|
PLAYING IN THE MIDDLE OF THE
MOON SEASON
By HÀN MẶC TỬ
English translation by
TRÚC HUY
The moon is light ? Specially the mid-autumn moon, its light is more wonderful, more fragrant, and the poet who listens attentively, will recognize the many fragments of intoxicating music that the wind unleashes… And then everywhere one goes, one touches the extraordinary things of that place. These things resonate though people do not see clearly their powerful vibrations. I mean the full moon of a season of nostalgia, erected with tears of jewels, made of departures, and what more can I say, the manifestation of a source of abundant delight… Isn’t that right, Ngưu Lang and Chức Nữ? ooOoo How about the river ? The river is a strip of white silk. No, it is rather the road that the moon has carpeted in yellow, the two shores are sandy beaches and green forests, desolate and quiet. My sister and I, we agree with our oars, gently gathering those golden strands floating on the surface of the water. My sister laughs loudly, a laughter clear as crystal and extraordinarily pure. She keeps asking me, “Here’s a riddle: Does the moon grow underwater or in the sky, and are we on a boat in the sky or underwater ?” I peer up to the sky and then into the water and laugh in response, “It’s both, sister !” What joy, alas, my sister and I sometimes burst out laughing and disturb the atmosphere of silent propriety. Surrounding us with light, with magic, and it’s not enough, Ngưu Lang and Chức Nữ, the gods of a mid-autumn night, also sent the autumn wind to bring near us the scent of naphthalene: In there, who knows, there may not be a faint cry of nostalgia in the past… The boat drifts so softly that we keep suspecting that we are moving through a pool of dream, and enraptured by the light, brother and sister seem to be entranced, not knowing whether there is indeed a body and not recognizing who we are. The illusion begins… Every minute the moon rises, the climate increases by a few degrees, and wisdom, and dreams, and poetry, and water, and the boat also rises, swirls up like smoke… At the upper layer of the atmosphere, the virginal Milky Way drowns those stars that lose their way. My sister suddenly shouts: “We are almost at the Milky Way ! Hurry up and row ! We’ll moor the boat to the Hàn Giang port !” As we moved around in the boat, we had the pleasant impression of wearing a boat of halos, a boat of jade and pearls, because there were always a few stars falling on the boat… Up there, it’s true, the imprint of a fairy calling us to hitch a ride. Suddenly, our dream region diminishes in brightness. My sister keeps pointing her finger in the direction of the harbor of the hamlet of Chùa Mo and tells me: “Oh, no, Trí ! The moon was caught in the bamboo branch over there, see? She keeps trying to untangle herself, but can’t escape, what should we do ?” I laugh, “Why we don’t moor the boat at that port, and we’ll climb over the sand dunes, we’ll raise our hands and help the moon to unravel from danger. We quickly hide the boat in a bush of yellow reed flowers, and together we get lost on a strange road, our feet trampling the sand, but it seems we have walked on a sheet of silk. A spring flows from a cave of white stone, pure as the pulsation of jade, leaping over the leaves, so pure that every time we looked at it, we were terrified because it looked like a white snake. How come tonight is as charming as a dynamic portrait ? I want to ask my sister if she too felt the sweetness in her throat as if she had just swallow a gulp of water so cool it numbs her tongue and teeth. My sister remains silent – but the leaves of the moon fall on her clothes fall on her shirt sleeve like pieces of golden music. The cave is a kind of rock of sand, so white, whiter than the flesh of a fairy, than white silk, than the dignity of virginity – a white that I want to roll around madly, want to kiss, or press my cheeks to enjoy the gentle coolness of the sand. My sister and I, we spread our arms, grab onto each other’s sleeves, we hold on to each other and we fall upwards… An opportunity for my sister’s crunchy laughter to burst out and dissolve into the air. At the top, we are a bit exhausted. But so vertiginous, so