽ khiêu vũ trong pḥng khách, nhưng họ đă bắt đầu
khiêu vũ, không phải trong pḥng khách mà là dưới những tán cây bồ đề.
Cậu muốn xem họ sẽ thắp những chiếc đèn lồng như thế nào, nhưng tất cả
những chiếc đèn lồng đều đă được thắp sáng, từng chiếc một, cho đến
chiếc cuối cùng. Chúng cháy sáng như những ngôi sao.
Mẹ nhảy hay nhất.
CHƯƠNG III
Đêm đến dưới h́nh thức những chiếc đèn lồng đỏ, xanh và vàng. Trong khi
không có đèn lồng th́ không có màn đêm. Và bây giờ đêm nằm khắp nơi. Nó
ḅ vào bụi rậm; nó bao phủ toàn bộ khu vườn trong bóng tối, như nước, và
nó bao phủ bầu trời. Mọi thứ trông đẹp như một câu chuyện cổ tích hay
nhất với những bức tranh màu. Có nơi ngôi nhà đă biến mất hoàn toàn; chỉ
c̣n lại chiếc cửa sổ vuông làm bằng ánh sáng đỏ. Và ống khói của ngôi
nhà hiện ra và có một tia lửa nào đó lấp lánh, nh́n xuống và dường như
đang nghĩ về công việc của chính ḿnh. Ống khói có những vấn đề ǵ?
Nhiều vấn đề khác nhau.
Về phần những người trong vườn th́ chỉ c̣n lại giọng nói của họ. Nếu ai
đó đi gần những chiếc đèn lồng th́ c̣n có thể nh́n thấy họ; nhưng ngay
khi họ bước đi khỏi, tất cả dường như tan chảy, tan chảy, tan chảy, và
giọng nói trên mặt đất cười, nói, lơ lửng trong bóng tối một cách không
sợ hăi. Nhưng ngay cả trong bóng tối vẫn có thể nh́n thấy các sĩ quan và
học sinh - một đốm trắng, phía trên đó là ánh sáng của một điếu thuốc
nhỏ và một giọng nói lớn.
Và bây giờ điều vui vẻ nhất đă bắt đầu với Yura—câu chuyện cổ tích.
Người, lễ hội và đèn lồng được giữ lại trên trần gian, c̣n cậu bay vút
đi, hóa thành không khí, tan trong đêm như hạt bụi. Bí ẩn lớn lao của
màn đêm đă trở thành bí ẩn của cậu, và trái tim bé nhỏ của cậu khao khát
điều bí ẩn hơn nữa; trong nỗi cô đơn, trái tim cậu khao khát sự ḥa
quyện giữa sự sống và cái chết. Đó là cơn điên loạn thứ hai của Yura vào
tối hôm đó - cậu trở nên vô h́nh. Mặc dù có thể vào bếp như những người
khác, nhưng cậu khó khăn lắm mới leo lên được mái hầm, nơi có cửa sổ bếp
tràn ngập ánh sáng và cậu nh́n vào trong; ở đó mọi người đang nướng thứ
ǵ đó, bận rộn và không biết rằng cậu đang nh́n họ - vậy mà cậu đă nh́n
thấy mọi thứ! Rồi cậu đi xem pḥng ngủ của cha và mẹ; căn pḥng trống
rỗng; nhưng giường ngủ đă được dọn sẵn và một ngọn đèn nhỏ đang cháy -
cậu thấy vậy. Sau đó cậu nh́n vào pḥng riêng của ḿnh; Giường của cậu
cũng đă sẵn sàng, đang đợi cậu.
Cậu đi ngang qua căn pḥng nơi họ đang chơi bài, cũng như một sinh vật
vô h́nh, nín thở và bước đi thật nhẹ nhàng, như thể đang bay lên không
trung. Chỉ khi đến khu vườn trong bóng tối, cậu mới hít một hơi thật
sâu. Sau đó cậu lại tiếp tục cuộc t́m kiếm của ḿnh. Cậu đến gần những
người đang nói chuyện, gần đến mức có thể chạm vào họ bằng tay, nhưng họ
không biết rằng cậu ở đó và họ tiếp tục nói mà không bị quấy rầy. Cậu
theo dơi Ninochka rất lâu cho đến khi biết được cả đời cô - cậu gần như
bị mắc kẹt. Ninochka thậm chí c̣n kêu lên:
“Yurochka, có phải cậu không?”
