SẮC MÀU CỦA CÁI CHẾT (LA COULEUR DE LA MORT)
Pema Tseden
*
Được đăng trên tạp chí văn học
Fang Cao vào tháng 5/tháng 6 năm 20), truyện ngắn này minh họa phong
cách và phương thức kể chuyện được Pema Tseden áp dụng vào đầu những năm
2010: tường thuật theo phong cách hiện thực, tưởng chừng như đơn giản,
không có những mô tả thừa thăi, nhưng dựa trên sự phân tích tâm lư rất
tinh tế, trên đó tất cả sự hồi hộp của câu chuyện đều được chắt lọc một
cách khéo léo.
Khi tôi đến gặp Nyima [1] ngày hôm đó, tôi tự hỏi ḿnh có thể nói ǵ với anh ấy, nhưng tôi không nghĩ ra được điều ǵ. Chỉ trước khi đi, tôi gọi điện nói với anh ấy: “Tôi về rồi, tôi sẽ đến thăm anh." Tôi nghe thấy anh ấy lầm bầm “humm” ở đầu dây bên kia rồi cúp máy. Nyima có một em trai tên Dawa [1]. Cả hai là anh em sinh đôi; nhưng, v́ Nyima được sinh ra trước vài phút, nên trên thực tế, anh ấy được coi là con cả. Cha họ qua đời khi họ vẫn c̣n nhỏ, gánh nặng chăm sóc người em Dawa đổ lên vai Nyima và trong những lúc khó khăn, anh thường nói: “Thật không công bằng khi tôi sinh ra trước, thật tiếc là chú ấy không sinh ra trước tôi vài phút. " Nyima là một đứa trẻ thông minh và tài năng, mọi người đều muốn trở thành bạn của anh, nhưng không ai muốn làm bạn của em trai anh, v́ mọi người đều nói chú ta không b́nh thường cho lắm. Nhưng Nyima không muốn công nhận em ḿnh như vậy. Anh ấy luôn nói rằng chỉ là Dawa vẫn c̣n nhỏ và lớn lên sẽ khá hơn. Chỉ khi Dawa mười sáu tuổi, và một ngày nọ, chú vuốt ve ngực Drolma, Nyima mới tức giận, cuối cùng nói với em ḿnh: “ Rốt cuộc th́ chú thực sự điên rồ! " Nhưng phản ứng duy nhất của Dawa là bật cười. Drolma là bạn gái của Nyima và cô ấy xinh đẹp đến nỗi tất cả bạn bè đều hết sức ngưỡng mộ. Một ngày nọ, tôi nói với Nyima: “Anh thật may mắn khi t́m được một cô gái xinh đẹp như vậy, ngay cả một người có đầu óc đơn giản cũng nhận ra điều đó." “Có lẽ, cuối cùng, ở tuổi mười sáu, có những điều chú ấy đă hiểu ra,” anh trả lời. Tôi bật cười, nhưng Drolma trông có vẻ tức giận nên tôi muốn an ủi cô ấy: “Em nên vui lên, nh́n xem, ngay cả một người có đầu óc đơn giản cũng nhận ra rằng em xinh đẹp, điều đó cho thấy em không có vẻ đẹp b́nh thường." Nyima cười khúc khích, Dawa cũng vậy. Drolma trông vẫn giận dữ, nhưng tôi bỏ qua v́ tôi biết trong thâm tâm cô ấy thực sự hạnh phúc. Cô thích thú khi mọi người t́m ra những cách độc đáo để khen ngợi vẻ đẹp của cô. Cô là một cô gái thông minh và cô nhận thức rơ rằng những ǵ tôi đă nói rất đáng khen ngợi. Sau khi nhận ra Dawa hơi chậm phát triển, Nyima thỉnh thoảng bắt đầu phàn