luminous, how can our mind understand ? Is it Nhược water and Bồng mountain, the palace of gods and fairies from ancient times ? Look at the sand and try desperately to find the remnants to keep an imprint of the fairy paradise, but the silken sand tablecloth stretches too white and pure. Bất tri thử địa hà xứ Tu tựu Đào nguyên vấn chủ nhân ? Right now we are in the middle of the moon season, even if we open our eyes, we can no longer see clearly where the nine directions of the skies are, or the ten directions of Buddhism anymore. The entire universe shimmers in dreamlike colors to the point that our eyes blur from the glare… There is moonlight in all directions, as if the entire earth that brought us here was bathed in moonlight and floated like debris to another land. The light overflows, the light spreads, my sister and I open our pockets and we repack them, as if we were bagging jewels… I suddenly realize that my sister seemed too light and flowing, wise, good and majestic like the statue of the Virgin Mary, the virtue transmitted by the will of the Saint. I want to kneel with all my heart before her and plead for her advice. But the hell, why is my sister so beautiful ? Her skin is white, but her shirt and pants are even of whiter material, it looks too clean… I grab my sister’s hand and pull at it, asking: “Is that you, sister ?” I tremble a little when I had the faint idea that my sister was a fairy, a ghost, or a demon. But then I burst out laughing and quickly shout: “Aha, sister Lệ, you are the moon, and I am the moon also!” We looked at each other and it was like that, we were really the moon. My sister was thrilled as in the spring, going back and forth, delighted to have the opportunity to develop the naivety of a fifteen-year-old girl. I continued to look at my sister and felt deep, depthless joy. Sometimes I was too proud and substituted this modest beauty, but I only knew how to appreciate it under the autumn sky of this night. The luminous moments of this night illuminate my soul and free my ‘self’ from the prison of the flesh… I suddenly let out a howl and raise my palms to catch a star about to fall. My sister from afar runs towards me and says: “You shouted too loudly, I was afraid that the sound would shake the air of the sky and that the starlight would dissolve into foam and disappear…”
– No, no, sister ! Then tonight’s
light will fade, we will fall into sadness and nostalgia. I want to fly
straight to heaven to find the light forever…
CHƠI GIỮA MÙA TRĂNG Hàn Mặc Tử
Trăng là ánh sáng? Nhất là trăng giữa mùa thu, ánh sáng càng thêm kỳ ảo, thơm thơm, và nếu người thơ lắng nghe một cách ung dung, sẽ nhận thấy có nhiều miếng nhạc say say gió xé rách lả tả... Và rơi đến đâu, chạm vào thứ gì là chỗ ấy, thứ ấy vang lên tuy chẳng một ai thấy rõ sức rung động. Nghĩa là trăng rằm trung thu: một đêm siêu hình, vô lượng, tượng trưng của một mùa ao ước xây bằng châu lệ, làm bằng chia ly, và hơn nữa, hiện hình của một nguồn khoái lạc chê chán... Phải không hở chàng Ngưu và ả Chức? Sông? Là một giải lụa bạch, không, là một đường trăng trải chiếu vàng, hai bên bờ là động cát và rừng xanh và hoang vu và thanh tịnh. Chị tôi và tôi đồng cầm một mái chèo con, nhẹ nhàng lùa những dòng vàng trôi trên mặt nước. Chị tôi cười nả nớt, tiếng cười trong như thuỷ tinh và thanh khiết lạ thường. Luôn luôn cứ hỏi tôi và đố tôi cho kỳ được: “Này, chị đố em nhé, trăng mọc dưới nước hay mọc trên trời, và chúng mình đi thuyền trên trời hay dưới nước?” Tôi ngước mắt ngó lên trời rồi ngó xuống nước và cũng cười đáp lại: “Cả và hai, chị a”. Sướng quá, chao ôi, hai chị em lại thỉnh thoảng rú lên cười làm náo động luồng tinh khí của hạo nhiên. Vây chúng tôi bằng ánh sáng, bằng huyền diệu, chưa đủ, Ngưu lang và Chức nữ, chúa của đêm trung thu còn sai gió thu mang lại gần chúng tôi một thứ mùi gì ngào ngạt như mùi băng phiến: trong ấy biết đâu lại không phảng phất những tiếng kêu rên của thương nhớ xa xưa... Thuyền đi êm ái quá, chúng tôi cứ ngờ là đi trong vũng chiêm bao, và say sưa ngây ngất vì ánh sáng, hai chị em như đê mê, không còn biết là có mình và nhận mình là ai nữa. Huyền ảo khởi sự. Mỗi phút trăng lên mỗi cao, khí hậu cũng tăng sức ôn hoà lên mấy độ, và trí tuệ, và