Cậu nằm xuống sau một bụi cây và nín thở. V́ vậy Ninochka đă bị đánh
lừa. Và cô suưt nữa đă bắt được cậu ! Để khiến mọi chuyện trở nên bí ẩn
hơn, cậu bắt đầu ḅ thay v́ đi bộ – giờ đây những con hẻm dường như đầy
rẫy nguy hiểm. Cứ thế một thời gian dài trôi qua, theo tính toán của
chính cậu lúc đó, đă mười năm trôi qua, cậu vẫn lẩn trốn và ngày càng xa
rời mọi người. Và thế là cậu đă đi xa đến nỗi cậu thấy kinh hoàng - giữa
cậu và quá khứ, từ lúc cậu c̣n bước đi như những người khác, một vực
thẳm đă h́nh thành mà đối với cậu dường như không thể vượt qua được. Bây
giờ lẽ ra cậu đă bước ra ánh sáng nhưng cậu sợ - điều đó là không thể
được; tất cả đă lạc mất. Và âm nhạc vẫn vang lên và mọi người đă quên
mất cậu, kể cả mẹ. Cậu chỉ có một ḿnh. Có hơi thở lạnh từ đám cỏ đẫm
sương; bụi gai cào xước cậu, bóng tối không thể xuyên qua được bằng mắt
và không thấy được cuối đường. Hỡi Chúa!
Không có bất kỳ kế hoạch rơ ràng nào, trong trạng thái hoàn toàn tuyệt
vọng, Yura giờ ḅ về phía một ánh sáng nhấp nháy mờ nhạt, bí ẩn. May mắn
thay, hóa ra đó lại chính là giàn cây phủ đầy nho dại mà cha mẹ đă ngồi
ngày hôm đó. Lúc đầu cậu không nhận ra nó! Vâng, đó là cùng một giàn
cây. Ánh sáng của những chiếc đèn lồng khắp nơi đă tắt, chỉ c̣n hai
chiếc vẫn c̣n cháy; một chiếc đèn lồng nhỏ màu vàng vẫn đang cháy sáng,
và chiếc đèn c̣n lại cũng màu vàng đă bắt đầu nhấp nháy. Và dù không có
gió, chiếc đèn lồng đó vẫn rung lên v́ chính ánh sáng nhấp nháy của nó,
và mọi thứ dường như đều rung chuyển nhẹ. Yura đang định đứng dậy đi vào
trong giàn cây và từ đó sẽ bắt đầu cuộc sống mới, với một sự chuyển đổi
không thể nhận thấy so với cũ th́ đột nhiên nghe thấy những giọng nói
trong giàn cây. Mẹ cậu và viên sĩ quan Yura Mikhailovich giả đang nói
chuyện. Yura thật trở nên hóa đá ở vị trí của ḿnh; trái tim cậu đứng
yên; và hơi thở đă ngừng lại.
Mẹ nói:
"Dừng lại. Anh mất trí rồi! Lỡ có ai đó sẽ vào đây th́ sao."
Yura Mikhailovich nói:
" C̣n em ?"
Mẹ nói:
"Hôm nay tôi hai mươi sáu tuổi, tôi già rồi!"
Yura Mikhailovich nói:
"Nó không biết ǵ cả. Chẳng lẽ nó không biết ǵ cả? Nó thậm chí không
nghi ngờ ǵ cả? Nghe này, nó thường bắt tay mọi người chặt chẽ như vậy
sao?"
Mẹ nói:
"Hỏi ǵ kỳ! Tất nhiên là nó khi nào cũng làm vậy! Đó là...không, không
phải với tất cả mọi người."
Yura Mikhailovich nói:
“ Anh cảm thấy tội nghiệp cho nó.”
Mẹ nói:
“Cho nó à?”