nàn: “À, dù chú ấy có sinh ra trước tôi vài phút cũng vô ích, tôi vẫn phải chăm sóc chú ấy, thật xui xẻo v́ chúng tôi là anh em! » V́ người em song sinh này, đôi khi Nyima tranh căi với Drolma. Cô muốn làm đám cưới với anh, nhưng anh cứ nói với cô: “Đợi một chút, chúng ta sẽ kết hôn khi Dawa khỏe hơn.” Điều này khiến Drolma bối rối: “Chú ấy bắt đầu vuốt ve ngực vị hôn thê của anh trai ḿnh,” cô nói với anh, “sự cải thiện mà anh đang mong đợi bây giờ là ǵ?" Những lần như vậy, Nyima không trả lời. Drolma có thể rất xinh đẹp và được nhiều người ngưỡng mộ, nhưng cô yêu Nyima nên cô không dám đ̣i hỏi quá nhiều. Bản thân tôi lúc đó cũng rất yêu cô ấy nhưng tôi hiểu rằng cô ấy sẽ không bao giờ là của tôi. Tuy nhiên, v́ biết tôi yêu cô nên điều đó đă khuyến khích cô tâm sự với tôi. Thỉnh thoảng cô ấy t́m đến tôi nói những điều thầm kín: “Làm sao có ai đoán được hai người này là anh em sinh đôi? Một người th́ đẹp trai, người kia thậm chí c̣n không có khả năng lau nước mũi; một người có năng khiếu bẩm sinh, người kia thậm chí c̣n không tỉnh táo." Lời nói của cô ấy không hề làm tôi vui mừng, tôi đáp lại với một tiếng thở dài: “Mọi chuyện trên đời này thật kỳ lạ, khó giải thích và khó hiểu." Drolma chỉ lắc đầu và thở dài. Nhưng cô thấy ḿnh làm tôi buồn nên mỉm cười nói thêm: “Anh biết không, anh cũng xinh trai và tài năng; Nếu không có Nyima th́ em sẽ yêu anh, đó là điều chắc chắn." Cô ấy nói điều này để an ủi tôi, nhưng thực ra lời nói của cô chỉ khiến tôi thêm cay đắng. Đôi khi tôi thấy cô ấy thật ngu ngốc.
Trở lại với Dawa, khi tôi nói rằng nh́n chú ta thật đáng sợ, tôi không hề phóng đại điều ǵ cả. Chú ấy thực sự không b́nh thường, và tôi chắc chắn rằng bất kỳ cô gái nào cũng chỉ cần nh́n chú ta một lần thôi là có thể hiểu được ngay mà không cần phải nh́n lại lần thứ hai. Khi Nyima ở bên Drolma, anh luôn thể hiện t́nh yêu thương với em trai ḿnh. Drolma vô cùng ngưỡng mộ anh; Ở nhà, cô ca ngợi ḷng tốt tuyệt vời của Nyima với cha mẹ và anh chị em của cô, đồng thời nói thêm rằng cô không hề sai về anh. Cả gia đ́nh đều đồng ư và chấp thuận mối quan hệ của họ. Có vẻ như Dawa biết rằng Nyima là gia đ́nh duy nhất của ḿnh, nên chú quấn quít anh ḿnh, với sự thân mật mà chú ta không thể hiện với ai khác, ngoại trừ lần với Drolma khi chú vuốt ve ngực cô. Tuy nhiên, đôi khi, khi Drolma không ở bên cạnh, Nyima chán ngấy em trai ḿnh đến mức anh hét vào mặt chú ta, “Nếu mà mày có thể chết đi th́ tao có thể cưới Drolma.” Lần đầu tiên khi nói những lời này, Nyima hoảng sợ và giật ḿnh nh́n em trai ḿnh, nhưng người em không