mộng, và thơ, và nước, và thuyền dâng lên, đồng dâng lên như khói... Ở thượng tầng không khí, sông Ngân Hà trinh bạch đương đắm chìm các ngôi sao đi lạc đường. Chị tôi bỗng reo to lên: “Đã gần tới sông Ngân rồi! Chèo mau lên em! Ta cho thuyền đậu ở bến Hàn giang!” Đi trong thuyền, chúng tôi có cái cảm tưởng lý thú là đương chở một thuyền hào quang, một thuyền châu ngọc, vì luôn luôn có những vì tinh tú hình như rơi rụng xuống thuyền... Trên kia, phải rồi, trên kia, in hình có một vì tiên nữ đang kêu thuyền để quá giang. Thình lình vùng mộng của chúng tôi bớt vẻ sáng lạn. Chị tôi liền chỉ tay về phía bến đò thôn Chùa Mo và bảo tôi rằng: “Thôi rồi! Trí ơi! Con trăng nó bị vướng trên cành trúc kia kìa, thấy không? Nó gỡ mãi mà không sao thoát ra được, biết làm thế nào, hở Trí”. Tôi cười: “Hay là chị em ta cho thuyền đỗ vào bến này, rồi ta trèo lên động cát với tay gỡ hộ cho trăng thoát nạn”. Hai chị em liền giấu thuyền trong một bụi hoa lau bông vàng phơi phới, rồi cùng lạc vào một đường lối rất lạ, chân dẫm lên cát mà cứ ngỡ là bước trên phiến lụa. Nước suối chảy ở hang đá trắng, tinh khiết như mạch nước ngọc tuyền, chồm lên những vừng lá, hễ trông đến là kinh hãi vì ngó giống con bạch hoa xà như tạc... Sao đêm nay kiều diễm như bức tranh linh động thế này? Tôi muốn hỏi xem chị tôi có thấy ngọt ngào trong cổ họng như vừa uống xong một ngụm nước lạnh, mát đến tê cả lưỡi và hàm răng. Chị tôi làm thinh – mà từng lá trăng rơi lên xiêm áo như những mảnh nhạc vàng. Động là một thứ hòn non bằng cát trắng quá, trắng hơn da thịt của người tiên, của lụa bạch, hơn phẩm giá của tiết trinh – một màu trắng mà tôi cứ muốn lăn lộn điên cuồng, muốn kề môi hôn, hay áp má lên để hưởng sức mát rượi dịu dàng của cát... Hai chị em đồng dang tay níu áo gượng vào nhau dấn bước lên cao... Thỉnh thoảng mỏi hai đầu gối quá, cả chị liền em đồng ngã lăn ra. Lại một dịp cho tiếng cười của chị tôi được nở ra, giòn tan trong không khí. Lên tới đỉnh là hao mòn đi một ít. Nhưng mà ngợp quá sáng quá, hứng trí làm sao? Đây có phải là nước Nhược non Bồng, động phủ thần tiên ngàn xưa còn sót lại? Nhìn xuống cát cố tìm dấu tích gì lưu lại một vết chân của Đào Nguyên Tiên nữ, nhưng tấm cát phẳng lờ như lụa căng, trinh bạch làm sao. Bất tri thử địa hà xứ Tu tựu Đào Nguyên vấn chủ nhân? Bây giờ chúng tôi đương ở giữa mùa trăng, mở mắt ra cũng không thấy rõ đâu là chín phương trời, mười phương phật nữa. Cả không gian đều chập chờn những màu sắc phiêu diêu đến nỗi đôi đồng tử của chị tôi và tôi lờ đi vì chói lói... Ở chỗ nào cũng có trăng, có ánh sáng cả, tưởng chừng như bầu thế giới chở chúng tôi đây cũng đang ngập lụt trong trăng và đang trôi nổi bình bồng đến một địa cầu nào khác. Ánh sáng tràn trề, ánh sáng tràn lan, chị tôi và tôi đều ngả vạt áo ra bọc lấy, như bọc lấy đồ châu báu... Tôi bỗng thấy chị tôi có vẻ thanh thoát quá, tinh khôi, tươi tốt và oai nghi như pho tượng Đức Bà Maria là đức tinh truyền chí thánh. Tôi muốn sốt sắng quỳ lạy mong ơn bào chữa. Nhưng trời ơi, sao đêm nay chị tôi đẹp đẽ đến thế này. Nước da của chị tôi đã trắng, mà vận áo quần bằng hàng trắng nữa, trông thanh sạch quá đi. Tôi nắm tay chị tôi giật lia lịa và hỏi một câu hỏi tức cười làm sao: “Có phải chị không hở chị?”. Tôi run run khi tôi có cái ý nghĩ: Chị tôi là một nàng Ngọc nữ, một hồn ma, hay một yêu tinh. Nhưng tôi lại phì cười và vội reo lên: “A ha, chị Lễ ơi, chị là trăng, mà em đây cũng là trăng nữa!”. Ngó lại chị tôi và tôi, thì quả nhiên là trăng thiệt. Chị tôi hí hửng như xuân, chạy nhảy xênh xang cơ hồ được dịp phát triển hết cả ngây thơ của người con gái mười lăm tuổi, tôi ngắm mãi chị tôi, và tự vui sướng trong lòng vô hạn. Có lúc tôi đã kiêu ngạo thay cho cái sắc đẹp nhu mì ấy, mà chỉ dưới trời thu đêm nay tôi mới biết thưởng thức. Những phút sáng láng như hôm nay, soi sáng linh hồn tôi, và giải thoát cái “ta” của tôi ra khỏi nơi giam cầm của xác thịt... Tôi bỗng rú lên một cách điên cuồng, và chực ngửa tay hứng một vì sao đang rụng. Chị tôi đằng xa chạy lại bảo tôi: - Em la to quá, chị sợ âm thanh rung động đến khí trời, rồi những ánh trăng sẽ tan ra bọt mất... - Không, không, chị ơi! Rồi ánh sáng đêm nay sẽ tan đi, ta sẽ buồn thương và nhớ tiếc. Em muốn bay thẳng lên trời để tìm ánh sáng muôn năm thôi...
|