Và mẹ cười một cách kỳ lạ. Yurochka hiểu rằng họ đang nói về cậu, về
Yurochka - nhưng tất cả những điều đó có nghĩa là ǵ, thưa Chúa? Và tại
sao mẹ lại cười?
Yura Mikhailovich nói:
"Em đi đâu vậy? Anh sẽ không để em đi đâu."
Mẹ nói:
"Ngươi xúc phạm ta, thả ta đi! Không, ngươi không có tư cách hôn ta, thả
ta đi!"
Họ trở nên im lặng. Bây giờ Yurochka nh́n qua kẽ lá và thấy viên sĩ quan
ôm hôn mẹ. Sau đó họ nói về điều ǵ đó, nhưng cậu không hiểu ǵ cả; cậu
không nghe thấy ǵ cả, đột nhiên quên mất ư nghĩa của từ ngữ. Thậm chí
c̣n quên cả những từ mà trước đây đă biết và sử dụng. Cậu chỉ nhớ một từ
“Mamma” và th́ thầm không ngừng với đôi môi khô khốc, nhưng từ đó nghe
thật khủng khiếp, khủng khiếp hơn bất cứ điều ǵ. Và để không thốt ra
điều đó trái với ư muốn của ḿnh, Yura dùng cả hai tay che miệng ḿnh,
và cứ như vậy cho đến khi viên cảnh sát và mẹ đi ra khỏi giàn cây.
Khi Yura bước vào căn pḥng nơi mọi người đang chơi bài, người đàn ông
đầu hói nghiêm túc đang mắng cha điều ǵ đó, khua phấn, nói, la hét, nói
rằng cha đă không hành động như lẽ ra ông phải hành động, rằng những ǵ
cha đă làm không thể làm được, chỉ có người xấu mới làm những việc như
vậy, ông già sẽ không bao giờ chơi với cha nữa, v.v.
Và người cha đang mỉm cười, vẫy tay, định nói điều ǵ đó, nhưng ông già
không cho phép, và ông bắt đầu hét to hơn. Ông già th́ nhỏ con, trong
khi cha th́ to lớn, đẹp trai, cao ráo, nụ cười buồn bă, giống như
Gulliver đang tiếc nuối quê hương toàn những con người cao lớn đẹp trai.
Tất nhiên, cậu phải giấu cha - tất nhiên, phải giấu chuyện đă xảy ra
trong vườn cây, và cậu phải yêu cha, và cậu cảm thấy rằng cậu yêu cha
rất nhiều. Và với một tiếng kêu hoang dại, Yura lao tới chỗ ông già đầu
hói và bắt đầu dùng hết sức đánh ông ta bằng nắm đấm.
"Đừng đánh ông! Con không được xúc phạm ông!"
Lạy Chúa, chuyện ǵ đă xảy ra vậy! Có người cười lớn; ai đó hét lên. Cha
ôm Yura vào ḷng, ôm chặt khiến cậu đau đớn và kêu lên:
"Mẹ đâu rồi? Gọi cho mẹ đi."
Sau đó, Yura bị cuốn theo một cơn lốc nước mắt điên cuồng, những tiếng
nức nở tuyệt vọng và nỗi thống khổ chết người. Nhưng qua những giọt nước
mắt điên cuồng, cậu nh́n cha ḿnh để xem ông có đoán được không, và khi
mẹ bước vào, cậu bắt đầu hét to hơn để đánh lạc hướng mọi nghi ngờ.
Nhưng cậu không lao tới ṿng tay bà; cậu càng bám chặt vào cha hơn, đến
nỗi cha phải bế cậu vào pḥng. Nhưng có vẻ như bản thân ông cũng không
muốn chia tay Yura. Vừa bế cậu khỏi pḥng khách, ông bắt đầu hôn cậu và
lặp đi lặp lại:
"Ôi con thương của bố! Ôi con thương của bố!"
Và ông nói với mẹ, người đi phía sau:
“Hăy nghĩ đến thằng nhỏ!”
Mẹ nói:
"Đó là lỗi tại hai người, cả hai mắng nhau, làm cho thằng nhỏ sợ."
Cha bắt đầu cười và trả lời:
"Đúng, anh ấy mắng rất gay gắt. Nhưng Yura, ôi, thật là một thằng bé
đáng yêu!"