có phản ứng ǵ: khuôn mặt chú ta vẫn giữ nguyên vẻ vui mừng hạnh phúc như mọi khi. Từ đó về sau, Nyima hết cả ngần ngại, và những lời như thế đă trở thành chủ ư thực sự đối với anh. Nhưng anh cẩn thận không nói điều đó trước mặt Drolma. Tôi cũng không thoải mái lắm. Mỗi lần nghe anh nói những lời như vậy tôi đều không khỏi cảm thán: “Sao anh có thể nói như thế về chính em trai ḿnh vậy?” Nhưng anh ấy trả lời tôi mà không hề bối rối: “Nếu anh có một đứa em trai như nó, có lẽ về lâu dài anh cũng sẽ làm như vậy mà thôi." Và tôi tự hỏi làm sao ḿnh có thể chơi với một người bạn như vậy được nhỉ. Một ngày nọ, Nyima dường như đọc được suy nghĩ của tôi và nói với tôi: “Nếu em tôi thực sự chết th́ tốt lắm. Cha mẹ tôi đă mất, họ không c̣n vất vả nuôi chúng tôi. Nếu tôi chết, tôi cũng sẽ không phải chịu đau khổ để nuôi Dawa. Nhưng nếu nó là người chết, nó sẽ không phải đau khổ để sống." “Bạn biết đấy,” tôi trả lời, không phải không có vẻ đạo đức giả, “trong kinh điển Phật giáo có nói rằng được tái sinh làm người là cực kỳ khó khăn đấy. »
“Điều đó, tôi không biết,” Nyima trả
lời, “nhưng điều tôi biết là chết dễ hơn sống nhiều. » * Đi được nửa đường, tôi c̣n đang băn khoăn không biết sẽ nói ǵ với Nyima khi gặp anh ấy th́ đột nhiên nghe thấy một tiếng náo động trước mặt khiến tôi phải ngước lên. Tôi nh́n thấy, tập trung xung quanh một vật thể không rơ ràng, một đám đông đang tṛ chuyện ồn ào, quay lưng về phía tôi. Tôi đến gần. Có một chuồng lợn bên đường, nơi một trong những con vật có rất nhiều vết cắn đến nỗi nó chẳng khác ǵ một vết loét không có h́nh dạng. "Chuyện ǵ đă xảy ra thế?" » Tôi hỏi một trong những người đứng xem. Người đàn ông trả lời, nh́n tôi một cách kỳ lạ: “Chuyện ǵ vậy à? Con lợn này bị con lợn khác cắn chết; Đây là t́nh trạng mà chúng tôi t́m thấy nó." Có điều ǵ đó nghe thật đáng sợ: “Cái ǵ?" Tôi nói với anh ta. “Một con lợn chết v́ bị con lợn khác cắn? Tôi chưa bao giờ nghe nói về một điều như vậy!" Nhưng người đàn ông đó không c̣n nghe tôi nói nữa. Tất cả những người này đang thảo luận xem liệu ta có thể ăn thịt lợn chết như thế hay không. Một số người nói được, đâu có ǵ ngăn cản điều đó? Nhưng người khác lại cho rằng không, một con lợn như thế chắc chắn không thể ăn được. C̣n những người khác th́ cho rằng không có lư do ǵ để tranh căi thêm nữa, với một con lợn như vậy, tất cả những ǵ phải làm là đốt nó để loại bỏ nó. Cuối cùng là tiếng kêu chung: đáng để loại bỏ nó, hăy đốt nó đi, hăy đốt nó đi. Tôi rời họ và tiếp tục lên đường. Nhưng câu hỏi ḿnh sẽ nói ǵ với Nyima vẫn măi ray rứt tôi.
Sự thật là hai tuần trước, người em trai Dawa của Nyima đă bị một chiếc xe tải cán chết. [ không có mặt lúc tai nạn xảy ra, người kể chuyện trở về, và v́ là bạn thân của Nyima, anh cảm thấy trong ḷng vô cùng áy náy ...] Khi nh́n thấy tôi, Nyima không kịp cho tôi mở miệng: “Tôi thực sự đáng chết,” anh nói ngay với tôi, “chính tôi đă gây ra cái chết của Dawa, bởi v́ những lời nguyền rủa của tôi. » Nghe vậy, tôi thấy chẳng có ǵ khó khăn để nói chuyện với anh. Nhưng anh đă nói tiếp: “Nếu tôi không liên tục lặp lại lời nguyền rủa này th́ có lẽ Dawa đă không chết." Ngay lúc đó, tôi đă t́m ra điều để trả lời anh: “Chỉ v́ anh đang đau khổ nên anh mới nói vậy mà thôi." Tôi chưa bao giờ nghĩ đó là câu đầu tiên tôi sẽ nói với anh. Chỉ khi đó anh mới nh́n thẳng vào mặt tôi và hỏi: “Anh thực sự nghĩ vậy à?” Tôi gật đầu, nhưng anh ấy lại nói: "Tuy nhiên, cũng có người cho rằng em tôi chết v́ tôi thường xuyên nguyền rủa nó." Tôi liền nói điều mà tôi thấy thường được thốt ra trong nhiều hoàn cảnh: “Sống chết là hiện tượng vô thường, nó có thể xảy ra với bất cứ ai." Trong thâm tâm, tôi nghĩ những lời này dường như thật ngu ngốc, chẳng thích hợp chút nào. Chúng chẳng giúp làm cho t́nh h́nh êm dịu hơn, trái lại là khác [ Nyima giận dữ, bật khóc, và tự lên án ḿnh ] Tôi choáng váng v́ chưa bao giờ tôi thấy ai khóc như vậy trước đây. “Anh có nhớ không,” anh hỏi tôi trong nước mắt, “một ngày nọ, khi chúng ta dẫn đàn cừu đi ăn cỏ, tôi có nói với anh rằng tôi muốn đẩy chú nó qua một vách núi?" Tôi gật đầu. Tôi nhớ rất rơ và cũng nhớ lại cảm giác sợ hăi ngày hôm đó. “Chuyện ǵ đă xảy ra với tôi vậy?" Anh ấy tiếp tục. "Tôi thực sự có ư đó. Tôi chắc chắn đă bị ma ám! Tôi chắc chắn rằng dưới sự ảnh hưởng của một linh hồn ma quỷ mà tôi đă tạo ra cái chết cho chú ấy." “Nhưng không phải đâu,” tôi đáp lại, “đó chỉ là một tai nạn thôi, tôi có thể làm chứng rằng anh không liên quan ǵ đến việc đó." Tôi ngay lập tức nghĩ rằng lời nói đó là điều ngu ngốc để nói ra, nhưng anh ngây người nh́n tôi và tiếng khóc của anh ấy dần dần lắng xuống. Tuy nhiên, với một vài tiếng nức nở trong giọng nói, anh ấy nói với tôi: “ Khi tai nạn xảy ra, tôi không có ở đó, điều đó là chắc chắn, nhưng tôi biết chuyện ǵ đang xảy ra." Lúc đó tôi rất sợ. Anh dừng lại, đủ lâu để ngừng khóc hoàn toàn, và bắt đầu nói lại, với vẻ rất nghiêm túc: “Ngày hôm đó, tôi nh́n thấy màu của cái chết." Tôi giật ḿnh nh́n anh, chờ anh nói tiếp. “Tôi chưa bao giờ nghĩ,” anh nói, “rằng cái chết lại có màu sắc." Anh lại dừng lại, và tôi chờ đợi thêm. “Nhưng khi tôi nh́n thấy màu đó,” anh tiếp tục, “tôi biết ngay rằng có điều ǵ đó đă xảy ra với Dawa." Nó khơi dậy sự ṭ ṃ của tôi, tôi muốn biết nó trông như thế nào, màu sắc của cái chết, nhưng tôi tự nhủ rằng bây giờ không phải là lúc để thúc giục. “Đó là một màu sắc,” anh ấy nói thêm, “mà ta không thường thấy trên thế giới này, nhưng khi ta nh́n thấy nó, ta có thể chắc chắn rằng ai đó đă chết." Trong đầu tôi chỉ có câu hỏi ám ảnh này, màu sắc của cái chết là ǵ, nên tôi thực sự không nhớ chúng tôi đă nói về điều ǵ tiếp theo.