Trong pḥng, Yura yêu cầu chính người cha cởi quần áo cho ḿnh. “Bây giờ
con đang trở nên cáu kỉnh đấy,” cha nói. "Bố không biết phải làm thế
nào; hăy để mẹ cởi quần áo cho con ."
“Nhưng bố hăy ở lại đây.”
Mẹ có những ngón tay khéo léo và bà cởi quần áo cho cậu một cách nhanh
chóng, đồng thời trong khi bà cởi quần áo cho ḿnh, Yura đă nắm tay cha.
Cậu ra lệnh cho người vú nuôi ra khỏi pḥng; nhưng khi người cha bắt đầu
nổi giận và sợ ông có thể đoán được chuyện ǵ đă xảy ra trong giàn cây,
cậu quyết định để ông đi. Nhưng khi hôn cha, cậu lại nói một cách xảo
quyệt:
“Ông ấy sẽ không mắng bố nữa phải không?”
Cha mỉm cười. Sau đó ông cười, hôn Yura một lần nữa và nói:
"Không, không. Và nếu ổng làm vậy bố sẽ ném ông ta qua hàng rào."
“Làm ơn, làm vậy đi,” Yura nói. "Bố có thể làm được. Bố rất mạnh mẽ."
"Đúng rồi, bố khá khỏe. Nhưng con nên ngủ ngon hơn! Mẹ sẽ ở đây với con
một lát."
Mẹ nói:
“Em sẽ kêu người vú nuôi vào. Em c̣n phải lo cho bữa tối.”
Cha hét lên:
"Có rất nhiều thời gian cho việc đó! Em có thể ở lại với thằng nhỏ một
lúc."
Nhưng mẹ nhất quyết:
"Chúng ta có khách! Chúng ta không thể bỏ mặc họ như vậy được."
Nhưng cha nh́n bà kiên định và nhún vai. Mẹ quyết định ở lại.
"Được rồi, em sẽ ở lại đây. Nhưng hăy đảm bảo rằng Maria không pha nhầm
rượu."
Thông thường là như vầy: khi mẹ ngồi gần Yura lúc cậu đang ngủ, bà nắm
tay cậu cho đến giây phút cuối cùng - đó là điều mẹ thường làm. Nhưng
bây giờ bà ngồi như thể chỉ có một ḿnh, như thể Yura, con trai bà, đang
ngủ say, không hề có ở đó - bà khoanh tay trong ḷng và nh́n vào khoảng
không. Để thu hút sự chú ư của mẹ, Yura cựa quậy, nhưng bà nói ngắn gọn:
"Ngủ đi."
Và bà tiếp tục nh́n. Nhưng khi đôi mắt Yura đă nặng trĩu và cậu đang
ch́m vào giấc ngủ với tất cả nỗi buồn và nước mắt, mẹ đột nhiên quỳ
xuống trước chiếc giường nhỏ và hôn Yura thật chặt rất nhiều lần. Nhưng
những nụ hôn của bà ướt át - nóng bỏng và ướt át.
"Sao nụ hôn của mẹ lại ướt thế? Mẹ đang khóc à?" Yura lẩm bẩm.
" Ừ, mẹ đang khóc.”
“ Mẹ không được khóc."
“Được rồi, mẹ sẽ không làm vậy,” mẹ phục tùng trả lời.
Và một lần nữa bà hôn cậu một cách mănh liệt, dứt khoát, liên tục. Yura
nhấc cả hai tay lên bằng một động tác nặng nề, ôm lấy cổ mẹ và ấn chặt
đôi má đang bỏng rát của ḿnh vào đôi má ướt và lạnh của bà. Suy cho
cùng th́ bà vẫn là mẹ của cậu, không cần phải làm ǵ cả. Nhưng đau đớn
làm sao; đau đớn biết bao!
THÂN TRỌNG SƠN
dịch và giới thiệu
( tháng 2 / 2024 )
Nguồn:
https://americanliterature.com/author/leonid-andreyev/short-story/the-crushed-flower/

Trang Thân Trọng
Sơn
art2all.net |