[ Nhưng khi người kể chuyện hỏi tin
tức về Drolma, anh được biết rằng cô ấy đă không nói chuyện với Nyima kể
từ vụ tai nạn. V́ vậy anh hứa sẽ đến gặp cô ấy vào ngày hôm sau ] "Tôi đi gặp cô ấy về chuyện anh Nyima." Tôi giải thích . Họ trả lời tôi, vẫn với vẻ buồn bă:" Phải đấy, anh đi đi, đi nhanh đi." Và thế là tôi đến thẳng nhà Drolma, nhưng vẫn không hiểu được ư họ muốn nói ǵ .
Khi nh́n thấy tôi, Drolma lao vào ṿng tay tôi ̣a khóc. Cô ấy đă khóc như vậy một lúc thật lâu nhưng tôi không hề ngăn cản. Cứ để cô ấy khóc cũng tốt thôi. Khi đă hết khóc, cô ấy hỏi tôi: “Anh yêu em phải không?” Tôi đáp lại một cách nghiêm khắc: “Làm sao em có thể hỏi anh một điều như vậy trong hoàn cảnh hiện tại? " “Em biết,” cô nói, “rằng anh yêu em, vậy giờ hăy cưới em đi.” Tôi nh́n cô một cách choáng váng. Nhưng cô giải thích với tôi rất tự nhiên: “Bây giờ tất cả những ǵ em đang t́m kiếm là một người yêu em, kết hôn với em”. "Nhưng c̣n Nyima th́ sao ?" Tôi hỏi . "Anh ấy không yêu em," cô nói," anh ấy chỉ nghĩ đến Dawa thôi. Chỉ sau khi chú ấy chết đi rồi em mới hiểu ra." Tôi đẩy cô ra và nói :" Điều ấy không đúng. Nyima yêu em và lúc nào cũng chỉ yêu em thôi." Drolma trả lời:" Trước kia em cũng nghĩ vậy, nhưng bây giờ th́ em biết chắc rằng em chẳng có chỗ đứng nào trong tim anh ấy cả." "Nhưng tại sao ?" Tôi hỏi. Cô bảo: "Em biết thế, v́ nó là như thế, không có chút bóng h́nh nào của em trong ḷng anh ấy hết." Tôi nằn ń:" Nhưng em phải cho anh biết lư do v́ sao chứ ?" Cô vẫn mơ hồ đáp:" Thật khó để nói ra." " Không dễ để nói ra nghĩa là sao? Hăy nêu ra ít nhất một lư do đi." Sau khi suy nghĩ một lúc, Drolma giải thích với tôi: “Khoảng mười ngày trước, khi tang lễ của Dawa kết thúc, Nyima hào hứng chạy đến nhà đề nghị kết hôn. Em rất vui mừng, đó là điều hiển nhiên, em đă mơ về nó từ rất lâu rồi. Tuy nhiên, em bảo anh ấy hăy đợi một chút, bây giờ chưa phải là thời điểm thích hợp để nói đến chuyện kết hôn. Anh ấy trả lời rằng có, rằng chúng em đă đợi quá lâu. Em không nói ǵ, nhưng sự im lặng của em là sự đồng thuận ngầm." Nói rồi, cô im lặng. “Thật tuyệt phải không?" Tôi nói với cô, nh́n cô chằm chằm, “đó có phải là điều em muốn không, cưới anh ấy phải không?" Tuy nhiên, Drolma trả lời: “Không, bởi v́ nếu anh ấy muốn cưới em th́ đó không phải là v́ anh ấy yêu em." "Ư em là ǵ? » Tôi hỏi. Nhưng Drolma không nói ǵ. Lúc tôi nh́n vào mắt cô, cô đỏ mặt. Phải một lúc lâu sau, cô mới tiếp tục: "Đêm đó, anh ấy muốn ở lại với em và em đồng ư ngủ cùng. Thường th́ anh ấy rất cẩn thận, khi nào cũng dùng bao ngừa v́ anh ấy bảo lỡ ra có ǵ th́ hai đứa sẽ gặp nhiều phiền phức. Nhưng đêm đó anh ấy không làm vậy. Em thấy lạ nên em hỏi sao anh không dùng bao. Anh ấy bảo em là anh muốn có con. Em phản đối v́ chúng em chưa làm đám cưới, làm vậy không đúng. Thế rồi anh ấy kể cho em nghe là anh ấy có đi t́m gặp một đại sư, và vị ấy bảo anh rằng Dawa sẽ tái sinh và trở về nhà trong ṿng 49 ngày. Nhưng nếu ḿnh bỏ qua cơ hội trong thời gian đó th́ sẽ quá muộn ..." Cô ngừng lại. Tôi chẳng biết nói ǵ hơn. Tôi c̣n chẳng dám nh́n ngay mặt cô bởi tôi có cảm tưởng h́nh như một cách nào đó, tôi đă phạm một lỗi ǵ đó. Tôi cúi đầu xuống thấp. V́ vậy, tôi không biết liệu cô ấy có nh́n tôi hay không khi cô ấy tiếp tục: “Sau đó em đạp anh ấy ra khỏi giường và tống anh ấy ra ngoài." Lúc ấy, tôi ngẩng đầu lên. “Em không muốn gặp lại anh ấy,” cô nói thêm, nh́n thẳng vào mắt tôi. Thế là tôi lại cúi đầu xuống. “Bây giờ,” cô tuyên bố, “em chỉ muốn t́m một người chồng yêu em, anh có cưới em hay không?” Suy nghĩ một lúc, tôi ngẩng đầu nói với cô: “Anh biết rất rơ Nyima yêu em nhất." “Đó thực sự là những ǵ em đă nghĩ. » Cô nói khô khốc, kèm theo một nụ cười lạnh lùng. “Em có biết,” tôi nói với cô, “Nyima thường nói ǵ với Dawa khi chú ấy c̣n sống không?" “Không, cái ǵ vậy?" Drolma hỏi. “Anh ấy thường rủa chú ấy: nếu mày có thể chết đi, đồ khốn, th́ tao có thể cưới Drolma." Drolma dường như trấn tỉnh lại và nh́n tôi ngơ ngác. “Chỉ khi không có em, anh ấy mới nói như vậy, anh ấy rất sợ mất em; bây giờ anh ấy muốn Dawa trở về. Em cần biết rằng em là người quan trọng nhất trong cuộc đời anh ấy." Drolma nh́n tôi, hơi hé miệng, nhưng tôi nói với cô: “Hăy đi nhanh đến gặp Nyima, bây giờ là lúc anh ấy cần em nhất." Drolma cùng đi ra với tôi; Khi ra ngoài, tôi nghĩ đến lời của Nyima và hỏi cô: “Nyima có nói với em là anh ấy nh́n thấy màu sắc của cái chết không?" “Có,” Drolma nói, “gần đây anh ấy đă nói rất nhiều điều kỳ lạ." “Nhưng em có hỏi anh ấy nó màu ǵ không, màu của cái chết ấy?" “Không,” cô ấy trả lời, “em không có thói quen hỏi về những điều kỳ lạ như vậy, nó chẳng có ư nghĩa ǵ cả." Chúng tôi đến một ngă tư nơi mỗi người rẽ đi một ngả. Tôi nói với cô khi chia tay: “Hăy đi chăm sóc Nyima nhanh lên." Cô gật đầu và quay đi.
“Nói với anh ấy là anh sẽ trở lại gặp
anh ấy sớm,” tôi nói lớn.
[1] Nyima có nghĩa là mặt
trời, Dawa là mặt trăng; Đây là hai tên phổ biến ở Tây Tạng, nhưng rơ
ràng là mang tính biểu tượng ở đây.
|